Gniazdnica kulista

kategoria: grzyb
rodzina: incertae sedis
nazwa polska: Gniazdnica kulista
inne nazwy polskie: Gniazdnica wtłoczona
nazwa łacińska: Nidularia deformis
inne nazwy łacińskie: Cyathodes deforme (1891), Nidularia berkeleyi (1889), Nidularia confluens (1817), Nidularia farcta (1823), Nidularia pisiformis (1889)
autor nazwy polskiej: Władysław Wojewoda, 2003 r.
pierwsza klasyfikacja: Carl Ludwig Willdenow, 1788 r.
aktualna klasyfikacja: Elias Fries, 1817 r.
powszechność: rzadki
ochrona prawna: 
Ø
kategoria zagrożenia: 
R (rzadkie, potencjalnie zagrożone)
handel: Ø
zastosowanie ogólne: NIEJADALNY
zastosowanie ogólne w stanie surowym: 
Ø
kategoria smaku: 
Ø
wyjątki zastosowania: 
Ø
okres występowania: maj – listopad
okres maksymalny: maj – grudzień
gatunek wieloletni: Ø
uprawa: Ø
opis
owocnik – typ: Ø
owocnik – kształt: kulisty, kulisto-pucharkowaty[6], wewnątrz perydolie zanurzone w śluzie o średnicy 0,5 – 2 mm i grubości do 0,3 mm[2], obfita korzonkowata grzybnią w dolnej części owocnika, perydolie gładkie, kasztanowate, o soczewkowatym kształcie
owocnik – powierzchnia: pilśniowata, z licznymi, kolczastymi, grubościennymi strzępkami (starsze owocniki), wewnętrzna powierzchnia błyszcząca i gładka
owocnik – kolor: kremowy, cynamonowy, szarobrązowy
owocnik – średnica: 5 – 7(10[2],15[3]) mm
owocnik – wysokość: Ø – Ø cm
hymenofor – typ: Ø
hymenofor – kształt: Ø
hymenofor – nasada: Ø
hymenofor – kolor: Ø
hymenofor – zmiana koloru po uszkodzeniu: Ø
hymenofor – wysokość: Ø – Ø mm
trzon – typ: Ø
trzon – kształt: Ø
trzon – powierzchnia: Ø
trzon – kolor: Ø
trzon – średnica: Ø – Ø cm
trzon – wysokość: Ø – Ø cm
miąższ – kształt: Ø
miąższ – kolor: Ø
miąższ – zmiana koloru po uszkodzeniu: Ø
miąższ – zapach: brak
miąższ – smak: brak
pierścień: Ø
pochwa: Ø
mleczko: Ø
gutacja: Ø
higrofaniczność: Ø

podłoże: drewno (wilgotne drewno, trociny, igły sosnowe, gałązki), gleba (rzadziej)
sposób odżywiania: Ø
terytorium: lasy iglaste, parki, ogrody, rowy, fosy, miejsca wilgotne ale nasłonecznione[1], miejsca zacienione[2], lasy liściaste[3]
gatunek organizmu sąsiadującego: Ø
gatunek organizmu będącego podłożem: Ø
gatunek organizmu tworzącego symbiozę mikoryzową: Ø
gatunek organizmu będącego żywicielem: Ø
występowanie: pojedynczo lub w grupie (niekiedy sąsiadujące owocniki zrastają się ze sobą)

zarodniki – kształt: elipsoidalne, gładkie
zarodniki – kolor: bezbarwne[5,6]
zarodniki – wymiary: 6 – 10,5 × 4,2 – 6(7) μm
wysyp zarodników – kolor: Ø
ciekawostki
Wewnątrz owocnika znajdują się liczne ciałka wytwarzające zarodnie tzw. perydiole.[1]Owocnik pęka nieregularnie (nawet w kilku miejscach[6]), gdy perydiole osiągną dojrzałość.[2] Perydiole potocznie nazywane jajami są według jednego źródła czarne wewnątrz[1] a według innego białe[2]. Zarodniki są uwalniane podczas dni deszczowych (uderzenia kropli deszczu).[4,5]
etymologia
Nazwa łacińska tego gatunku to Nidularia deformis, gdzie nidularia oznacza “małe gniazdo” a deformis zgniecione, zniekształcone lub zdeformowane (w odniesieniu do kształtu perydiolów wewnątrz owocnika).[2]
uwagi
Ø
właściwości lecznicze
Ø
toksyny
Ø
objawy zatrucia
Ø
leczenie zatrucia
Ø
skutki braku leczenia zatrucia
Ø
choroby grzybowe
Ø
zwalczanie chorób grzybowych
Ø
wartości odżywcze
Ø
zastosowanie kulinarne
Ø
przepisy kulinarne
Ø

mapa obrazująca najczęstsze i dokładne miejsce(a) występowania opisywanego gatunku
(lokalizacja naniesiona przez: robert węglowski, miejscowość: okolice Głogowa Małopolskiego)

zapiski i ciekawostki historyczne
bibliografia
Ø
Ø
gatunek podobny
cechy odróżniające
Gniazdniczka odsłonięta
znacznie mniejsze owocniki, żółtawe perydiole
Kubecznik pospolity
regularnie otwierające się perydia, perydiole są znacznie bardziej kuliste
Kubek gnojowy
Ø
Kubek ołowianoszary
Ø
Kubek prążkowany
regularnie otwierające się perydia, perydiole są znacznie bardziej kuliste
Strzykacz gwiazdkowaty
owocniki pękają gwiazdkowato, wyrzucają samoczynnie, wskutek wytwarzanego w owocniku ciśnienia, kuliste, żółtawe perydiole

galeria przedstawiająca gatunki podobne, łatwe do pomylenia (o zbliżonym kształcie, kolorze)

1 źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Gniazdnica_kulista
2 źródło: https://www.first-nature.com/fungi/nidularia-deformis.php
3 źródło: https://svampe.databasen.org/taxon/17690
4 źródło: https://www.mycodb.fr/fiche.php?genre=Nidularia&espece=deformis
5 źródło: http://gribi.net.ua/uk/nidularia-deformis-2
6 źródło: Grzyby i ich oznaczanie, Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda, 1988 r.

przypisy i bibliografia

Prawa autorskie.