Grzybówka hełmiasta

kategoria: grzybrodzina: grzybówkowate
nazwa polska: Grzybówka hełmiasta
inne nazwy polskie: Bedłka hełmiasta, Bedłka kołpakowata, Grzybokarlik pospolity, Grzybówka różowoblaszkowa
nazwy zwyczajowe: Ø
nazwa łacińska: Mycena galericulata
synonimy łacińskie: Agaricus conicus 1778, Agaricus crispus 1783, Agaricus galericulatus 1772, Agaricus galericulatus 1801, Agaricus radicatellus 1878, Agaricus rugosus 1838, Collybia rugulosiceps 1926, Mycena berkeleyi 1893, Mycena galericulata 1806, Mycena radicatella 1887, Mycena rugosa 1872, Mycena rugulosiceps 1937, Prunulus galericulatus 1916, Prunulus radicatellus 1916, Stereopodium galericulatum
autor nazwy polskiej: Stanisław Chełchowski, 1898 r.
pierwsza klasyfikacja: Giovanni Antonio Scopoli, 1772 r.
aktualna klasyfikacja: Samuel Frederick Gray, 1821 r.
kategoria wielkości: grzyb wielkoowocnikowytyp ogólny: grzyb nadrzewny
sezon: grzyb letni
okres występowania: maj – listopad
czas życia: owocniki jednoroczne
długość życia: Ø
powszechność w kraju: pospolity
ochrona prawna: 
brak ochrony gatunkowej
kategoria zagrożenia: 
Ø
zasięg ogólny: szeroko rozprzestrzeniona na całej półkuli północnej
trudność identyfikacji: Ø
zastosowanie ogólne: JADALNY
zastosowanie ogólne w stanie surowym:
 Ø
kategoria smaku:
 jadalny niskiej jakości
wyjątki zastosowania:
 Ø
opis
owocnik – typ: kapeluszowy blaszkowaty
owocnik – kształt: kapelusz od stożkowato-dzwonkowatego (młode owocniki) do płaskiego z garbem (starsze owocniki), wysokość kapelusza 10 – 15 mm [2]
owocnik – powierzchnia: pomarszczona, naga, prążkowana, matowa
owocnik – kolor: rogowo-brązowawą, szaro-brązową lub cielisto-brązowawą, kapelusz na środku jest ciemniejszy [1]
owocnik – średnica: 2 – 6 cm
owocnik – wysokość: 3 – 10 cm
hymenofor – typ: blaszkowaty
hymenofor – kształt: blaszki rzadkie, różnej długości, elastyczne
hymenofor – nasada: blaszki zatokowato przyrośnięte do trzonu [1], przyrośnięte lub wykrojone ząbkiem [3]
hymenofor – kolor: od białawego (młode owocniki) do różowawego lub beżoworóżowego (starsze owocniki) [1]
hymenofor – wysokość: Ø – Ø mm
miąższ – kształt: łykowaty (w trzonie), cienki, chrząstkowaty, wodnisty [3]
miąższ – kolor: białawy, szarawy
miąższ – zapach: słaby, mączny [1], niekiedy zapach rzodkwi
miąższ – smak: ogórkowo-mączny, rzodkwi
trzon – typ: centryczny
trzon – kształt: walcowaty, pusty w środku, twardy, o korzeniastej podstawie [1], rurkowaty, równogruby, chrząstkowaty w konsystencji [2], smukły
trzon – powierzchnia: gładka, błyszcząca, naga
trzon – kolor: białawy lub siwawy [1], kolor kapelusza jedynie ku górze jaśniejszy [3]
trzon – średnica: 2 – 4(max 6)[2] mm
trzon – wysokość: 3 – 7(max 9)[2] cm
pierścień: Ø
pochwa: Ø
osłona: Ø
mleczko: Ø
gutacja: Ø
hymenofor – zmiana koloru po uszkodzeniu: Ø
miąższ – zmiana koloru po uszkodzeniu: Ø
trzon – zmiana koloru po uszkodzeniu: Ø
reakcje makrochemiczne: Ø
zmienność: gatunek o nieco zmiennej barwie (zależnie od wilgotności, stopnia nawilgocenia)
higrofaniczność: tak, słabo
wpływ opadów: w dni wilgotne barwa nieco inna, blaszki nieco prześwitujące
wpływ światła: Ø
wpływ temperatury: Ø
wpływ wiatru: Ø
podłoże: drewno (martwe drewno różnych drzew, najczęściej liściastych[2], pniaki, leżące kłody, konary, u podnóża żywych drzew[2]), gleba (ściółka leśna)
sposób odżywiania: saprotrof
terytorium: lasy wszystkich rodzajów
gatunek organizmu sąsiadującego: Ø
gatunek organizmu będącego podłożem: Ø
gatunek organizmu tworzącego symbiozę mikoryzową: Ø
gatunek organizmu będącego żywicielem: Ø
występowanie: w grupie
wielkość grupy: od kilku do kilkudziesięciu owocników
kształt grupy: kępki
zarodniki – kształt: elipsoidalne, gładkie, bez pory rostkowej
zarodniki – kolor: Ø
zarodniki – wymiary: 9(min 8)[2] – 12(max 13)[2] × 6,5 – 9 μm
wysyp zarodników – kolor: biały, bladokremowy
opis
woda: Ø
białko: Ø
tłuszcze: Ø
węglowodany: Ø
sole: Ø
cukry: Ø
błonnik: Ø
witaminy: Ø
minerały: Ø
kwasy: Ø
przeciwutleniacze: Ø
toksyny: Ø
pozostałe: Ø
ciekawostki
Grzybówka hełmiasta pod kątek przydatności do spożycia jest opisywana różnorako. Najczęściej w atlasach grzybów gatunek ten jest opisywany jako grzyb jadalny, inni dodają, że ma “delikatny smak i konsystencję”, i grzyby te są dobre “delikatnie duszone we własnym soku, a następnie przyprawione solą, pieprzem i masłem”. W innych atlasach grzybów grzyby te opisywane są jako niesmaczne, bo mają lekko zjełczały smak, i podobny zjełczały zapach. [1]
W Polsce nie ma obecnie tradycji zbierania i spożywania grzybówek.
Jadalne są kapelusze, trzony są zbyt twarde. [2]
etymologia
Ø
uwagi
Ø
robaczywienie
Ø
właściwości prozdrowotne
Ø
transport
Ø
uprawa
Ø
przygotowanie w celach leczniczych
Ø
spożycie w celach leczniczych
Ø
handel
Ø
objawy zatrucia
Ø
leczenie zatrucia
Ø
skutki braku leczenia zatrucia
Ø
choroby grzybowe
Ø
zwalczanie chorób grzybowych
Ø
zastosowanie kulinarne
Ø
przepisy kulinarne
Ø

mapa obrazująca najczęstsze i dokładne miejsce(a) występowania opisywanego gatunku
(lokalizacja naniesiona przez: robert węglowski, miejscowość: okolice Głogowa Małopolskiego)

zapiski i ciekawostki historyczne
Ø
gatunek podobny: Grzybówka bruzdowanotrzonowa
cechy odróżniające: wyraźnie karbowany trzon
gatunek podobny: Grzybówka bruzdowanotrzonowa
cechy odróżniające: rośnie tylko na liściastych drzewac, owocniki pojawiają się dopiero późną jesienią i w zimie
gatunek podobny: Grzybówka zgięta
cechy odróżniające: ogórkowy zapach

gatunki podobne i cechy pozwalające na odróżnienie

1 źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Grzyb%C3%B3wka_he%C5%82miasta
2 źródło: https://grzyby.pl/gatunki/Mycena_galericulata.htm
3 źródło: https://grzybofil.pl/grzybowka-helmiasta/

przypisy i bibliografia

Zakaz kopiowania treści oraz fotografii. Strona opisowa – wersja 2.0

Prawa autorskie.