Borowiczak dęty

kategoria: grzyb

rodzina: maślakowate

nazwa polska: Borowiczak dęty
inne nazwy polskie: Borowiec dęty, Borowik pustotrzonowy, Maślak dęty
nazwy zwyczajowe: Ø
nazwa łacińska: Suillus cavipes
synonimy łacińskie: Boletinus cavipes (1867), Boletinus cavipes (1938), Boletinus cavipes (1888), Boletinus porosus, Boletopsis cavipes (1900), Boletus cavipes (1836), Boletus porosus (1891), Euryporus cavipes (1886), Paxillus porosus (1847)

określenie nazwy polskiej: Władysław Wojewoda, 2003 r.
pierwsza klasyfikacja: Wilhelm Opatowski, 1836 r.
aktualna klasyfikacja: A.H. Sm. oraz Thiers, 1964 r.

kategoria wielkości: grzyb wielkoowocnikowy

typ ogólny: grzyb naziemny

powszechność w kraju: rzadki
ochrona prawna: częściowa ochrona gatunkowa
kategoria zagrożenia: R (rzadkie, potencjalnie zagrożone)

zasięg na świecie: Ø

sezon: grzyb letni, jesienny
okres występowania: czerwiec – listopad

czas życia: owocniki jednoroczne
długość życia: Ø

zastosowanie ogólne: JADALNY
zastosowanie ogólne w stanie surowym: Ø
kategoria smaku: jadalny średniej jakości
smak ogólny: grzybowy
zapach ogólny: nieznaczny
wyjątki zastosowania: Ø

trudność identyfikacji: bardzo łatwe
cechy wyróżniające: Ø

opis główny:

owocnik – typ: kapeluszowy rurkowaty
owocnik – kształt: kapelusz od półkolistego, stożkowatego (młode owocniki) do płaskiego (starsze owocniki), kapelusz z delikatnym garbkiem na środku, brzeg kapelusza od podwiniętego (młode owocniki) do ostrego (starsze owocniki)
owocnik – powierzchnia: matowa, sucha, pokryta drobnym zamszem, łuseczkami, kosmkami, skórka trudna do oddzielenia
owocnik – kolor: kapelusz – od jasnożółtego do ciemnobrązowego, cynamobrązowego, czerwonobrązowego
owocnik – średnica: 4 – 17 cm
owocnik – wysokość: Ø – Ø cm
hymenofor – typ: rurkowy
hymenofor – kształt: rurki krótkie, pory bardzo duże, promieniście wydłużone, nieregularne, czworokątne, zwężające się przy brzegu kapelusza, średnica poru to 0,5 do 1,5 mm
hymenofor – nasada: rurki nieco zbiegające na trzon
hymenofor – kolor: rurki – od bladożółtego, okryte jasną osłoną (młode owocniki) do oliwkowego (starsze owocniki), pory koloru rurek
hymenofor – wysokość: 5 – 12 mm
miąższ – kształt: gąbczasty, elastyczny ale w trzonie bardziej zwarty
miąższ – kolor: od białawego (w kapeluszu) do brązowawego (w trzonie)
miąższ – zapach: słaby, nieznaczny, przyjemny, grzybowy
miąższ – smak: łagodny lub lekko kwaśny (gorzki u starszych owocników), grzybowy
trzon – występowanie: Ø
trzon – typ: centryczny
trzon – kształt: cylindryczny, walcowaty, dołem zgrubiały, pusty na całej długości ale w dolnej części o większej średnicy, grube ścianki
trzon – powierzchnia: powyżej pierścienia – pokryta drobną siateczką, poniżej pierścienia – filcowata (podobnie jak kapelusz)
trzon – kolor: pomarańczowy, ogólnie koloru kapelusza ale nieco jaśniejszy
trzon – średnica: 0,5 – 2 cm
trzon – wysokość: 4 – 10 cm
osłona – typ: Ø
osłona – kształt: Ø
osłona – pozostałość: Ø
pierścień – występowanie: tak
pierścień – kształt: resztki osłony, zgrubienie
pierścień – kolor: białawy
pierścień – wysokość: Ø – Ø mm
pochwa – występowanie: Ø
pochwa – kształt: Ø
pochwa – kolor: Ø
pochwa – wysokość: Ø – Ø cm
mleczko – występowanie: Ø
mleczko – kolor: Ø
mleczko – smak: Ø
mleczko – gęstość: Ø
mleczko – obfitość: Ø
gutacja – występowanie: Ø
gutacja – kolor: Ø

odżywianie i biotop:

sposób odżywiania: symbiont
podłoże: gleba (niezbyt kwaśna, gliniasta, wapienna)
terytorium: lasy iglaste
gatunek sąsiadujący: Ø
gatunek będący podłożem: Ø
gatunek tworzący symbiozę mikoryzową: Modrzew europejski
gatunek będący żywicielem: Ø

wielkość występowania:

występowanie – typ: pojedynczo lub w grupie^{(najczęściej)}
wielkość grupy: Ø
kształt grupy: Ø

zarodniki:

zarodniki – kształt: elipsoidalno-wrzecionowate
zarodniki – kolor: od bezbarwnego do żółtawego
zarodniki – wymiary: 7 – 10 × 3 – 4 μm
wysyp zarodników – kolor: żółtooliwkowy lub jasnozielony

zmienność ogólna:

zmienność kształtu: Ø
zmienność koloru: Ø

wpływ czynników przyrodniczych:

wpływ opadów: miąższ bardzo wodnisty w dni deszczowe
wpływ światła: Ø
wpływ temperatury: Ø
wpływ wiatru: Ø

zmiana koloru po uszkodzeniu:

hymenofor: Ø
miąższ: nie
trzon: Ø

reakcje makrochemiczne:

KOH/NaOH: Ø
FeSO₄: Ø
C₆H₅OH: Ø
NH₄0H: Ø
C₆H₅NH₂: Ø
AgNO3: Ø
gwajak: Ø
inne odczynniki: Ø

wartości odżywcze:

wartość energetyczna: Ø
woda: Ø
białko: Ø
tłuszcze: Ø
węglowodany: Ø
sole: Ø
cukry: Ø
błonnik: Ø
witaminy: Ø
minerały: Ø
kwasy: Ø
przeciwutleniacze: Ø
pozostałe: Ø

ciekawostki
Borowiczak dęty występuje wyłącznie pod modrzewiami i częściej w górach niż w terenach nizinnych.
Grzyb ten jest rzadki ponieważ żyje w symbiozie tylko i wyłącznie z Modrzewiem, który w Polsce stanowi jedynie 2% składu gatunkowego lasów.

etymologia
Ø

odmiany i formy
Ø

uwagi
Ø

robaczywienie
To zwykle gatunek dość mocno robaczywy.

właściwości prozdrowotne
Ø

transport
Ø

przechowywanie
Ø

uprawa
Ø

przygotowanie w celach leczniczych
Ø

spożycie w celach leczniczych
Ø

handel
Ø

toksyny
Ø

objawy zatrucia
Ø

leczenie zatrucia
Ø

skutki braku leczenia zatrucia
Ø

choroby grzybowe
Ø

zwalczanie chorób grzybowych
Ø

zastosowanie kulinarne
Ø

przepisy kulinarne
Ø

mapa obrazująca najczęstsze i dokładne miejsce(a) występowania opisywanego gatunku
(lokalizacja naniesiona przez: robert węglowski, miejscowość: okolice Głogowa Małopolskiego)

zapiski i ciekawostki historyczne
Ø

gatunek podobny: Maślak czerwony

cechy odróżniające: Ø

gatunek podobny: Maślak dęty forma żółta

cechy odróżniające: kapelusz koloru złotożółtego, cytrynowożółtego

gatunek podobny: Maślak trydencki

cechy odróżniające: pełny trzon, hymenofor przebarwia się pod uciskiem na kolor czerwonobrązowy, pory małe oraz czerwono-pomarańczowe, trzon pełny w środku

gatunki podobne i cechy pozwalające na odróżnienie

Ø

przypisy i bibliografia

_Zakaz _{kopiowania treści oraz fotografii. Strona opisowa – wersja 3.0}