Gołąbek żółciowy
| kategoria: grzyb wielkość: wielkoowocnikowy typ ogólny: gatunek naziemny | klasa: pieczarniaki rząd: gołąbkowce rodzina: gołąbkowate |
| charakterystyka: niejadalny, częsty, niepodlegający ochronie |
| nazwa polska: Gołąbek żółciowy inne nazwy polskie: Serojeszka skórkowato-żółta nazwy potoczne: Ø nazwa łacińska: Russula fellea synonimy łacińskie: Ø nazwa angielska: Bitter russula, Geranium brittlegill, Geranium-scented russula |
| określenie nazwy polskiej: Alina Skirgiełło, 1991 r. pierwsza klasyfikacja: Elias Magnus Fries, 1821 r. aktualna klasyfikacja: Elias Magnus Fries, 1838 r. |
| powszechność w kraju: częsty trend liczebności w kraju: Ø ochrona prawna: brak ochrony gatunkowej kategoria zagrożenia: Ø sugestia dotycząca ochrony: Ø historia ochrony: Ø |
| zasięg na świecie: występuje w Europie i wschodniej części Stanów Zjednoczonych Ameryki |
| sezon: grzyb jesienny okres występowania: sierpień – listopad |
| zastosowanie ogólne: NIEJADALNY zastosowanie ogólne w stanie surowym: Ø kategoria smaku: Ø smak ogólny: piekący zapach ogólny: zapach pelargonii wyjątki zastosowania: Ø |
| trudność identyfikacji: umiarkowanie trudne cechy wyróżniające: Ø |
| opis |
| typ owocnika: |
| owocnik – typ: kapeluszowy blaszkowaty |
| część główna owocnika: |
| część główna owocnika – kształt: kapelusz od łukowatego (młode owocniki) płaskiego, płytko wklęsłego lub często z niewielkim garbkiem (starsze owocniki), owocniki masywne, mięsiste część główna owocnika – kolor: od słomkowożółtego do miodowobrązowawego, niekiedy z pomarańczowym odcieniem, środek kapelusza ciemniejszy od brzegów |
| wymiary owocnika: |
| owocnik – średnica: 5 – 8(max 12)[2] cm owocnik – wysokość: Ø – Ø cm |
| brzeg części głównej owocnika: |
| brzeg – kształt: gładki lub płytko żłobiony [1] brzeg – kolor: brzeg jaśniejszy od centrum kapelusza |
| powierzchnia części głównej: |
| powierzchnia – kształt: matowa[1], lepka w dni wilgotne, błyszcząca[2], gładka powierzchnia – wzór: Ø integralność skórki z miąższem: skórka cienka, daje się oddzielić tylko przy brzegu [1,2] powierzchnia – tendencja do pękania: Ø |
| hymenofor: |
| hymenofor – typ: blaszkowaty hymenofor – ulokowanie: Ø hymenofor – kształt: blaszki dość cienki, gęste, o równej długości, z nielicznymi między-blaszkami, rzadko rozwidlające się, zaokrąglone przy brzegu [1], blaszki kruche hymenofor – nasada: blaszki zwężające się i krótko przyrośnięte przy trzonie hymenofor – kolor: od białawego (młode owocniki) do jasno-ochrowego (starsze owocniki) hymenofor – wysokość: Ø – Ø mm integralność hymenoforu z miąższem: Ø ujście hymenoforu – kształt: Ø ujście hymenoforu – kolor: Ø ujście hymenoforu – wymiary: Ø – Ø mm |
galeria obrazująca hymenofor
| miąższ: |
| miąższ – kształt: kruchy, łamliwy miąższ – kolor: od białego (młode owocniki) do słomkowo-ochrowego, żółtawego (starsze owocniki) miąższ – zapach: przypominający zapach musztardy, owoców lub pelargonii [1] miąższ – siła zapachu: Ø miąższ – smak: piekący[1], bardzo ostry[1] miąższ – siła smaku: Ø miąższ – grubość w części głównej: Ø – Ø mm |
| trzon: |
| trzon – występowanie: tak trzon – typ: centryczny trzon – kształt: walcowaty, w dolnej części maczugowaty trzon – struktura: od pełnego (młode owocniki) do pustego (starsze owocniki) trzon – powierzchnia: gładka, matowa, mączysta górą (starsze owocniki) trzon – tendencja do pękania: Ø trzon – wzór na powierzchni: Ø trzon – kolor: nieco jaśniejszy od kapelusza, białawy z odcieniem kremowo-żółtym trzon – średnica: 1 – 2 cm trzon – wysokość: 3 – 7(max 8) cm integralność trzonu z częścią główną: Ø podstawa trzonu – kształt: Ø |
galeria obrazująca trzon
| osłona: |
| osłona – występowanie: Ø osłona – typ: Ø osłona – kształt: Ø osłona – kolor: Ø osłona – pozostałość: Ø |
| resztki osłony na powierzchni części głównej: |
| resztki osłony – występowanie: Ø resztki osłony – typ: Ø resztki osłony – kształt: Ø resztki osłony – rozmieszczenie: Ø resztki osłony – trwałość: Ø resztki osłony – kolor: Ø resztki osłony – wymiary: Ø × Ø mm |
| osłona hymenoforu: |
| osłona hymenoforu – występowanie: Ø osłona hymenoforu – kształt: Ø osłona hymenoforu – trwałość: Ø osłona hymenoforu – kolor: Ø |
| pierścień: |
| pierścień – występowanie: Ø pierścień – kształt: Ø pierścień – trwałość: Ø pierścień – kolor: Ø pierścień – wysokość: Ø – Ø mm integralność pierścienia z trzonem: Ø |
| pochwa: |
| pochwa – występowanie: Ø pochwa – kształt: Ø pochwa – kolor: Ø pochwa – średnica: Ø – Ø cm pochwa – wysokość: Ø – Ø cm |
| mleczko: |
| mleczko – występowanie: Ø mleczko – kolor: Ø mleczko – smak: Ø mleczko – gęstość: Ø mleczko – obfitość: Ø |
| gutacja: |
| gutacja – występowanie: Ø gutacja – kolor: Ø gutacja – obfitość: Ø |
| zmienność ogólna: |
| zmienność kształtu: Ø zmienność koloru: Ø |
| zmiana koloru po uszkodzeniu: |
| zmiana koloru hymenoforu: Ø zmiana koloru miąższu: niezmienny zmiana koloru trzonu: Ø |
| reakcje makro-chemiczne: |
| KOH (wodorotlenek potasu): Ø NaOH (wodorotlenek sodu): Ø FeSO4 (siarczan żelaza II): Ø C6H5OH (fenol): Ø NH40H (woda amoniakalna): Ø C6H5NH2 (anilina): Ø AgNO3 (azotan srebra): Ø nalewka gwajakowa: Ø inne odczynniki: Ø |
| wpływ czynników przyrodniczych: |
| wpływ opadów: Ø wpływ światła: Ø wpływ temperatury: Ø wpływ wiatru: Ø |
| występowanie: |
| występowanie – typ: w grupie wielkość grupy: kilka owocników kształt grupy: Ø |
| odżywanie: |
| sposób odżywiania: symbiont |
| podłoże: |
| podłoże – rodzaj: gleba podłoże – właściwości: Ø integralność owocnika z podłożem: Ø |
| siedlisko: |
| terytorium ogólne: lasy liściaste, lasy iglaste, lasy mieszane siedlisko – właściwości: Ø forma terenu: Ø |
| gatunek towarzyszący: |
| gatunek sąsiadujący: Buk, Dąb, Świerk gatunek będący podłożem: Ø gatunek tworzący symbiozę: Ø gatunek będący żywicielem: Ø |
| okres rozwoju: |
| czas życia: Ø długość życia: Ø okres występowania: sierpień – listopad pora wzrostu: Ø |
| hymenium: |
| hymenium – kształt: Ø |
| zarodniki: |
| wysyp zarodników – kolor: biały, białokremowy lub żółtawy[2] zarodniki – kształt: elipsoidalne zarodniki – powierzchnia: brodawkowato-siateczkowata, brodawki tępe, łączniki między nimi delikatne [1] zarodniki – kolor: Ø zarodniki – wymiary: 7,5 – 9 × 5,7 – 7 μm |
| wartość energetyczna: |
| owocniki surowe: Ø owocniki suszone: Ø |
| wartości odżywcze: |
| witaminy: Ø minerały: Ø kwasy: Ø pozostałe: Ø |
| informacje |
| ciekawostki |
|---|
| Ø |
| etymologia |
|---|
| Nazwa łacińska tego gatunku to Russula fellea, gdzie fellea tłumaczy się jako “gorzki jak żółć”. |
| odmiany i formy |
|---|
| Ø |
| uprawa |
|---|
| Ø |
| transport |
|---|
| Ø |
| przechowywanie |
|---|
| Ø |
| robaczywienie |
|---|
| Ø |
| handel |
|---|
| Ø |
| uwagi ogólne |
|---|
| Gołąbek żółciowy wywołuje zaburzenia żołądkowo-jelitowe. [1] Zbierany i jadany we wschodniej części Europy (po kilku godzinnym gotowaniu i kilkutygodniowym kiszeniu). |
| właściwości prozdrowotne |
|---|
| Ø |
| przygotowanie w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| spożycie w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| uwagi przy spożyciu w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| historyczne zastosowanie w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| toksyny |
|---|
| Ø |
| czas wystąpienia pierwszych objawów zatrucia |
|---|
| Ø |
| objawy zatrucia |
|---|
| Ø |
| leczenie zatrucia |
|---|
| Ø |
| skutki braku leczenia zatrucia |
|---|
| Ø |
| zastosowanie kulinarne |
|---|
| Ø |
| uwagi w zastosowaniu kulinarnym |
|---|
| Ø |
| przepisy kulinarne |
|---|
| Ø |
| choroby grzybowe |
|---|
| Ø |
| zapobieganie chorobom grzybowym |
|---|
| Ø |
| zwalczanie chorób grzybowych |
|---|
| Ø |
| zastosowanie inne |
|---|
| Ø |
| inne zastosowanie historyczne |
|---|
| Ø |
| zapiski i ciekawostki historyczne |
|---|
| Ø |
| mapa występowania |
mapa obrazująca najczęstsze i dokładne miejsce(a) występowania opisywanego gatunku
(lokalizacja naniesiona przez: robert węglowski, miejscowość: okolice Głogowa Małopolskiego)
| gatunki podobne |
| gatunek podobny: |
| nazwa polska: Gołąbek brudnożółty nazwa łacińska: Russula ochroleuca zastosowanie ogólne: niejadalny cechy odróżniające: większy, brak wyraźnego zapachu, mniej ostry w smaku |
| gatunek podobny: |
| nazwa polska: Gołąbek jasnożółty nazwa łacińska: Russula claroflava zastosowanie ogólne: jadalny cechy odróżniające: rośnie tylko pod brzozami, łagodny smak |
[1] źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Go%C5%82%C4%85bek_%C5%BC%C3%B3%C5%82ciowy
[2] źródło: https://nagrzyby.pl/atlas?id=432
przypisy i bibliografia
Zakaz kopiowania treści oraz fotografii. Strona opisowa – wersja 5.0