Czareczka czarniutka

kategoria: grzyb
wielkość: wielkoowocnikowy
typ ogólny: gatunek nadrzewny

klasa: kustrzebniaki
rząd: kustrzebkowce
rodzina: Sarcosomataceae

charakterystyka: niejadalny, rzadki, brak ochrony gatunkowej

nazwa polska: Czareczka czarniutka
inne nazwy polskie: Uszko czarne^[3]
nazwy potoczne: Ø
nazwa łacińska: Pseudoplectania nigrella
synonimy łacińskie: Crouania nigrella (1886), Helvella hemisphaerica (1788), Lachnea nigrella (1880), Otidella nigrella (1893), Peziza nigrella (1801), Plectania nigrella (1885), Scypharia nigrella (1886), Sepultaria nigrella (1887), Sphaerospora nigrella (1895)
nazwa angielska: Ebony Cup

określenie nazwy polskiej: Ø
pierwsza klasyfikacja: Christiaan Hendrik Persoon, 1801 r.
aktualna klasyfikacja: Karl Wilhelm Gottlieb Leopold Fuckel, 1870 r.

powszechność w kraju: rzadki
trend liczebności w kraju: Ø
ochrona prawna: brak ochrony gatunkowej
kategoria zagrożenia: R (rzadkie, potencjalnie zagrożone) (brak dokładnej informacji)
sugestia dotycząca ochrony: Ø
historia ochrony: Ø

zasięg na świecie: występuje w Europie, Ameryce Północnej, Indiach, Japonii i Australii

sezon: grzyb wiosenny
okres występowania: luty – maj

zastosowanie ogólne: NIEJADALNY
zastosowanie ogólne w stanie surowym: Ø
kategoria smaku: Ø
smak ogólny: Ø
zapach ogólny: Ø
wyjątki zastosowania: Ø

trudność identyfikacji: Ø
cechy wyróżniające: Ø

opis

typ owocnika:

owocnik – typ: łatwe

część główna owocnika:

część główna owocnika – kształt: czarkowaty, okrągła miseczka, kubeczkowaty, brak trzonu (lub bardzo krótki^[4]), od kulistego, półkulistego (młode owocniki) do wypłaszczonego, spodkowatego (starsze owocniki)
część główna owocnika – kolor: czarny, szaroczarny

wymiary owocnika:

owocnik – średnica: 0,5 – 3^{(max 4)}^[5] cm
owocnik – wysokość: Ø – Ø cm

brzeg części głównej owocnika:

brzeg – kształt: brzeg nierówny, niekiedy popękany, postrzępiony
brzeg – kolor: Ø
brzeg – szerokość: Ø

powierzchnia części głównej:

powierzchnia – kształt: wewnętrzna – błyszcząca, lśniąca, gładka, zewnętrzna – matowa, nieco filcowata, delikatnie owłosiona
powierzchnia – wzór: Ø
integralność skórki z miąższem: Ø
powierzchnia – tendencja do pękania: Ø

hymenofor:

hymenofor – typ: Ø
hymenofor – ulokowanie: powierzchnia wewnętrzna jest powierzchnią zarodnikonośną (reprodukcyjną)
hymenofor – kształt: Ø
hymenofor – nasada: Ø
hymenofor – kolor: Ø
hymenofor – wysokość: Ø – Ø mm
integralność hymenoforu z miąższem: Ø
ujście hymenoforu – kształt: Ø
ujście hymenoforu – kolor: Ø
ujście hymenoforu – wymiary: Ø – Ø mm

miąższ:

miąższ – kształt: chrząstkowaty, elastyczny
miąższ – kolor: szarawy, brązowo-czarny
miąższ – zapach: niewyraźny
miąższ – siła zapachu: Ø
miąższ – smak: niewyraźny, łagodny^[5]
miąższ – siła smaku: Ø
miąższ – grubość w części głównej: Ø – Ø mm

trzon:

trzon – występowanie: nie^[1], tak^[4,5]
trzon – typ: Ø
trzon – kształt: brak^[1], bardzo krótki^[4,5]
trzon – struktura: Ø
trzon – powierzchnia: Ø
trzon – tendencja do pękania: Ø
trzon – wzór na powierzchni: Ø
trzon – kolor: Ø
trzon – średnica: Ø – Ø cm
trzon – wysokość: Ø – Ø cm
integralność trzonu z częścią główną: Ø
podstawa trzonu – kształt: Ø

osłona:

osłona – występowanie: Ø
osłona – typ: Ø
osłona – kształt: Ø
osłona – kolor: Ø
osłona – pozostałość: Ø

resztki osłony na powierzchni części głównej:

resztki osłony – występowanie: Ø
resztki osłony – typ: Ø
resztki osłony – kształt: Ø
resztki osłony – rozmieszczenie: Ø
resztki osłony – trwałość: Ø
resztki osłony – kolor: Ø
resztki osłony – wymiary: Ø × Ø mm

osłona hymenoforu:

osłona hymenoforu – występowanie: Ø
osłona hymenoforu – kształt: Ø
osłona hymenoforu – trwałość: Ø
osłona hymenoforu – kolor: Ø

pierścień:

pierścień – występowanie: Ø
pierścień – kształt: Ø
pierścień – trwałość: Ø
pierścień – kolor: Ø
pierścień – wysokość: Ø – Ø mm
integralność pierścienia z trzonem: Ø

pochwa:

pochwa – występowanie: Ø
pochwa – kształt: Ø
pochwa – kolor: Ø
pochwa – średnica: Ø – Ø cm
pochwa – wysokość: Ø – Ø cm

mleczko:

mleczko – występowanie: Ø
mleczko – kolor: Ø
mleczko – smak: Ø
mleczko – gęstość: Ø
mleczko – obfitość: Ø

gutacja:

gutacja – występowanie: Ø
gutacja – kolor: Ø
gutacja – obfitość: Ø

zmienność ogólna:

zmienność kształtu: Ø
zmienność koloru: Ø

zmiana koloru po uszkodzeniu:

zmiana koloru hymenoforu: Ø
zmiana koloru miąższu: Ø
zmiana koloru trzonu: Ø

reakcje makro-chemiczne:

KOH (wodorotlenek potasu): Ø
NaOH (wodorotlenek sodu): Ø
FeSO₄ (siarczan żelaza II): Ø
C₆H₅OH (fenol): Ø
NH₄0H (woda amoniakalna): Ø
C₆H₅NH₂ (anilina): Ø
AgNO3 (azotan srebra): Ø
nalewka gwajakowa: Ø
inne odczynniki: Ø

wpływ czynników przyrodniczych:

wpływ opadów: Ø
wpływ światła: Ø
wpływ temperatury: Ø
wpływ wiatru: Ø

występowanie:

występowanie – typ: w grupie
wielkość grupy: od kilku do kilkadziesiąciu owocników
kształt grupy: Ø

odżywanie:

sposób odżywiania: saprotrof

podłoże:

podłoże – rodzaj: drewno (zakopane w ziemi, butwiejące)^[1], gleba^[3]
podłoże – właściwości: Ø
integralność owocnika z podłożem: Ø

siedlisko:

terytorium ogólne: lasy iglaste, brzegi lasów, pobocza dróg, zręby, wśród igieł drzew iglastych
siedlisko – właściwości: miejsca słoneczne, wśród mchów
forma terenu: Ø

gatunek towarzyszący:

gatunek sąsiadujący: Sosna, Świerk
gatunek będący podłożem: Ø
gatunek tworzący symbiozę: Ø
gatunek będący żywicielem: Ø

okres rozwoju:

czas życia: Ø
długość życia: Ø
okres występowania: Ø – Ø
pora wzrostu: Ø

hymenium:

hymenium – opis: Ø

zarodniki:

wysyp zarodników – kolor: biały
zarodniki – kształt: okrągławe
zarodniki – powierzchnia: gładka
zarodniki – kolor: bezbarwne
zarodniki – wymiary: 10 × 12^{(max 14)} μm

wartość energetyczna:

owocniki surowe: Ø
owocniki suszone: Ø

wartości odżywcze:

witaminy: Ø
minerały: Ø
kwasy: Ø
pozostałe: Ø

informacje

ciekawostki
Ø

etymologia
Ø

odmiany i formy
Ø

uprawa
Ø

transport
Ø

przechowywanie
Ø

robaczywienie
Ø

handel
Ø

uwagi ogólne
Ø

właściwości prozdrowotne
W tej chwili prowadzi się badania nad właściwościami leczniczymi tego gatunku.^[1,2] Z owocników Czareczki czarniutkiej wyizolowano niedawno peptyd o silnym działaniu antybakteryjnym, nad którym prowadzone są badania przez firmą farmaceutyczną Novozymes. Więcej informacji tutaj.^[2] Gatunek ten wykazuje zdolność do hamowania wzrostu powszechnej ludzkiej patogennej bakterii Streptococcus pneumoniae (pneumokoki, dwoinki zapalenia płuc).^[4]

właściwości prozdrowotne

W tej chwili prowadzi się badania nad właściwościami leczniczymi tego gatunku.^[1,2] Z owocników Czareczki czarniutkiej wyizolowano niedawno peptyd o silnym działaniu antybakteryjnym, nad którym prowadzone są badania przez firmą farmaceutyczną Novozymes. Więcej informacji tutaj.^[2] Gatunek ten wykazuje zdolność do hamowania wzrostu powszechnej ludzkiej patogennej bakterii Streptococcus pneumoniae (pneumokoki, dwoinki zapalenia płuc).^[4]

przygotowanie w celach leczniczych
Ø

spożycie w celach leczniczych
Ø

uwagi przy spożyciu w celach leczniczych
Ø

historyczne zastosowanie w celach leczniczych
Ø

toksyny
Ø

czas wystąpienia pierwszych objawów zatrucia
Ø

objawy zatrucia
Ø

leczenie zatrucia
Ø

skutki braku leczenia zatrucia
Ø

zastosowanie kulinarne
Ø

uwagi w zastosowaniu kulinarnym
Ø

przepisy kulinarne
Ø

choroby grzybowe
Ø

zapobieganie chorobom grzybowym
Ø

zwalczanie chorób grzybowych
Ø

zastosowanie inne
Ø

inne zastosowanie historyczne
Ø

zapiski i ciekawostki historyczne
Ø

mapa występowania

mapa obrazująca najczęstsze i dokładne miejsce(a) występowania opisywanego gatunku
(lokalizacja naniesiona przez: robert węglowski, miejscowość: okolice Głogowa Małopolskiego)

gatunki podobne

gatunek podobny:

nazwa polska: Prószyk brudzący
nazwa łacińska: Ø
zastosowanie ogólne: Ø
cechy odróżniające: Ø

gatunek podobny:

nazwa polska: Ø
nazwa łacińska: Pseudoplectania vogesiaca
zastosowanie ogólne: Ø
cechy odróżniające: Ø

gatunek podobny:

nazwa polska: Uszko czarniawe
nazwa łacińska: Ø
zastosowanie ogólne: Ø
cechy odróżniające: brązowawy odcień, większe owocniki

[1] źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Czareczka_czarniutka
[2] źródło: https://biotechnologia.pl/farmacja/sanofi-i-novozymes-wspolnie-na-rzecz-rozwoju-nowych-antybiotykow,4303
[3] źródło: https://nagrzyby.pl/atlas?id=374
[4] źródło: https://bie.ala.org.au/species/cf8cbf15-aa97-4075-a671-fe4a7c7ff5e0
[5] źródło: https://www.123pilzsuche.de/daten/details/GlaenzenderBorstling.htm
przypisy i bibliografia

przypisy i bibliografia

_Zakaz _{kopiowania treści oraz fotografii. Strona opisowa – wersja 5.1}