Gąska bukowa
kategoria: grzyb rodzina: gąskowate |
nazwa polska: Gąska bukowa inne nazwy polskie: Gąska ogorzała nazwa łacińska: Tricholoma ustale inne nazwy łacińskie: Agaricus leucophyllus (1805), Agaricus ustalis (1818), Agaricus nictitans (1838), Agaricus fulvellus (1860), Gyrophila ustalis (1886), Tricholoma ustale (1871), Tricholoma fulvellum (1874), Tricholoma striatum (1891), Tricholoma flavobrunneum (1918) |
autor nazwy polskiej: Władysław Wojewoda, 2003 r. pierwsza klasyfikacja: Elias Magnus Fries, 1818 r. aktualna klasyfikacja: Paul Kummer, 1871 r. |
powszechność: częsty ochrona prawna: brak ochrony gatunkowej kategoria zagrożenia: Ø |
handel: Ø |
zastosowanie ogólne: NIEJADALNY zastosowanie ogólne w stanie surowym: Ø kategoria smaku: Ø wyjątki zastosowania: Ø |
okres występowania: sierpień – listopad okres maksymalny: Ø – Ø |
gatunek wieloletni: Ø uprawa: Ø |
opis |
---|
owocnik – typ: kapeluszowy blaszkowaty owocnik – kształt: kapelusz od wypukłego z niewielkim garbem (młode owocniki) do rozpostartego, powyginanego (starsze owocniki), brzeg ostry, długo pozostaje podwinięty owocnik – powierzchnia: od mocno śluzowatej (młode owocniki) do połyskliwej, suchej (starsze owocniki), naga owocnik – kolor: od pomarańczowego do czerwonobrązowego, ciemniejszy w środku, bladszy na brzegu owocnik – średnica: 3 – 12 cm owocnik – wysokość: Ø – Ø cm hymenofor – typ: blaszkowaty hymenofor – kształt: blaszki gęste, ścieśnione hymenofor – nasada: blaszki wykrojone, lub zatokowo przyrośnięte hymenofor – kolor: od białawego (młode owocniki) do rdzawego (starsze owocniki), rdzawoplamiste, często czerniejące na ostrzach (starsze owocniki) hymenofor – zmiana koloru po uszkodzeniu: Ø hymenofor – wysokość: Ø – Ø mm trzon – typ: centryczny trzon – kształt: walcowaty, od pełnego (młode owocniki) do pustego (starsze owocniki), często w dolnej części rozszerzony i korzeniasto zakończony, sztywny, elastyczny trzon – powierzchnia: pokryta brązowymi włókienkami, sucha trzon – kolor: jaśniejszy od kapelusza trzon – średnica: 0,8 – 1,5(max 2,2) cm trzon – wysokość: 5 – 10(max 11) cm miąższ – kształt: jędrny, włóknisty, gruby miąższ – kolor: białawy miąższ – zmiana koloru po uszkodzeniu: tak, niekiedy czerwieniejący miąższ – zapach: mączny miąższ – smak: od miłego, łagodnego do gorzkiego pierścień: brak pochwa: Ø mleczko: Ø gutacja: Ø higrofaniczność: Ø podłoże: gleba (częściej wapienna) sposób odżywiania: symbiont terytorium: lasy liściaste, lasy mieszane, parki, częściej tereny nizinne gatunek organizmu sąsiadującego: Ø gatunek organizmu będącego podłożem: Ø gatunek organizmu tworzącego symbiozę mikoryzową: Buk zwyczajny (najczęściej), Dąb (rzadzko), Grab, Kasztan, Brzoza, Głóg (bardzo rzadko) gatunek organizmu będącego żywicielem: Ø występowanie: w grupie zarodniki – kształt: od elipsoidalnego do kulistego, gładkie zarodniki – kolor: Ø zarodniki – wymiary: 8 – 11 × 5 – 6(max 7) μm wysyp zarodników – kolor: bladokremowy, biały |
ciekawostki |
---|
Ø |
etymologia |
---|
Ø |
uwagi |
---|
Gąska bukowa ta jest jednym z trzech grzybów odpowiedzialnych za większość przypadków zatruć w Japonii ze względy na dużą popularność Gąsek w tym kraju. |
właściwości lecznicze |
---|
Polisacharydy ekstrahowane z grzybni Gąski bukowej i podawane dootrzewnowo myszom w dawce 300 mg/kg hamowały wzrost nowotworów litych Mięsaka i Ehrlicha o 90%. |
toksyny |
---|
Japońscy naukowcy w 2002 roku wyizolowali i scharakteryzowali toksynę zawartą w Gąsce bukowej – kwas ustalowy. |
– kwas ustalowy |
objawy zatrucia |
---|
Poniższe objawy mogą wystąpić przy spożyciu dużej ilości owocników tego gatunku. |
– zaburzenia żołądkowo-jelitowe – wymioty – biegunka |
leczenie zatrucia |
---|
Ø |
skutki braku leczenia zatrucia |
---|
Ø |
choroby grzybowe |
---|
Ø |
zwalczanie chorób grzybowych |
---|
Ø |
wartości odżywcze |
---|
Ø |
zastosowanie kulinarne |
---|
Ø |
przepisy kulinarne |
---|
Ø |
mapa obrazująca najczęstsze i dokładne miejsce(a) występowania opisywanego gatunku
(lokalizacja naniesiona przez: robert węglowski, miejscowość: okolice Głogowa Małopolskiego)
zapiski i ciekawostki historyczne | bibliografia |
---|---|
Ø | Ø |
gatunek podobny | cechy odróżniające |
---|---|
Gąska białobrązowa | porozrywana strefa pierścieniowa |
Gąska czerwonobrązowa | blaszki kremobiałe |
Gąska dachówkowata | drobno spękany, suchy kapelusz |
Gąska gorzkawa | blaszki jasne |
Gąska kroplistobrzega | blaszki jasne, silnie śluzowaty kapelusz |
Gąska topolowa | rośnie pod Topolami |
Gąska żółtobrunatna | blaszki siarkowożółte, miąższ żółty |
Tricholoma fracticum | Ø |
Tricholoma pseudonictitans | Ø |
Tricholoma ustaloides | wyraźna biała strefa pierścieniowa na trzonie |
galeria przedstawiająca gatunki podobne, łatwe do pomylenia (o zbliżonym kształcie, kolorze)
Ø
przypisy i bibliografia