Gąsówka rudawa
| kategoria: grzyb rodzina: incertae sedis |
| nazwa polska: Gąsówka rudawa inne nazwy polskie: Gąsówka płowa, Gąsówka podwinięta, Lejkówka rudawa nazwa łacińska: Paralepista flaccida inne nazwy łacińskie: Agaricus flaccidus (1799), Agaricus gilvus (1801), Agaricus inversus (1772), Agaricus lentiginosus (1838), Agaricus lobatus (1799), Agaricus splendens (1801), Clitocybe flaccida (1871), Clitocybe gilva (1871), Clitocybe inversa (1872), Clitocybe splendens (1874), Lepista flaccida (1887), Lepista flaccida (1991), Lepista gilva (1900), Lepista inversa (1887), Lepista splendens (1927), Omphalia gilva (1821), Omphalia lobata (1821) |
| autor nazwy polskiej: Władysław Wojewoda, 2003 r. pierwsza klasyfikacja: James Sowerby, 1799 r. aktualna klasyfikacja: Alfredo Vizzini, 2012 r. |
| powszechność: częsty ochrona prawna: brak ochrony gatunkowej kategoria zagrożenia: Ø |
| handel: Ø |
| zastosowanie ogólne: NIEJADALNY zastosowanie ogólne w stanie surowym: Ø kategoria smaku: Ø wyjątki zastosowania: Ø |
| okres występowania: lipiec – listopad okres maksymalny: Ø – Ø |
| gatunek wieloletni: Ø uprawa: Ø |
| opis |
|---|
| owocnik – typ: kapeluszowy blaszkowaty owocnik – kształt: kapelusz od łukowatego z podwiniętym brzegiem (młode owocniki) do wklęsłego i lejkowatego (starsze owocniki), u starszych kapelusz często nieregularnie powyginany owocnik – powierzchnia: naga, gładka, nieco połyskliwa, często ciemne, wodniste plamy owocnik – kolor: żółtopomarańczowy, pomarańczowobrązowy, ciemniejszy w środku kapelusza owocnik – średnica: 4 – 10 cm owocnik – wysokość: Ø – Ø cm hymenofor – typ: blaszkowaty hymenofor – kształt: blaszki cienkie, gęste hymenofor – nasada: blaszki zbiegające na trzon hymenofor – kolor: od białego, białokremowego (młode owocniki) do żółtopomarańczowego, ochrowoczerwonego (starsze owocniki) hymenofor – zmiana koloru po uszkodzeniu: Ø hymenofor – wysokość: 3 – 7 mm trzon – typ: centryczny, rzadziej ekscentryczny trzon – kształt: cylindryczny, od pełnego (młode owocniki) do pustego, gąbczastego (starsze owocniki), nieco rozszerzony u szczytu, podstawa pokryta białą grzybnią trzon – powierzchnia: gładka, sucha trzon – kolor: podobny do kolory kapelusza ale nieco jaśniejszy trzon – średnica: 0,4 – 1,2 cm trzon – wysokość: 3 – 5(max 7) cm miąższ – kształt: sprężysty, miękki i cienki w kapeluszu, gąbczasty i zdrewniały w trzonie miąższ – kolor: od białego (młode owocniki) do jasnopłowego, kremowoochrowego (starsze owocniki) miąższ – zmiana koloru po uszkodzeniu: nie miąższ – zapach: aromatyczny miąższ – smak: cierpki pierścień: Ø pochwa: Ø mleczko: Ø gutacja: Ø higrofaniczność: tak, delikatnie podłoże: gleba (wśród opadłych liści) sposób odżywiania: saprotrof terytorium: lasy iglaste, lasy liściaste, lasy mieszane gatunek organizmu sąsiadującego: Świerk, Sosna gatunek organizmu będącego podłożem: Ø gatunek organizmu tworzącego symbiozę mikoryzową: Ø gatunek organizmu będącego żywicielem: Ø występowanie: w grupie (rzadziej pojedynczo) zarodniki – kształt: kuliste, drobno brodawkowane zarodniki – kolor: Ø zarodniki – wymiary: 3 × 4(max 5) μm wysyp zarodników – kolor: biały, kremoworóżowawy |
| ciekawostki |
|---|
| Gąsówka rudawa to bardzo ale to bardzo różnie opisany gatunek – część atlasów określa go jako jadalny, część jako niejadalny, a kilka jako trujący, zawierający muskarynę. Nasz atlas określa go jako niejadalny, póki świeże i pewne badania nad tym gatunkiem nie zobaczą światło dzienne. |
| Gąsówka rudawa czasami tworzy tzw. czarcie kręgi lub szeregi.[1,2] |
| Owocniki często zrastają się ze sobą kapeluszami. |
| etymologia |
|---|
| Ø |
| uwagi |
|---|
| Jeszcze do niedawna gatunek ten był zbierany i uważany za jadalny ale po kilku zanotowanych zatruciach i badaniach odradza się jego spożywania i klasyfikuje się go jako trujący.[1] |
| właściwości lecznicze |
|---|
| Ø |
| – toksyny |
|---|
| – muskaryna[2,3] |
| objawy zatrucia |
|---|
| Ø |
| leczenie zatrucia |
|---|
| Ø |
| skutki braku leczenia zatrucia |
|---|
| Ø |
| choroby grzybowe |
|---|
| Ø |
| zwalczanie chorób grzybowych |
|---|
| Ø |
| wartości odżywcze |
|---|
| Ø |
| zastosowanie kulinarne |
|---|
| Ø |
| przepisy kulinarne |
|---|
| Ø |
mapa obrazująca najczęstsze i dokładne miejsce(a) występowania opisywanego gatunku
(lokalizacja naniesiona przez: robert węglowski, miejscowość: okolice Głogowa Małopolskiego)
zapiski i ciekawostki historyczne | bibliografia |
|---|---|
Ø | Ø |
gatunek podobny | cechy odróżniające |
|---|---|
Gąsówka płowa | Ø |
Lejkówka jadowita | trująca, aksamitny kapelusz, słodkawy zapach |
Lejkówka żółtobrązowa | jaśniejszy kolor, rzadki miąższ |
galeria przedstawiająca gatunki podobne, łatwe do pomylenia (o zbliżonym kształcie, kolorze)
1 źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/G%C4%85s%C3%B3wka_rudawa
2 źródło: https://nagrzyby.pl/atlas?id=60
3 źródło: https://www.jezioro.com.pl/przyroda/index/grzyby/view/grzyby/q/l/item/981
przypisy i bibliografia