Gąsówka fioletowawa
| kategoria: grzyb wielkość: wielkoowocnikowy typ ogólny: gatunek naziemny | klasa: pieczarniaki rząd: pieczarkowce rodzina: incertae sedis/gąskowate |
| charakterystyka: jadalny, częsty, niepodlegający ochronie |
| nazwa polska: Gąsówka fioletowawa inne nazwy polskie: Bedłka fioletowa, Bedłka naga, Członka naga, Członka psia, Gąska dzika, Gąska fioletowa, Gąska naga, Gąska naga, Gąska psia, Gąsówka fioletowa, Gąsówka naga, Rycerzyk fioletowy nazwy potoczne: Słonka nazwa łacińska: Lepista nuda synonimy łacińskie: Agaricus bicolor, Agaricus bulbosus, Agaricus nudus, Clitocybe nuda, Cortinarius bicolor, Cortinarius nudus, Gyrophila nuda, Rhodopaxillus nudus, Tricholoma nudum nazwa angielska: Wood blewit, Blue hat, Blue cap, Blue leg |
| określenie nazwy polskiej: Władysław Wojewoda, 2003 r. pierwsza klasyfikacja: Jean Baptiste François Pierre Bulliard, 1790 r. aktualna klasyfikacja: Mordecai Cubitt Cooke, 1871 r. |
| powszechność w kraju: częsty trend liczebności w kraju: Ø ochrona prawna: brak ochrony gatunkowej kategoria zagrożenia: Ø sugestia dotycząca ochrony: Ø historia ochrony: Ø |
| zasięg na świecie: występuje na całej półkuli północnej w strefie klimatu umiarkowanego, również w Australii i Afryce |
| sezon: grzyb letni, jesienny okres występowania: maj – grudzień |
| zastosowanie ogólne: JADALNY zastosowanie ogólne w stanie surowym: trujący kategoria smaku: jadalny dobrej jakości smak ogólny: Ø zapach ogólny: Ø wyjątki zastosowania: Ø |
| trudność identyfikacji: łatwe cechy wyróżniające: Ø |
| opis |
| typ owocnika: |
| owocnik – typ: kapeluszowy blaszkowaty |
| część główna owocnika: |
| część główna owocnika – kształt: kapelusz od wypukłego (młode owocniki) do płaskiego (starsze owocniki), brzeg podwinięty część główna owocnika – kolor: od jaskrawofioletowego (młode owocniki) do czerwonobrązowego i ochrowego (starsze owocniki), środek kapelusza nieco ciemniejszy, brązowy |
| wymiary owocnika: |
| owocnik – średnica: 5 – 15 cm owocnik – wysokość: Ø – Ø cm |
| brzeg części głównej owocnika: |
| brzeg – kształt: Ø brzeg – kolor: Ø brzeg – szerokość: Ø |
| powierzchnia części głównej: |
| powierzchnia – kształt: naga, gładka, jedwabista powierzchnia – wzór: Ø integralność skórki z miąższem: Ø powierzchnia – tendencja do pękania: Ø |
| hymenofor: |
| hymenofor – typ: blaszkowaty hymenofor – ulokowanie: Ø hymenofor – kształt: blaszki gęste, cienkie hymenofor – nasada: blaszki wycięte z ząbkiem lub przyrośnięte hymenofor – kolor: od fioletowego (młode owocniki) do brązowo-ochrowego (starsze owocniki) hymenofor – wysokość: 6 – 10 mm integralność hymenoforu z miąższem: Ø ujście hymenoforu – kształt: Ø ujście hymenoforu – kolor: Ø ujście hymenoforu – wymiary: Ø – Ø mm |
| miąższ: |
| miąższ – kształt: mięsisty, od twardego (młode owocniki) do miękkiego (starsze owocniki), dolna część silnie przyrośnięta do podłoża miąższ – kolor: od fioletowego (młode owocniki) do kremowego (starsze owocniki) miąższ – zapach: korzenny, rzodkiewkowy miąższ – siła zapachu: niekiedy brak miąższ – smak: przyjemny, słodkawy miąższ – siła smaku: Ø miąższ – grubość w części głównej: Ø – Ø mm |
| trzon: |
| trzon – występowanie: tak trzon – typ: centryczny trzon – kształt: cylindryczny, u nasady przeważnie maczugowato, od pełnego (młode owocniki) do niekiedy strefowato pustego (starsze owocniki) trzon – struktura: Ø trzon – powierzchnia: delikatnie włókienkowato-kosmkowata trzon – tendencja do pękania: Ø trzon – wzór na powierzchni: Ø trzon – kolor: od jaskrawofioletowego (młode owocniki) do szaro-fioletowego (starsze owocniki) trzon – średnica: 1 – 2(max 3) cm trzon – wysokość: 5 – 10(max 12) cm integralność trzonu z częścią główną: Ø podstawa trzonu – kształt: Ø |
| osłona: |
| osłona – występowanie: Ø osłona – typ: Ø osłona – kształt: Ø osłona – kolor: Ø osłona – pozostałość: Ø |
| resztki osłony na powierzchni części głównej: |
| resztki osłony – występowanie: Ø resztki osłony – typ: Ø resztki osłony – kształt: Ø resztki osłony – rozmieszczenie: Ø resztki osłony – trwałość: Ø resztki osłony – kolor: Ø resztki osłony – wymiary: Ø × Ø mm |
| osłona hymenoforu: |
| osłona hymenoforu – występowanie: Ø osłona hymenoforu – kształt: Ø osłona hymenoforu – trwałość: Ø osłona hymenoforu – kolor: Ø |
| pierścień: |
| pierścień – występowanie: Ø pierścień – kształt: Ø pierścień – trwałość: Ø pierścień – kolor: Ø pierścień – wysokość: Ø – Ø mm integralność pierścienia z trzonem: Ø |
| pochwa: |
| pochwa – występowanie: Ø pochwa – kształt: Ø pochwa – kolor: Ø pochwa – średnica: Ø – Ø cm pochwa – wysokość: Ø – Ø cm |
| mleczko: |
| mleczko – występowanie: Ø mleczko – kolor: Ø mleczko – smak: Ø mleczko – gęstość: Ø mleczko – obfitość: Ø |
| gutacja: |
| gutacja – występowanie: Ø gutacja – kolor: Ø gutacja – obfitość: Ø |
| zmienność ogólna: |
| zmienność kształtu: Ø zmienność koloru: Ø |
| zmiana koloru po uszkodzeniu: |
| zmiana koloru hymenoforu: Ø zmiana koloru miąższu: Ø zmiana koloru trzonu: Ø |
| reakcje makro-chemiczne: |
| KOH (wodorotlenek potasu): Ø NaOH (wodorotlenek sodu): Ø FeSO4 (siarczan żelaza II): Ø C6H5OH (fenol): Ø NH40H (woda amoniakalna): Ø C6H5NH2 (anilina): Ø AgNO3 (azotan srebra): Ø nalewka gwajakowa: Ø inne odczynniki: Ø |
| wpływ czynników przyrodniczych: |
| wpływ opadów: Ø wpływ światła: Ø wpływ temperatury: Ø wpływ wiatru: Ø |
| występowanie: |
| występowanie – typ: pojedynczo lub w grupie(najczęściej) wielkość grupy: Ø kształt grupy: często tworzy tzw. czarcie kręgi |
| odżywanie: |
| sposób odżywiania: saprotrof |
| podłoże: |
| podłoże – rodzaj: gleba podłoże – właściwości: Ø integralność owocnika z podłożem: Ø |
| siedlisko: |
| terytorium ogólne: lasy liściaste, lasy iglaste, ogrody, parki, łąki siedlisko – właściwości: Ø forma terenu: Ø |
| gatunek towarzyszący: |
| gatunek sąsiadujący: Buk, Świerk, Dąb gatunek będący podłożem: Ø gatunek tworzący symbiozę: Ø gatunek będący żywicielem: Ø |
| okres rozwoju: |
| czas życia: Ø długość życia: Ø okres występowania: Ø – Ø pora wzrostu: Ø |
| hymenium: |
| hymenium – opis: Ø |
| zarodniki: |
| wysyp zarodników – kolor: białawy, z różowawym odcieniem zarodniki – kształt: szeroko elipsoidalne zarodniki – powierzchnia: Ø zarodniki – kolor: bezbarwne zarodniki – wymiary: 6 – 8(max 9) × 4 – 5,5 μm |
| wartość energetyczna: |
| owocniki surowe: Ø owocniki suszone: Ø |
| wartości odżywcze: |
| witaminy: Ø minerały: Ø kwasy: Ø pozostałe: Ø |
galeria obrazująca hymenofor
| informacje |
| ciekawostki |
|---|
| Ø |
| etymologia |
|---|
| Nazwa łacińska tego gatunku to Lepista nuda, gdzie Lepista oznacza “dzbanek lub kielich do wina” a nuda oznacza “nagi”. |
| odmiany i formy |
|---|
| Ø |
| uprawa |
|---|
| Udane domowe uprawy na kompoście pieczarkowym. |
| transport |
|---|
| Ø |
| przechowywanie |
|---|
| Ø |
| robaczywienie |
|---|
| Gąsówka fioletowawa rzadko robaczywieje. |
| handel |
|---|
| Ø |
| uwagi ogólne |
|---|
| Gąsówka fioletowawa może wywoływać reakcje alergiczne. |
| właściwości prozdrowotne |
|---|
| Gąsówka fioletowawa zawiera związki antybiotyczne o właściwościach bakteriobójczych. |
| Naukowo niepotwierdzone ale przekazywane informacje o właściwościach obniżających poziom cukru we krwi oraz obniżających zbyt wysokie ciśnienie krwi. |
| przygotowanie w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| spożycie w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| uwagi przy spożyciu w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| historyczne zastosowanie w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| toksyny |
|---|
| Ø |
| czas wystąpienia pierwszych objawów zatrucia |
|---|
| Ø |
| objawy zatrucia |
|---|
| Ø |
| leczenie zatrucia |
|---|
| Ø |
| skutki braku leczenia zatrucia |
|---|
| Ø |
| zastosowanie kulinarne |
|---|
| – marynowanie – gotowanie – smażenie |
| uwagi w zastosowaniu kulinarnym |
|---|
| Ø |
| przepisy kulinarne |
|---|
| Ø |
| choroby grzybowe |
|---|
| Ø |
| zapobieganie chorobom grzybowym |
|---|
| Ø |
| zwalczanie chorób grzybowych |
|---|
| Ø |
| zastosowanie inne |
|---|
| Ø |
| inne zastosowanie historyczne |
|---|
| Ø |
| zapiski i ciekawostki historyczne |
|---|
| Ø |
| mapa występowania |
mapa obrazująca najczęstsze i dokładne miejsce(a) występowania opisywanego gatunku
(lokalizacja naniesiona przez: robert węglowski, miejscowość: okolice Głogowa Małopolskiego)
| gatunki podobne |
| gatunek podobny: |
| nazwa polska: Gąsówka brudnofioletowa nazwa łacińska: Ø zastosowanie ogólne: Ø cechy odróżniające: mniejsze owocniki |
| gatunek podobny: |
| nazwa polska: Gąsówka dwubarwna nazwa łacińska: Ø zastosowanie ogólne: Ø cechy odróżniające: Ø |
| gatunek podobny: |
| nazwa polska: Zasłonak wonny nazwa łacińska: Ø zastosowanie ogólne: Ø cechy odróżniające: żółtawy miąższ, rdzawobrunatna zasnówka, nieprzyjemny zapach |
| gatunek podobny: |
| nazwa polska: Zasłonak fioletowy nazwa łacińska: Ø zastosowanie ogólne: Ø cechy odróżniające: dużo intensywniejszy kolor, powierzchnia kosmkowata |
galeria obrazująca gatunki podobne, najczęściej mylone
Ø
przypisy i bibliografia
Zakaz kopiowania treści oraz fotografii. Strona opisowa – wersja 5.1