Drobnołuszczak jeleni
| kategoria: grzyb wielkość: wielkoowocnikowy typ ogólny: gatunek nadrzewny | klasa: pieczarniaki rząd: pieczarkowce rodzina: łuskowcowate |
| nazwa polska: Drobnołuszczak jeleni inne nazwy polskie: Bedłka jelenia, Daszak jeleni, Łuskowiec jeleni, Rumieniak jeleni nazwy potoczne: Jeleń, Łuskwiak nazwa łacińska: Pluteus cervinus synonimy łacińskie: Agaricus atricapillus (1786), Agaricus cervinus (1774), Pluteus atricapillus (1889), Rhodosporus cervinus (1889) nazwa angielska: Deer shield, Deer mushroom, Fawn mushroom |
| określenie nazwy polskiej: Władysław Wojewoda, 2003 r. pierwsza klasyfikacja: Jacob Christian Schäffer, 1774 r. aktualna klasyfikacja: Paul Kummer, 1871 r. |
| powszechność w kraju: powszechny trend liczebności w kraju: Ø ochrona prawna: brak ochrony gatunkowej kategoria zagrożenia: Ø sugestia dotycząca ochrony: Ø historia ochrony: Ø |
| zasięg na świecie: występuje na wszystkich kontynentach (poza Afryką i Antarktydą), a także na wielu wyspach |
| sezon: grzyb wiosenny, letni, grzyb jesienny okres występowania: kwiecień – grudzień |
| zastosowanie ogólne: JADALNY zastosowanie ogólne w stanie surowym: Ø kategoria smaku: jadalny niskiej jakości smak ogólny: Ø zapach ogólny: Ø wyjątki zastosowania: Ø |
| trudność identyfikacji: bardzo łatwe cechy wyróżniające: Ø |
| opis |
| typ owocnika: |
| owocnik – typ: kapeluszowy blaszkowaty |
| część główna owocnika: |
| część główna owocnika – kształt: kapelusz od półkolistego (młode owocniki) do wypukłego, płaskiego (starsze owocniki), niekiedy z tępym garbkiem na środku, czasami z pomarszczonym lub guzkowatym środkiem kapelusza część główna owocnika – kolor: od szarego do brązowego (zdarzają się także owocniki albinotyczne – o całkowicie białym kapeluszu) |
| wymiary owocnika: |
| owocnik – średnica: 5 – 15 cm owocnik – wysokość: Ø – Ø cm |
| brzeg części głównej owocnika: |
| brzeg – kształt: ostry brzeg – kolor: Ø brzeg – szerokość: Ø |
| powierzchnia części głównej: |
| powierzchnia – kształt: jedwabista z delikatnymi włoskami, błyszcząca podczas wilgotnej pogody powierzchnia – wzór: Ø integralność skórki z miąższem: Ø powierzchnia – tendencja do pękania: w dni suche potrafi być spękana |
| hymenofor: |
| hymenofor – typ: blaszkowaty hymenofor – ulokowanie: Ø hymenofor – kształt: blaszki średnio gęste, brzuchate hymenofor – nasada: blaszki wolne, nie dochodzące do trzonu, przy trzonie zaokrąglone hymenofor – kolor: od białego (młode owocniki) do różowego, łososioworóżowego (starsze owocniki) hymenofor – zmiana koloru po uszkodzeniu: Ø hymenofor – wysokość: 10 – 15 mm integralność hymenoforu z miąższem: Ø ujście hymenoforu – kształt: ostrze równe i gładkie (rzadziej szorstko omszone) ujście hymenoforu – kolor: Ø ujście hymenoforu – wymiary: Ø – Ø mm |
| miąższ części głównej owocnika: |
| miąższ – kształt: od elastycznego (w kapeluszu) do dość kruchego (w trzonie), miękki, wodnisty, łatwo odłamuje się od kapelusza miąższ – kolor: białawy miąższ – zmiana koloru po uszkodzeniu: nie miąższ – zapach: piwniczny, rzodkiewkowy, zapach surowych ziemniaków miąższ – siła zapachu: silny miąższ – smak: łagodny, ziemisty, nieco stęchły, rzodkiewkowy miąższ – siła smaku: Ø miąższ – grubość w części głównej: Ø – Ø mm |
| trzon: |
| trzon – występowanie: tak trzon – typ: centryczny trzon – kształt: cylindryczny, walcowaty, rzadko maczugowaty trzon – struktura wewnętrzna: od pełnego (młode owocniki) do pustego (starsze owocniki) trzon – powierzchnia: pokryta włóknistymi strzępkami (zwłaszcza bliżej podstawy) trzon – tendencja do pękania: Ø trzon – wzór na powierzchni: Ø trzon – kolor: od białawego do brązowego, z ciemniejszymi włókienkami trzon – zmiana koloru po uszkodzeniu: Ø trzon – średnica: 0,5 – 1,5(max 3) cm trzon – wysokość: 5 – 10(max 12) cm integralność trzonu z częścią główną: Ø podstawa trzonu – kształt: często szerszy u podstawy podstawa trzonu – powierzchnia: Ø podstawa trzonu – kolor: Ø |
| osłona: |
| osłona – występowanie: Ø osłona – typ: Ø osłona – kształt: Ø osłona – kolor: Ø osłona – pozostałość: Ø |
| resztki osłony na powierzchni części głównej: |
| resztki osłony – występowanie: Ø resztki osłony – typ: Ø resztki osłony – kształt: Ø resztki osłony – rozmieszczenie: Ø resztki osłony – trwałość: Ø resztki osłony – kolor: Ø resztki osłony – wymiary: Ø × Ø mm |
| osłona hymenoforu: |
| osłona hymenoforu – występowanie: Ø osłona hymenoforu – kształt: Ø osłona hymenoforu – trwałość: Ø osłona hymenoforu – kolor: Ø |
| pierścień: |
| pierścień – występowanie: nie pierścień – kształt: Ø pierścień – trwałość: Ø pierścień – kolor: Ø pierścień – wysokość: Ø – Ø mm integralność pierścienia z trzonem: Ø |
| pochwa: |
| pochwa – występowanie: nie pochwa – kształt: Ø pochwa – kolor: Ø pochwa – średnica: Ø – Ø cm pochwa – wysokość: Ø – Ø cm |
| mleczko: |
| mleczko – występowanie: nie mleczko – kolor: Ø mleczko – smak: Ø mleczko – gęstość: Ø mleczko – obfitość: Ø |
| gutacja: |
| gutacja – występowanie: Ø gutacja – kolor: Ø gutacja – obfitość: Ø |
| zmienność ogólna: |
| zmienność kształtu: gatunek o nieco zmiennym kształcie zmienność koloru: gatunek o w miarę niezmiennej barwie |
| reakcje makro-chemiczne: |
| KOH (wodorotlenek potasu): Ø NaOH (wodorotlenek sodu): Ø FeSO4 (siarczan żelaza II): Ø C6H5OH (fenol): Ø NH40H (woda amoniakalna): Ø C6H5NH2 (anilina): Ø AgNO3 (azotan srebra): Ø nalewka gwajakowa: Ø inne odczynniki: Ø |
| wpływ czynników przyrodniczych: |
| wpływ opadów: Ø wpływ temperatury: Ø wpływ światła: Ø |
| występowanie: |
| występowanie – typ: pojedynczo lub w grupie wielkość grupy: mała kształt grupy: Ø |
| odżywanie: |
| sposób odżywiania: saprotrof |
| podłoże: |
| podłoże – rodzaj: drewno podłoże – właściwości: zbutwiałe drewno głównie drzew liściastych, pnie, grubsze gałęzie, kora, ścinki drewna integralność owocnika z podłożem: Ø |
| siedlisko: |
| terytorium ogólne: lasy liściaste, lasy iglaste, lasy mieszane siedlisko – właściwości: Ø forma terenu: Ø |
| gatunek towarzyszący: |
| gatunek sąsiadujący: Ø gatunek będący podłożem: Dąb, Buk, Brzoza, Grab, Sosna(bardzo rzadko) gatunek tworzący symbiozę: Ø gatunek będący żywicielem: Ø |
| okres rozwoju: |
| czas życia: Ø długość życia: Ø okres występowania: Ø – Ø pora wzrostu: Ø |
| hymenium: |
| hymenium – opis: Ø |
| zarodniki: |
| wysyp zarodników – kolor: różowy, łososiowo-różowy zarodniki – kształt: szeroko-elipsoidalne zarodniki – powierzchnia: gładka zarodniki – kolor: Ø zarodniki – wymiary: 6 – 9 × 4,5 – 6 μm |
| wartość energetyczna: |
| owocniki surowe: Ø owocniki suszone: Ø |
| wartości odżywcze: |
| witaminy: Ø minerały: Ø kwasy: Ø pozostałe: Ø |
galeria obrazująca hymenofor
| informacje |
| ciekawostki |
|---|
| Drobnołuszczak jeleni jest spotykany nawet w okresach posuchy, gdy nie ma innych grzybów. |
| Grzyb ten to bardzo często dom dla drobnych owadów między blaszkami. |
| etymologia |
|---|
| Łacińska nazwa cervinus pochodzi od słowa cervus – co w tłumaczeniu znaczy jeleni. Podstawki tego gatunku (na których powstają zarodniki) są “rogate” – mają dwa wyrostki przypominające kształtem poroże jelenia. |
| odmiany i formy |
|---|
| Ø |
| uprawa |
|---|
| Ø |
| transport |
|---|
| Jest dość kruchy i wodnisty przez co trudny w transporcie i obróbce. |
| przechowywanie |
|---|
| Ø |
| robaczywienie |
|---|
| Ø |
| handel |
|---|
| Ø |
| uwagi ogólne |
|---|
| Ø |
| właściwości prozdrowotne |
|---|
| Ø |
| przygotowanie w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| spożycie w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| uwagi przy spożyciu w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| historyczne zastosowanie w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| toksyny |
|---|
| Ø |
| czas wystąpienia pierwszych objawów zatrucia |
|---|
| Ø |
| objawy zatrucia |
|---|
| Ø |
| leczenie zatrucia |
|---|
| Ø |
| skutki braku leczenia zatrucia |
|---|
| Ø |
| zastosowanie kulinarne |
|---|
| – dodatek do zup i sosów – duszenie – gotowanie |
| uwagi w zastosowaniu kulinarnym |
|---|
| Drobnołuszczak jeleni to grzyb jadalny ale mało smaczny ze względu na piwniczny, ziemisty zapach, a ze względu na cienki miąższ jest zbyt mało wydajny. |
| przepisy kulinarne |
|---|
| Ø |
| choroby grzybowe |
|---|
| Ø |
| zapobieganie chorobom grzybowym |
|---|
| Ø |
| zwalczanie chorób grzybowych |
|---|
| Ø |
| zastosowanie inne |
|---|
| Ø |
| inne zastosowanie historyczne |
|---|
| Ø |
| zapiski i ciekawostki historyczne |
|---|
| Ø |
| mapa występowania |
mapa obrazująca najczęstsze i dokładne miejsce(a) występowania opisywanego gatunku
(lokalizacja naniesiona przez: robert węglowski, miejscowość: okolice Głogowa Małopolskiego)
| gatunki podobne |
| gatunek podobny: |
| nazwa polska: Drobnołuszczak czarnoostrzowy nazwa łacińska: Pluteus atromarginatus zastosowanie ogólne: jadalny cechy odróżniające: ciemnobrązowe lub czarne ostrza blaszek |
| gatunek podobny: |
| nazwa polska: Drobnołuszczak sarni nazwa łacińska: Pluteus pouzarianus zastosowanie ogólne: Ø cechy odróżniające: kapelusz w tonach szarości a nie brązu, rośnie na drewnie drzew iglastych |
| gatunek podobny: |
| nazwa polska: Drobnołuszczak zielonawoszary nazwa łacińska: Pluteus salicinus zastosowanie ogólne: niejadalny cechy odróżniające: szaroczarniawy kapelusz bez brązowych odcieni, występuje na drewnie wierzby |
| gatunek podobny: |
| nazwa polska: Pieniążnica szerokoblaszkowa nazwa łacińska: Megacollybia platyphylla zastosowanie ogólne: niejadalny cechy odróżniające: rzadsze, ale szersze i zawsze białe, przyrośnięte do trzonu blaszki, biały wysyp zarodników |
galeria obrazująca gatunki podobne, najczęściej mylone
Ø
przypisy i bibliografia
Zakaz kopiowania treści oraz fotografii. Strona opisowa – wersja 5.5