Goździeńczyk grzebieniasty
| kategoria: grzyb wielkość: wielkoowocnikowy typ ogólny: gatunek naziemny | klasa: pieczarniaki rząd: pieprznikowce rodzina: kolczakowate |
| charakterystyka: jadalny, częsty, niepodlegający ochronie |
| nazwa polska: Goździeńczyk grzebieniasty inne nazwy polskie: Goździanka koralowa, Goździeniec koralowy, Goździeniec grzebieniasty, Płaskosz kolczysty nazwy potoczne: Kozia broda koralowa nazwa łacińska: Clavulina coralloides synonimy łacińskie: Clavaria coralloides (1753), Clavaria cristata (1800), Ramaria cristata (1790), Stichoramaria cristata (1928) nazwa angielska: White coral fungus |
| określenie nazwy polskiej: Barbara Gumińska oraz Władysław Wojewoda, 1968 r. pierwsza klasyfikacja: Karol Linneusz, 1753 r. aktualna klasyfikacja: Joseph Schröter, 1888 r. |
| powszechność w kraju: częsty trend liczebności w kraju: Ø ochrona prawna: brak ochrony gatunkowej kategoria zagrożenia: Ø sugestia dotycząca ochrony: Ø historia ochrony: Ø |
| zasięg na świecie: występuje w Europie i Ameryce Północnej |
| sezon: grzyb letni, jesienny okres występowania: lipiec – październik |
| zastosowanie ogólne: JADALNY zastosowanie ogólne w stanie surowym: Ø kategoria smaku: jadalny niskiej jakości smak ogólny: Ø zapach ogólny: Ø wyjątki zastosowania: Ø |
| trudność identyfikacji: łatwe cechy wyróżniające: Ø |
| opis |
| typ owocnika: |
| owocnik – typ: klawarioidalny |
| część główna owocnika: |
| część główna owocnika – kształt: drzewkowato rozgałęziony, zakończenia gałązek są drobnoząbkowane lub szpiczaste, grubość gałązek 2 – 5 mm część główna owocnika – kolor: od białego (młode owocniki) do szarego, cielistego, różowego, żółtawego (starsze owocniki), gałązki ciemnieją, brązowieją z wiekiem lub podczas suszy |
| wymiary owocnika: |
| owocnik – średnica: 2 – 10 cm owocnik – wysokość: 4 – 10 cm |
| brzeg części głównej owocnika: |
| brzeg – kształt: Ø brzeg – kolor: Ø brzeg – szerokość: Ø |
| powierzchnia części głównej: |
| powierzchnia – kształt: gładka lub bruzdowana powierzchnia – wzór: Ø integralność skórki z miąższem: Ø powierzchnia – tendencja do pękania: Ø |
| hymenofor: |
| hymenofor – typ: Ø hymenofor – ulokowanie: Ø hymenofor – kształt: Ø hymenofor – nasada: Ø hymenofor – kolor: Ø hymenofor – wysokość: Ø – Ø mm integralność hymenoforu z miąższem: Ø ujście hymenoforu – kształt: Ø ujście hymenoforu – kolor: Ø ujście hymenoforu – wymiary: Ø – Ø mm |
| miąższ: |
| miąższ – kształt: kruchy, delikatny, nieco twardy, nieco elastyczny miąższ – kolor: białawy miąższ – zapach: brak miąższ – siła zapachu: Ø miąższ – smak: łagodny, orzechowy, czasami lekko gorzkawy, nieco mdły miąższ – siła smaku: Ø miąższ – grubość w części głównej: Ø – Ø mm |
| trzon: |
| trzon – występowanie: Ø trzon – typ: Ø trzon – kształt: Ø trzon – struktura: Ø trzon – powierzchnia: Ø trzon – tendencja do pękania: Ø trzon – wzór na powierzchni: Ø trzon – kolor: Ø trzon – średnica: Ø – Ø cm trzon – wysokość: Ø – Ø cm integralność trzonu z częścią główną: Ø podstawa trzonu – kształt: Ø |
| osłona: |
| osłona – występowanie: Ø osłona – typ: Ø osłona – kształt: Ø osłona – kolor: Ø osłona – pozostałość: Ø |
| resztki osłony na powierzchni części głównej: |
| resztki osłony – występowanie: Ø resztki osłony – typ: Ø resztki osłony – kształt: Ø resztki osłony – rozmieszczenie: Ø resztki osłony – trwałość: Ø resztki osłony – kolor: Ø resztki osłony – wymiary: Ø × Ø mm |
| osłona hymenoforu: |
| osłona hymenoforu – występowanie: Ø osłona hymenoforu – kształt: Ø osłona hymenoforu – trwałość: Ø osłona hymenoforu – kolor: Ø |
| pierścień: |
| pierścień – występowanie: Ø pierścień – kształt: Ø pierścień – trwałość: Ø pierścień – kolor: Ø pierścień – wysokość: Ø – Ø mm integralność pierścienia z trzonem: Ø |
| pochwa: |
| pochwa – występowanie: Ø pochwa – kształt: Ø pochwa – kolor: Ø pochwa – średnica: Ø – Ø cm pochwa – wysokość: Ø – Ø cm |
| mleczko: |
| mleczko – występowanie: Ø mleczko – kolor: Ø mleczko – smak: Ø mleczko – gęstość: Ø mleczko – obfitość: Ø |
| gutacja: |
| gutacja – występowanie: Ø gutacja – kolor: Ø gutacja – obfitość: Ø |
| zmienność ogólna: |
| zmienność kształtu: Ø zmienność koloru: Ø |
| zmiana koloru po uszkodzeniu: |
| zmiana koloru hymenoforu: Ø zmiana koloru miąższu: Ø zmiana koloru trzonu: Ø |
| reakcje makro-chemiczne: |
| KOH (wodorotlenek potasu): Ø NaOH (wodorotlenek sodu): Ø FeSO4 (siarczan żelaza II): Ø C6H5OH (fenol): Ø NH40H (woda amoniakalna): Ø C6H5NH2 (anilina): Ø AgNO3 (azotan srebra): Ø nalewka gwajakowa: Ø inne odczynniki: Ø |
| wpływ czynników przyrodniczych: |
| wpływ opadów: Ø wpływ światła: Ø wpływ temperatury: Ø wpływ wiatru: Ø |
| występowanie: |
| występowanie – typ: pojedynczo lub w grupie wielkość grupy: Ø kształt grupy: skupisko |
| odżywanie: |
| sposób odżywiania: saprotrof[1], symbiont[2,6] |
| podłoże: |
| podłoże – rodzaj: gleba (humusowa), drewno (rzadziej, rozkładające się drewno, zmurszałe) podłoże – właściwości: Ø integralność owocnika z podłożem: Ø |
| siedlisko: |
| terytorium ogólne: lasy iglaste, lasy liściaste, preferuje podłoże iglaste[2], łąki, pastwiska, obok ścieżek leśnych[6] siedlisko – właściwości: Ø forma terenu: Ø |
| gatunek towarzyszący: |
| gatunek sąsiadujący: Wierzba karłowata[6] gatunek będący podłożem: Ø gatunek tworzący symbiozę: Świerk pospolity[2] gatunek będący żywicielem: Ø |
| okres rozwoju: |
| czas życia: Ø długość życia: Ø okres występowania: Ø – Ø pora wzrostu: Ø |
| hymenium: |
| hymenium – opis: Ø |
| zarodniki: |
| wysyp zarodników – kolor: biały zarodniki – kształt: od elipsoidalnego do kulistego zarodniki – powierzchnia: gładka zarodniki – kolor: bezbarwne zarodniki – wymiary: 7 – 11 × 6,5 – 10 μm |
| wartość energetyczna: |
| owocniki surowe: Ø owocniki suszone: Ø |
| wartości odżywcze: |
| witaminy: Ø minerały: Ø kwasy: tłuszczowe, palmitynowy, oleinowy, linolowy, cis-9, cis-14-oktadekadien-12-owy, sprzężony kwas cis-9, trans-11, trans-13, cis-15-oktadekatetraenowy [1] pozostałe: Ø |
| informacje |
| ciekawostki |
|---|
| Goździeńczyk grzebieniasty to grzyb jadalny[1,4,5,7,8] ale rzadko zbierany z powodu niewielkich rozmiarów i nieco twardego miąższu. Według niektórych źródeł to gatunek niejadalny lub jadalny kiedyś.[2,3] |
| Goździeńczyk grzebieniasty jest jedynym znanym gatunkiem grzyba zawierającym kwas cis-15-oktadekatetraenowy.[1] |
| Gatunek ten jest niekiedy atakowany przez inny grzyb – Helminthosphaeria clavariarum – powodując szary a nawet czarniawy odcień Goździeńczyka co utrudnia jego identyfikację.[8] |
| etymologia |
|---|
| Nazwa łacińska tego gatunku to Clavulina coralloides, gdzie coralloides oznacza “przypominający koralowca”.[6] |
| odmiany i formy |
|---|
| Ø |
| uprawa |
|---|
| Ø |
| transport |
|---|
| Ø |
| przechowywanie |
|---|
| Ø |
| robaczywienie |
|---|
| Ø |
| handel |
|---|
| Ø |
| uwagi ogólne |
|---|
| Ø |
| właściwości prozdrowotne |
|---|
| Ø |
| przygotowanie w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| spożycie w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| uwagi przy spożyciu w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| historyczne zastosowanie w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| toksyny |
|---|
| Ø |
| czas wystąpienia pierwszych objawów zatrucia |
|---|
| Ø |
| objawy zatrucia |
|---|
| Ø |
| leczenie zatrucia |
|---|
| Ø |
| skutki braku leczenia zatrucia |
|---|
| Ø |
| zastosowanie kulinarne |
|---|
| – pieczenie – duszenie – gotowanie – grillowanie – smażenie – używany jako składnik sałatek – używany jako przybranie innych potraw (pizzy itp.) |
| uwagi w zastosowaniu kulinarnym |
|---|
| Po zbyt długim podgrzaniu gatunek ten straci swoją delikatną, chrupiącą strukturę.[4] |
| przepisy kulinarne |
|---|
| Ø |
| choroby grzybowe |
|---|
| Ø |
| zapobieganie chorobom grzybowym |
|---|
| Ø |
| zwalczanie chorób grzybowych |
|---|
| Ø |
| zastosowanie inne |
|---|
| Ø |
| inne zastosowanie historyczne |
|---|
| Ø |
| zapiski i ciekawostki historyczne |
|---|
| Ø |
| mapa występowania |
mapa obrazująca najczęstsze i dokładne miejsce(a) występowania opisywanego gatunku
(lokalizacja naniesiona przez: robert węglowski, miejscowość: okolice Głogowa Małopolskiego)
| gatunki podobne |
| gatunek podobny: |
| nazwa polska: Goździeńczyk pomarszczony nazwa łacińska: Ø zastosowanie ogólne: Ø cechy odróżniające: mniej lub wcale nie rozgałęziony (rozgałęzienia rogowate) |
| gatunek podobny: |
| nazwa polska: Goździeńczyk popielaty nazwa łacińska: Ø zastosowanie ogólne: Ø cechy odróżniające: szarawy kolor owocnika |
| gatunek podobny: |
| nazwa polska: Koralówka blada nazwa łacińska: Ø zastosowanie ogólne: Ø cechy odróżniające: większe owocniki, równolegle rosnące odgałęzienia |
[1] źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Go%C5%BAdzie%C5%84czyk_grzebieniasty
[2] źródło: https://www.medianauka.pl/gozdzienczyk-grzebieniasty
[3] źródło: https://grzyby.pl/gatunki/Clavulina_cristata.htm
[4] źródło: https://www.limax.pl/produkt/gozdzienczyk-grzebieniasty
[5] źródło: http://atlas.grzybiarze.eu/clavulina-coralloides/
[6] źródło: https://www.first-nature.com/fungi/clavulina-coralloides.php
[7] źródło: https://bie.ala.org.au/species/83c16053-c5db-406b-b371-dd73bce8b997
[8] źródło: https://champyves.pagesperso-orange.fr/champignons/fichier_htm/autres/clavulina_coralloides.htm
przypisy i bibliografia
Zakaz kopiowania treści oraz fotografii. Strona opisowa – wersja 5.1