Kisielnica trzoneczkowa

kategoria: grzyb
rodzina: uszakowate

nazwa polska: Kisielnica trzoneczkowa
inne nazwy polskie: Kisielec trzoneczkowy, Wypotek przecięty
nazwa łacińska: Exidia glandulosa
inne nazwy łacińskie: Auricularia truncata (1870), Exidia grambergii (1926), Exidia spiculosa, Exidia truncata (1822), Gyraria spiculosa, Tremella glandulosa, Tremella spiculosa

autor nazwy polskiej: Władysław Wojewoda, 1999 r.
pierwsza klasyfikacja: Jean Baptiste François Pierre Bulliard, 1789 r.
aktualna klasyfikacja: Elias Magnus Fries, 1822 r.

powszechność: sporadyczny
ochrona prawna: Ø
kategoria zagrożenia: R (rzadkie, potencjalnie zagrożone)

handel: Ø

zastosowanie ogólne: NIEJADALNY
zastosowanie ogólne w stanie surowym: Ø
kategoria smaku: Ø
wyjątki zastosowania: Ø

okres występowania: listopad – kwiecień
okres maksymalny: styczeń – grudzień

gatunek wieloletni: Ø
uprawa: Ø

opis
owocnik – typ: galaretowaty owocnik – kształt: krążkowaty, miseczkowaty lub kieliszkowaty, boki owocnika nie przyklejają się do podłoża owocnik – powierzchnia: górna (zarodnikowa) – błyszcząca, gładka, pofałdowana (starsze owocniki), dolna – powierzchnia matowa, nieco jaśniejsza od górnej owocnik – kolor: czarny lub brązowoczarny owocnik – średnica: 2 – 9 cm owocnik – wysokość: 1 – 4 cm hymenofor – typ: Ø hymenofor – kształt: Ø hymenofor – nasada: Ø hymenofor – kolor: Ø hymenofor – zmiana koloru po uszkodzeniu: Ø hymenofor – wysokość: Ø – Ø mm trzon – typ: Ø trzon – kształt: krótki, stożkowaty, dość gruby trzon – powierzchnia: Ø trzon – kolor: Ø trzon – średnica: Ø – Ø cm trzon – wysokość: Ø – Ø cm miąższ – kształt: od dość twardego, jędrnego (młode owocniki) do miękkiego, rozpływającego się (starsze owocniki), galaretowaty, dość zwarty miąższ – kolor: oliwkowoszary lub szarobrązowy miąższ – zmiana koloru po uszkodzeniu: Ø miąższ – zapach: brak miąższ – smak: brak pierścień: brak pochwa: brak mleczko: brak gutacja: Ø higrofaniczność: Ø podłoże: drewno (opadłe gałęzie drzew, pniaki) sposób odżywiania: saprotrof terytorium: lasy liściaste, lasy mieszane, parki gatunek organizmu sąsiadującego: Ø gatunek organizmu będącego podłożem: Dąb szypułkowy, Dąb bezszypułkowy, Lipa gatunek organizmu tworzącego symbiozę mikoryzową: Ø gatunek organizmu będącego żywicielem: Ø występowanie: pojedynczo lub w grupie (w niewielkich klastrach, owocniki nie zrastają się ze sobą lub tylko brzegami) zarodniki – kształt: cylindryczne, wygięte, gładkie zarodniki – kolor: bezbarwne zarodniki – wymiary: (12)14 – 17(23) × 4,5 – 6(7) μm wysyp zarodników – kolor: biały

opis

owocnik – typ: galaretowaty
owocnik – kształt: krążkowaty, miseczkowaty lub kieliszkowaty, boki owocnika nie przyklejają się do podłoża
owocnik – powierzchnia: górna (zarodnikowa) – błyszcząca, gładka, pofałdowana (starsze owocniki), dolna – powierzchnia matowa, nieco jaśniejsza od górnej
owocnik – kolor: czarny lub brązowoczarny
owocnik – średnica: 2 – 9 cm
owocnik – wysokość: 1 – 4 cm
hymenofor – typ: Ø
hymenofor – kształt: Ø
hymenofor – nasada: Ø
hymenofor – kolor: Ø
hymenofor – zmiana koloru po uszkodzeniu: Ø
hymenofor – wysokość: Ø – Ø mm
trzon – typ: Ø
trzon – kształt: krótki, stożkowaty, dość gruby
trzon – powierzchnia: Ø
trzon – kolor: Ø
trzon – średnica: Ø – Ø cm
trzon – wysokość: Ø – Ø cm
miąższ – kształt: od dość twardego, jędrnego (młode owocniki) do miękkiego, rozpływającego się (starsze owocniki), galaretowaty, dość zwarty
miąższ – kolor: oliwkowoszary lub szarobrązowy
miąższ – zmiana koloru po uszkodzeniu: Ø
miąższ – zapach: brak
miąższ – smak: brak
pierścień: brak
pochwa: brak
mleczko: brak
gutacja: Ø
higrofaniczność: Ø

podłoże: drewno (opadłe gałęzie drzew, pniaki)
sposób odżywiania: saprotrof
terytorium: lasy liściaste, lasy mieszane, parki
gatunek organizmu sąsiadującego: Ø
gatunek organizmu będącego podłożem: Dąb szypułkowy, Dąb bezszypułkowy, Lipa
gatunek organizmu tworzącego symbiozę mikoryzową: Ø
gatunek organizmu będącego żywicielem: Ø
występowanie: pojedynczo lub w grupie (w niewielkich klastrach, owocniki nie zrastają się ze sobą lub tylko brzegami)

zarodniki – kształt: cylindryczne, wygięte, gładkie
zarodniki – kolor: bezbarwne
zarodniki – wymiary: (12)14 – 17(23) × 4,5 – 6(7) μm
wysyp zarodników – kolor: biały

ciekawostki
Cechą kisielnic jest to, że w zależności od warunków zewnętrznych mogą one wysychać, a kontynuować wzrost po ponownym nawilżeniu.
Niekiedy na owocnikach Kisielnicy trzoneczkowej można spotkać pasożyta – Heteromycophaga glandulosae.
W niektórych krajach grzyb ten nazywany jest Masłem czarownic lub Masłem czarnych czarnownic.

etymologia
Nazwa łacińska tego gatunku to Exidia glandulosa, gdzie glandul- “gruczoł”, a -osa oznacza “obfitość”. Glandulosa odnosi się do gruczołów na powierzchni podstawczaka.

uwagi
Kisielnica trzoneczkowa znajduje się na listach gatunków zagrożonych w Polsce, Danii, Norwegii, Finlandii.

właściwości lecznicze
Ø

toksyny
Ø

objawy zatrucia
Ø

leczenie zatrucia
Ø

skutki braku leczenia zatrucia
Ø

choroby grzybowe
Ø

zwalczanie chorób grzybowych
Ø

wartości odżywcze
Ø

zastosowanie kulinarne
Ø

przepisy kulinarne
Ø

mapa obrazująca najczęstsze i dokładne miejsce(a) występowania opisywanego gatunku
(lokalizacja naniesiona przez: robert węglowski, miejscowość: okolice Głogowa Małopolskiego)

zapiski i ciekawostki historyczne	bibliografia
Ø	Ø

gatunek podobny	cechy odróżniające
Kisielnica kędzierzawa	owocniki większe, mózgowato pofałdowane, bez trzonu, bokami przyrośnięte do podłoża, pod mikroskopem obydwa te gatunki są nie do odróżnienia – jednak badania DNA wykazały, że to dwa różne gatunki
Kisielnica krążkowata	występują głównie na Brzozach, owocniki jaśniejsze, brązowawe, z różowym odcieniem, mniejsze
Kisielnica smołowata	na drewnie drzew iglastych
Kisielnica wierzbowa	występuje na wierzbach i olszach, owocniki jaśniejsze, brązowe, żółtobrązowe (młode owocniki), mniejsze
Prószyk brudzący	czarny wysyp zarodników, brudzące się palce przy dotyku powierzchni owocnika

galeria przedstawiająca gatunki podobne, łatwe do pomylenia (o zbliżonym kształcie, kolorze)

Ø

przypisy i bibliografia