Kubek prążkowany
| kategoria: grzyb wielkość: wielkoowocnikowy typ ogólny: gatunek nadrzewny | klasa: pieczarniaki rząd: pieczarkowce rodzina: incertae sedis |
| charakterystyka: niejadalny, pospolity, niepodlegający ochronie |
| nazwa polska: Kubek prążkowany inne nazwy polskie: Kubecznik porysowany, Kustrzebka prążkowana, Pucharek prążkowany nazwy potoczne: Ø nazwa łacińska: Cyathus striatus synonimy łacińskie: Cyathella striata (1804), Nidularia striata (1792), Peziza striata (1778) nazwa angielska: Fluted bird’s nest |
| określenie nazwy polskiej: Stanisław Kostka Anastazy Chełchowski, 1898 r. pierwsza klasyfikacja: William Hudson, 1778 r. aktualna klasyfikacja: Carl Ludwig (von) Willdenow, 1787 r. |
| powszechność w kraju: pospolity trend liczebności w kraju: Ø ochrona prawna: brak ochrony gatunkowej kategoria zagrożenia: Ø sugestia dotycząca ochrony: Ø historia ochrony: Ø |
| zasięg na świecie: występuje na wszystkich kontynentach (poza Antarktydą), również na wielu wyspach |
| sezon: grzyb letni, jesienny okres występowania: maj – listopad |
| zastosowanie ogólne: NIEJADALNY zastosowanie ogólne w stanie surowym: Ø kategoria smaku: Ø smak ogólny: Ø zapach ogólny: Ø wyjątki zastosowania: Ø |
| trudność identyfikacji: bardzo łatwe cechy wyróżniające: Ø |
| opis |
| typ owocnika: |
| owocnik – typ: cyfelloidalny |
| część główna owocnika: |
| część główna owocnika – kształt: kubeczkowaty, lejkowaty, zwężający się dołem część główna owocnika – kolor: zewnętrzna powierzchnia – rdzawo-brązowy, brązowy, czarniawy, wewnętrzna powierzchnia – białawy, szary, srebrzysty, |
| wymiary owocnika: |
| owocnik – średnica: 0,8 – 1 cm owocnik – wysokość: 1 – 2 cm |
| brzeg części głównej owocnika: |
| brzeg – kształt: niekiedy nieco wywinięty brzeg – kolor: Ø brzeg – szerokość: Ø |
| powierzchnia części głównej: |
| powierzchnia – kształt: zewnętrzna powierzchnia – silnie owłosiona, filcowata, wewnętrzna powierzchnia – gładka, wyraźnie podłużnie prążkowana, lśniąca powierzchnia – wzór: Ø integralność skórki z miąższem: Ø powierzchnia – tendencja do pękania: Ø |
| hymenofor: |
| hymenofor – typ: Ø hymenofor – ulokowanie: Ø hymenofor – kształt: Ø hymenofor – nasada: Ø hymenofor – kolor: Ø hymenofor – wysokość: Ø – Ø mm integralność hymenoforu z miąższem: Ø ujście hymenoforu – kształt: Ø ujście hymenoforu – kolor: Ø ujście hymenoforu – wymiary: Ø – Ø mm |
| miąższ: |
| miąższ – kształt: cienki, łamliwy miąższ – kolor: Ø miąższ – zapach: Ø miąższ – siła zapachu: Ø miąższ – smak: niemiły[3] miąższ – siła smaku: Ø miąższ – grubość w części głównej: Ø – Ø mm |
| trzon: |
| trzon – występowanie: Ø trzon – typ: Ø trzon – kształt: Ø trzon – struktura: Ø trzon – powierzchnia: Ø trzon – tendencja do pękania: Ø trzon – wzór na powierzchni: Ø trzon – kolor: Ø trzon – średnica: Ø – Ø cm trzon – wysokość: Ø – Ø cm integralność trzonu z częścią główną: Ø podstawa trzonu – kształt: Ø |
| osłona: |
| osłona – występowanie: Ø osłona – typ: Ø osłona – kształt: Ø osłona – kolor: Ø osłona – pozostałość: Ø |
| resztki osłony na powierzchni części głównej: |
| resztki osłony – występowanie: Ø resztki osłony – typ: Ø resztki osłony – kształt: Ø resztki osłony – rozmieszczenie: Ø resztki osłony – trwałość: Ø resztki osłony – kolor: Ø resztki osłony – wymiary: Ø × Ø mm |
| osłona hymenoforu: |
| osłona hymenoforu – występowanie: Ø osłona hymenoforu – kształt: Ø osłona hymenoforu – trwałość: Ø osłona hymenoforu – kolor: Ø |
| pierścień: |
| pierścień – występowanie: Ø pierścień – kształt: Ø pierścień – trwałość: Ø pierścień – kolor: Ø pierścień – wysokość: Ø – Ø mm integralność pierścienia z trzonem: Ø |
| pochwa: |
| pochwa – występowanie: Ø pochwa – kształt: Ø pochwa – kolor: Ø pochwa – średnica: Ø – Ø cm pochwa – wysokość: Ø – Ø cm |
| mleczko: |
| mleczko – występowanie: Ø mleczko – kolor: Ø mleczko – smak: Ø mleczko – gęstość: Ø mleczko – obfitość: Ø |
| gutacja: |
| gutacja – występowanie: Ø gutacja – kolor: Ø gutacja – obfitość: Ø |
| zmienność ogólna: |
| zmienność kształtu: Ø zmienność koloru: Ø |
| zmiana koloru po uszkodzeniu: |
| zmiana koloru hymenoforu: Ø zmiana koloru miąższu: Ø zmiana koloru trzonu: Ø |
| reakcje makro-chemiczne: |
| KOH (wodorotlenek potasu): Ø NaOH (wodorotlenek sodu): Ø FeSO4 (siarczan żelaza II): Ø C6H5OH (fenol): Ø NH40H (woda amoniakalna): Ø C6H5NH2 (anilina): Ø AgNO3 (azotan srebra): Ø nalewka gwajakowa: Ø inne odczynniki: Ø |
| wpływ czynników przyrodniczych: |
| wpływ opadów: Ø wpływ światła: Ø wpływ temperatury: Ø wpływ wiatru: Ø |
| występowanie: |
| występowanie – typ: pojedynczo lub w grupie(najczęściej) wielkość grupy: Ø kształt grupy: Ø |
| odżywanie: |
| sposób odżywiania: saprotrof |
| podłoże: |
| podłoże – rodzaj: drewno (martwe drewno drzew liściastych oraz iglastych, opadłe gałązki, spróchniałe pniaki), rośliny (liście, resztki roślin), gleba (żyzna, humusowa)[4] podłoże – właściwości: Ø integralność owocnika z podłożem: Ø |
| siedlisko: |
| terytorium ogólne: lasy liściaste, lasy iglaste, lasy mieszane, zarośla, parki siedlisko – właściwości: miejsca wilgotne, zacienione forma terenu: Ø |
| gatunek towarzyszący: |
| gatunek sąsiadujący: Ø gatunek będący podłożem: Ø gatunek tworzący symbiozę: Ø gatunek będący żywicielem: Ø |
| okres rozwoju: |
| czas życia: Ø długość życia: Ø okres występowania: Ø – Ø pora wzrostu: Ø |
| hymenium: |
| hymenium – opis: Ø |
| zarodniki: |
| wysyp zarodników – kolor: Ø zarodniki – kształt: jajowate lub soczewkowate zarodniki – powierzchnia: gładka zarodniki – kolor: bezbarwne zarodniki – wymiary: 18(min 14) – 22 × 8 – 12 μm |
| wartość energetyczna: |
| owocniki surowe: Ø owocniki suszone: Ø |
| wartości odżywcze: |
| witaminy: Ø minerały: Ø kwasy: Ø pozostałe: Ø |
| informacje |
| ciekawostki |
|---|
| Płodny owocnik zamknięty jest błoną (epifragma), która po osiągnięciu przez owocnik dojrzałości rozrywa się uwalniając perydiole – krążkowate, szare lub szarobrązowe, o średnicy 1,5–2 mm. Przyczepione są do owocnika cienkimi sznureczkami (funiculus). Spadające krople deszczu powodują ich wyrzucenie z kubka wraz z kleistymi sznureczkami. Po dotknięciu do podłoża okręcają się wokół cienkich łodyg, włosków itp. [1] Perydolie mogą być wyrzucone z kubeczka nawet na odległość 1m. [2] |
| Dawniej w krajach niemieckojęzycznych uważano masowy pojaw kubków prążkowanych za zły znak. Wierzono, że ich perydiole to diabelskie pieniądze, a obecność grzybów świadczy o nadchodzącym kryzysie gospodarczym, a potem wojnie. [3] |
| etymologia |
|---|
| Nazwa łacińska tego gatunku to Cyathus striatus, gdzie striat tłumaczy się jako “drobno zmarszczone”. |
| odmiany i formy |
|---|
| Ø |
| uprawa |
|---|
| Ø |
| transport |
|---|
| Ø |
| przechowywanie |
|---|
| Ø |
| robaczywienie |
|---|
| Ø |
| handel |
|---|
| Ø |
| uwagi ogólne |
|---|
| Ø |
| właściwości prozdrowotne |
|---|
| Ø |
| przygotowanie w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| spożycie w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| uwagi przy spożyciu w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| historyczne zastosowanie w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| toksyny |
|---|
| Ø |
| czas wystąpienia pierwszych objawów zatrucia |
|---|
| Ø |
| objawy zatrucia |
|---|
| Ø |
| leczenie zatrucia |
|---|
| Ø |
| skutki braku leczenia zatrucia |
|---|
| Ø |
| zastosowanie kulinarne |
|---|
| Ø |
| uwagi w zastosowaniu kulinarnym |
|---|
| Ø |
| przepisy kulinarne |
|---|
| Ø |
| choroby grzybowe |
|---|
| Ø |
| zapobieganie chorobom grzybowym |
|---|
| Ø |
| zwalczanie chorób grzybowych |
|---|
| Ø |
| zastosowanie inne |
|---|
| Ø |
| inne zastosowanie historyczne |
|---|
| Ø |
| zapiski i ciekawostki historyczne |
|---|
| Ø |
| mapa występowania |
mapa obrazująca najczęstsze i dokładne miejsce(a) występowania opisywanego gatunku
(lokalizacja naniesiona przez: robert węglowski, miejscowość: okolice Głogowa Małopolskiego)
| gatunki podobne |
| gatunek podobny: |
| nazwa polska: Kubek gnojowy nazwa łacińska: Cyathus stercoreus zastosowanie ogólne: Ø cechy odróżniające: wewnętrzna powierzchnia bez prążków |
| gatunek podobny: |
| nazwa polska: Kubek ołowianoszary nazwa łacińska: Cyathus olla zastosowanie ogólne: Ø cechy odróżniające: wewnętrzna powierzchnia bez prążków |
| gatunek podobny: |
| nazwa polska: Kubecznik pospolity nazwa łacińska: Crucibulum laeve zastosowanie ogólne: Ø cechy odróżniające: wewnętrzna powierzchnia bez prążków, żółtopomarańczowa barwa |
[1] źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Kubek_pr%C4%85%C5%BCkowany
[2] źródło: https://www.medianauka.pl/kubek-prazkowany
[3] źródło: https://www.ekologia.pl/wiedza/grzyby/kubek-prazkowany
[4] źródło: http://atlas.grzybiarze.eu/cyathus-striatus/
przypisy i bibliografia
Zakaz kopiowania treści oraz fotografii. Strona opisowa – wersja 5.1