Błyskoporek promienisty
| kategoria: grzyb wielkość: wielkoowocnikowy typ ogólny: gatunek nadrzewny | klasa: pieczarniaki rząd: szczeciniakowce rodzina: szczeciniakowate |
| nazwa polska: Błyskoporek promienisty inne nazwy polskie: Huba promienista, Włóknouszek promienisty, Żagiew promienista nazwy potoczne: Ø nazwa łacińska: Xanthoporia radiata synonimy łacińskie: Boletus radiatus (1799), Inodermus radiatus (1886), Inonotus radiatus (1881), Microporus radiatus (1898), Mensularia radiata (1916), Polyporus radiatus (1821), Polystictus radiatus (1886), Trametes radiata (1849) nazwa angielska: Alder Bracket |
| określenie nazwy polskiej: Władysław Wojewoda, 1999 r. pierwsza klasyfikacja: James Sowerby, 1799 r. aktualna klasyfikacja: Ţura, Zmitr., Wasser, Raats i Nevo, 2012 r. |
| powszechność w kraju: częsty trend liczebności w kraju: Ø ochrona prawna: brak ochrony gatunkowej kategoria zagrożenia: Ø sugestia dotycząca ochrony: Ø historia ochrony: Ø |
| zasięg na świecie: występuje w Ameryce Północnej, Europie i Azji |
| sezon: grzyb całoroczny okres występowania: styczeń – grudzień |
| zastosowanie ogólne: NIEJADALNY zastosowanie ogólne w stanie surowym: Ø kategoria smaku: Ø smak ogólny: lekko gorzkawy zapach ogólny: mdły wyjątki zastosowania: Ø |
| trudność identyfikacji: umiarkowanie trudne cechy wyróżniające: Ø |
| opis |
| typ owocnika: |
| owocnik – typ: hubiasty rurkowaty |
| część główna owocnika: |
| część główna owocnika – kształt: konsolowaty, rozpostarty lub rozpostarto-odgięty, owocnik przyrośnięty bokiem do podłoża część główna owocnika – kolor: od żółtego (młode owocniki) do żółtobrązowego, czerwonobrązowego, ciemnobrązowego (starsze owocniki) |
| wymiary owocnika: |
| owocnik – średnica: 2 – 8(max 15) cm owocnik – wysokość: 1 – 5(max 6) cm |
| brzeg części głównej owocnika: |
| brzeg – kształt: od okrągłego (młode owocniki) do ostrego (starsze owocniki) brzeg – kolor: Ø brzeg – szerokość: Ø |
| powierzchnia części głównej: |
| powierzchnia – kształt: nierówna, od promieniście pofałdowanej, bruzdowanej, aksamitnie owłosionej, filcowatej (młode owocniki) do nagiej (starsze owocniki) powierzchnia – wzór: Ø integralność skórki z miąższem: Ø powierzchnia – tendencja do pękania: Ø |
| hymenofor: |
| hymenofor – typ: rurkowy hymenofor – ulokowanie: Ø hymenofor – kształt: rurki drobne, okrągłe lub delikatnie kanciaste, gatunek ten tworzy jedną warstwę rurek hymenofor – nasada: Ø hymenofor – kolor: od umbro-cynamonowego do rudo-rdzawego, spłowiałego (tylko starsze owocniki) hymenofor – zmiana koloru po uszkodzeniu: tak, nieco ciemnieje[3] hymenofor – wysokość: 3 – 10 mm integralność hymenoforu z miąższem: Ø ujście hymenoforu – kształt: Ø ujście hymenoforu – kolor: Ø ujście hymenoforu – wymiary: 0,2 – 0,4 mm |
| miąższ części głównej owocnika: |
| miąższ – kształt: włóknisty, od mięsistego, wodnistego (młode owocniki) do suchego, korkowego, twardego, łamliwego (starsze owocniki) miąższ – kolor: rdzawo-brązowy miąższ – zmiana koloru po uszkodzeniu: Ø miąższ – zapach: mdły miąższ – siła zapachu: słaby miąższ – smak: lekko gorzkawy miąższ – siła smaku: Ø miąższ – grubość w części głównej: Ø – 10 mm |
| trzon: |
| trzon – występowanie: Ø trzon – typ: Ø trzon – kształt: Ø trzon – struktura wewnętrzna: Ø trzon – powierzchnia: Ø trzon – tendencja do pękania: Ø trzon – wzór na powierzchni: Ø trzon – kolor: Ø trzon – zmiana koloru po uszkodzeniu: Ø trzon – średnica: Ø – Ø cm trzon – wysokość: Ø – Ø cm integralność trzonu z częścią główną: Ø podstawa trzonu – kształt: Ø podstawa trzonu – powierzchnia: Ø podstawa trzonu – kolor: Ø |
| osłona: |
| osłona – występowanie: Ø osłona – typ: Ø osłona – kształt: Ø osłona – kolor: Ø osłona – pozostałość: Ø |
| resztki osłony na powierzchni części głównej: |
| resztki osłony – występowanie: Ø resztki osłony – typ: Ø resztki osłony – kształt: Ø resztki osłony – rozmieszczenie: Ø resztki osłony – trwałość: Ø resztki osłony – kolor: Ø resztki osłony – wymiary: Ø × Ø mm |
| osłona hymenoforu: |
| osłona hymenoforu – występowanie: Ø osłona hymenoforu – kształt: Ø osłona hymenoforu – trwałość: Ø osłona hymenoforu – kolor: Ø |
| pierścień: |
| pierścień – występowanie: Ø pierścień – kształt: Ø pierścień – trwałość: Ø pierścień – kolor: Ø pierścień – wysokość: Ø – Ø mm integralność pierścienia z trzonem: Ø |
| pochwa: |
| pochwa – występowanie: Ø pochwa – kształt: Ø pochwa – kolor: Ø pochwa – średnica: Ø – Ø cm pochwa – wysokość: Ø – Ø cm |
| mleczko: |
| mleczko – występowanie: Ø mleczko – kolor: Ø mleczko – smak: Ø mleczko – gęstość: Ø mleczko – obfitość: Ø |
| gutacja: |
| gutacja – występowanie: Ø gutacja – kolor: Ø gutacja – obfitość: Ø |
| zmienność ogólna: |
| zmienność kształtu: Ø zmienność koloru: Ø |
| reakcje makro-chemiczne: |
| KOH (wodorotlenek potasu): Ø NaOH (wodorotlenek sodu): Ø FeSO4 (siarczan żelaza II): Ø C6H5OH (fenol): Ø NH40H (woda amoniakalna): Ø C6H5NH2 (anilina): Ø AgNO3 (azotan srebra): Ø nalewka gwajakowa: Ø inne odczynniki: Ø |
| wpływ czynników przyrodniczych: |
| wpływ opadów: Ø wpływ temperatury: Ø wpływ światła: Ø |
| występowanie: |
| występowanie – typ: w grupie wielkość grupy: Ø kształt grupy: dachówkowato lub zrastają się ze sobą |
| odżywanie: |
| sposób odżywiania: saprotrof, pasożyt |
| podłoże: |
| podłoże – rodzaj: drewno podłoże – właściwości: żywe i martwe pnie i gałęzie drzew i krzewów liściastych integralność owocnika z podłożem: Ø |
| siedlisko: |
| terytorium ogólne: lasy liściaste, lasy mieszane, parki, ogrody siedlisko – właściwości: Ø forma terenu: Ø |
| gatunek towarzyszący: |
| gatunek sąsiadujący: Ø gatunek będący podłożem: Olsza szara (najczęściej)[2,3], Olsza czarna (często)[4], Brzoza brodawkowata, Grab, Leszczyna, Topola osika, Wierzba, Lipa[4] gatunek tworzący symbiozę: Ø gatunek będący żywicielem: Ø |
| okres rozwoju: |
| czas życia: owocniki jednoroczne długość życia: Ø okres występowania: styczeń – grudzień pora wzrostu: Ø |
| hymenium: |
| hymenium – opis: Ø |
| zarodniki: |
| wysyp zarodników – kolor: jasnokremowożółty zarodniki – kształt: elipsoidalne, gładkie zarodniki – powierzchnia: Ø zarodniki – kolor: od żółtego do brązowego zarodniki – wymiary: 5 – 6,5 × 3 – 4,5 μm |
| wartość energetyczna: |
| owocniki surowe: Ø owocniki suszone: Ø |
| wartości odżywcze: |
| witaminy: Ø minerały: Ø kwasy: Ø pozostałe: Ø |
| informacje |
| ciekawostki |
|---|
| Błyskoporek promienisty to gatunek niejadalny ze względu na zbyt twardy, włóknisty miąższ i gorzkawy smak. |
| etymologia |
|---|
| Nazwa łacińska tego gatunku to Xanthoporia radiata, gdzie radiata oznacza “promień”, “promieniście”. Jest to najprawdopodobniej nawiązanie do promieniście pofałdowanej powierzchni owocników tego gatunku.[2] |
| odmiany i formy |
|---|
| Ø |
| uprawa |
|---|
| Ø |
| transport |
|---|
| Ø |
| przechowywanie |
|---|
| Ø |
| robaczywienie |
|---|
| Ø |
| handel |
|---|
| Ø |
| uwagi ogólne |
|---|
| Ø |
| właściwości prozdrowotne |
|---|
| Ø |
| przygotowanie w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| spożycie w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| uwagi przy spożyciu w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| historyczne zastosowanie w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| toksyny |
|---|
| Ø |
| czas wystąpienia pierwszych objawów zatrucia |
|---|
| Ø |
| objawy zatrucia |
|---|
| Ø |
| leczenie zatrucia |
|---|
| Ø |
| skutki braku leczenia zatrucia |
|---|
| Ø |
| zastosowanie kulinarne |
|---|
| Ø |
| uwagi w zastosowaniu kulinarnym |
|---|
| Ø |
| przepisy kulinarne |
|---|
| Ø |
| choroby grzybowe |
|---|
| Błyskoporek promienisty wywołuje zgniliznę drewna typu białego. Atakuje biel i twardziel.[1] |
| zapobieganie chorobom grzybowym |
|---|
| Ø |
| zwalczanie chorób grzybowych |
|---|
| Błyskoporek promienisty atakuje drzewa osłabione. Zakażenie następuje przez rany. Ochrona przed atakiem sprowadza się do wygładzania ran i zabezpieczania ich środkami grzybobójczymi.[1] |
| zastosowanie inne |
|---|
| Ø |
| inne zastosowanie historyczne |
|---|
| Ø |
| zapiski i ciekawostki historyczne |
|---|
| Ø |
| mapa występowania |
mapa obrazująca najczęstsze i dokładne miejsce(a) występowania opisywanego gatunku
(lokalizacja naniesiona przez: robert węglowski, miejscowość: okolice Głogowa Małopolskiego)
| gatunki podobne |
| gatunek podobny: |
| nazwa polska: Błyskoporek cynamonowy nazwa łacińska: Ø zastosowanie ogólne: Ø cechy odróżniające: owłosiona powierzchnia, występuje na żywych i martwych Topolach osikach[4] |
| gatunek podobny: |
| nazwa polska: Błyskoporek dębowy nazwa łacińska: Ø zastosowanie ogólne: Ø cechy odróżniające: występuje głównie na żywych Dębach, bardziej masywne i zaokrąglone owocniki[4] |
| gatunek podobny: |
| nazwa polska: Błyskoporek guzkowaty nazwa łacińska: Ø zastosowanie ogólne: Ø cechy odróżniające: występuje głównie na Bukach, mniejsze owocniki, nieco ciemniejsza barwa owocników |
| gatunek podobny: |
| nazwa polska: Błyskoporek szczotkowaty nazwa łacińska: Ø zastosowanie ogólne: Ø cechy odróżniające: większe owocniki (20 – 30 cm)m występuje na drzewach owocowych i innych liściastych[4] |
| gatunek podobny: |
| nazwa polska: Niszczyca płotowa nazwa łacińska: Ø zastosowanie ogólne: Ø cechy odróżniające: hymenofor blaszkowaty |
| gatunek podobny: |
| nazwa polska: Włoknouszek płaczący nazwa łacińska: Ø zastosowanie ogólne: Ø cechy odróżniające: Ø |
| gatunek podobny: |
| nazwa polska: Włoknouszek szczotkowaty nazwa łacińska: Ø zastosowanie ogólne: Ø cechy odróżniające: Ø |
| gatunek podobny: |
| nazwa polska: Włoknouszek wielokształtny nazwa łacińska: Ø zastosowanie ogólne: Ø cechy odróżniające: Ø |
[1] źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/B%C5%82yskoporek_promienisty
[2] źródło: https://www.first-nature.com/fungi/inonotus-radiatus.php
[3] źródło: https://gardenlux-en.designluxpro.com/sad-i-ogorod/griby/trutovik-luchistyy-foto-i-opisanie.html
[4] źródło: https://wikigrib.ru/trutovik-luchistyj/
przypisy i bibliografia
Zakaz kopiowania treści oraz fotografii. Strona opisowa – wersja 5.5