Guzoczyrka rozpostarta
kategoria: grzyb wielkość: wielkoowocnikowy typ ogólny: gatunek nadrzewny | klasa: pieczarniaki rząd: szczeciniakowce rodzina: szczeciniakowate |
charakterystyka: niejadalny, pospolity, niepodlegający ochronie |
nazwa polska: Guzoczyrka rozpostarta inne nazwy polskie: Czyreń kropkowany, Czyreń rozpostarty nazwy potoczne: Ø nazwa łacińska: Fomitiporia punctata synonimy łacińskie: Fuscoporia punctata (1948), Phellinus punctatus (1942), Polyporus punctatus (1874), Poria punctata (1882) nazwa angielska: Elbowpatch crust |
określenie nazwy polskiej: Komisja ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów PTM, 2021 r. pierwsza klasyfikacja: Petter Adolf Karsten, 1882 r. aktualna klasyfikacja: William Alphonso Murrill, 1947 r. |
powszechność w kraju: pospolity trend liczebności w kraju: Ø ochrona prawna: Ø kategoria zagrożenia: Ø sugestia dotycząca ochrony: Ø historia ochrony: Ø |
zasięg na świecie: występuje w Ameryce Północnej, Środkowej i Południowej, Europie, Azji i na Nowej Zelandii |
sezon: grzyb całoroczny okres występowania: styczeń – grudzień |
zastosowanie ogólne: NIEJADALNY zastosowanie ogólne w stanie surowym: Ø kategoria smaku: Ø smak ogólny: Ø zapach ogólny: Ø wyjątki zastosowania: Ø |
trudność identyfikacji: łatwe cechy wyróżniające: Ø |
opis |
typ owocnika: |
owocnik – typ: rozpostarty |
część główna owocnika: |
część główna owocnika – kształt: od płaskiego (młode owocniki) do poduchowatego, wypukłego (starsze owocniki) część główna owocnika – kolor: od cynamonoworudego do kasztanowobrunatnego, umbrowy, tabaczkowy |
wymiary owocnika: |
owocnik – średnica: 2 – 30 cm owocnik – wysokość: 0,2 – 2,5(max 3) cm |
brzeg części głównej owocnika: |
brzeg – kształt: puszysto filcowaty (młode owocniki) brzeg – kolor: Ø brzeg – szerokość: Ø |
powierzchnia części głównej: |
powierzchnia – kształt: nierówna, falista powierzchnia – wzór: Ø integralność skórki z miąższem: Ø powierzchnia – tendencja do pękania: tak, mocno i głęboko popękana (starsze owocniki) [2] |
hymenofor: |
hymenofor – typ: rurkowy hymenofor – ulokowanie: Ø hymenofor – kształt: może występować do 10 warstw rurek, jedna na drugiej [1] hymenofor – nasada: Ø hymenofor – kolor: od brązowego (młode owocniki) do szarobrązowego (starsze owocniki) hymenofor – wysokość: 5 – 6 mm integralność hymenoforu z miąższem: Ø ujście hymenoforu – kształt: skośne ujścia(najczęściej), nieco pleśniejące [1], pory bardzo drobne, regularne, owalne, ostrza gładkie ujście hymenoforu – kolor: Ø ujście hymenoforu – wymiary: 0,08 – 0,15 mm |
miąższ: |
miąższ – kształt: bardzo łykowaty, mocny [1], bardzo cienki, twardy, zdrewniały miąższ – kolor: czerwonobrązowy, rdzawo-cynamonowy miąższ – zapach: niewyczuwalny[2], lekko grzybowy[3] miąższ – siła zapachu: Ø miąższ – smak: niewyczuwalny[2], kwaskowy[3] miąższ – siła smaku: Ø miąższ – grubość w części głównej: 0,5 – 1 mm |
trzon: |
trzon – występowanie: Ø trzon – typ: Ø trzon – kształt: Ø trzon – struktura: Ø trzon – powierzchnia: Ø trzon – tendencja do pękania: Ø trzon – wzór na powierzchni: Ø trzon – kolor: Ø trzon – średnica: Ø – Ø cm trzon – wysokość: Ø – Ø cm integralność trzonu z częścią główną: Ø podstawa trzonu – kształt: Ø |
osłona: |
osłona – występowanie: Ø osłona – typ: Ø osłona – kształt: Ø osłona – kolor: Ø osłona – pozostałość: Ø |
resztki osłony na powierzchni części głównej: |
resztki osłony – występowanie: Ø resztki osłony – typ: Ø resztki osłony – kształt: Ø resztki osłony – rozmieszczenie: Ø resztki osłony – trwałość: Ø resztki osłony – kolor: Ø resztki osłony – wymiary: Ø × Ø mm |
osłona hymenoforu: |
osłona hymenoforu – występowanie: Ø osłona hymenoforu – kształt: Ø osłona hymenoforu – trwałość: Ø osłona hymenoforu – kolor: Ø |
pierścień: |
pierścień – występowanie: Ø pierścień – kształt: Ø pierścień – trwałość: Ø pierścień – kolor: Ø pierścień – wysokość: Ø – Ø mm integralność pierścienia z trzonem: Ø |
pochwa: |
pochwa – występowanie: Ø pochwa – kształt: Ø pochwa – kolor: Ø pochwa – średnica: Ø – Ø cm pochwa – wysokość: Ø – Ø cm |
mleczko: |
mleczko – występowanie: Ø mleczko – kolor: Ø mleczko – smak: Ø mleczko – gęstość: Ø mleczko – obfitość: Ø |
gutacja: |
gutacja – występowanie: Ø gutacja – kolor: Ø gutacja – obfitość: Ø |
zmienność ogólna: |
zmienność kształtu: gatunek o nieco zmiennym kształcie zmienność koloru: gatunek o w miarę niezmiennej barwie |
zmiana koloru po uszkodzeniu: |
zmiana koloru hymenoforu: Ø zmiana koloru miąższu: Ø zmiana koloru trzonu: Ø |
reakcje makro-chemiczne: |
KOH (wodorotlenek potasu): Ø NaOH (wodorotlenek sodu): Ø FeSO4 (siarczan żelaza II): Ø C6H5OH (fenol): Ø NH40H (woda amoniakalna): Ø C6H5NH2 (anilina): Ø AgNO3 (azotan srebra): Ø nalewka gwajakowa: Ø inne odczynniki: Ø |
wpływ czynników przyrodniczych: |
wpływ opadów: Ø wpływ światła: Ø wpływ temperatury: Ø wpływ wiatru: Ø |
występowanie: |
występowanie – typ: pojedynczo(najczęściej) lub w grupie wielkość grupy: dwa, trzy owocniki kształt grupy: Ø |
odżywanie: |
sposób odżywiania: pasożyt, saprotrof |
podłoże: |
podłoże – rodzaj: drewno (żywe drewno zdrowych drzew liściastych, bardzo rzadko iglastych) podłoże – właściwości: Ø integralność owocnika z podłożem: ściśle przylega do podłoża |
siedlisko: |
terytorium ogólne: lasy liściaste, zarośla, łęgi, lasy mieszane siedlisko – właściwości: wzdłuż rzek i potoków forma terenu: Ø |
gatunek towarzyszący: |
gatunek sąsiadujący: Ø gatunek będący podłożem: Ø gatunek tworzący symbiozę: Ø gatunek będący żywicielem: Wierzba, Olsza szara, Grab, Leszczyna, Jesion wyniosły, Topola osika, Dąb, Bez, Wiąz |
okres rozwoju: |
czas życia: owocniki wieloletnie długość życia: Ø okres występowania: Ø – Ø pora wzrostu: Ø |
hymenium: |
hymenium – opis: Ø |
zarodniki: |
wysyp zarodników – kolor: biały[2] zarodniki – kształt: okrągławe, z jednej strony zaostrzone, o grubych ścianach zarodniki – powierzchnia: Ø zarodniki – kolor: hialinowe lub brązowawe zarodniki – wymiary: 6 – 8 × 5 – 7 μm |
wartość energetyczna: |
owocniki surowe: Ø owocniki suszone: Ø |
wartości odżywcze: |
witaminy: Ø minerały: Ø kwasy: Ø pozostałe: Ø |
informacje |
ciekawostki |
---|
Wieloletnie okazy mogą dochodzić nawet do 2 m długości i 2,5 cm grubości. [2] |
etymologia |
---|
Ø |
odmiany i formy |
---|
Ø |
uprawa |
---|
Ø |
transport |
---|
Ø |
przechowywanie |
---|
Ø |
robaczywienie |
---|
Ø |
handel |
---|
Ø |
uwagi ogólne |
---|
Ø |
właściwości prozdrowotne |
---|
Ø |
przygotowanie w celach leczniczych |
---|
Ø |
spożycie w celach leczniczych |
---|
Ø |
uwagi przy spożyciu w celach leczniczych |
---|
Ø |
historyczne zastosowanie w celach leczniczych |
---|
Ø |
toksyny |
---|
Ø |
czas wystąpienia pierwszych objawów zatrucia |
---|
Ø |
objawy zatrucia |
---|
Ø |
leczenie zatrucia |
---|
Ø |
skutki braku leczenia zatrucia |
---|
Ø |
zastosowanie kulinarne |
---|
Ø |
uwagi w zastosowaniu kulinarnym |
---|
Ø |
przepisy kulinarne |
---|
Ø |
choroby grzybowe |
---|
Guzoczyrka rozpostarta jest jednym z groźniejszych pasożytów drzew liściastych. Rozwija się na żywym drzewie (zakażenie zarodnikami następuje głównie przez rany) i jeszcze przez wiele lat po jego śmierci. Powoduje białą zgniliznę drewna. Początkowo drewno zaatakowanego przez niego drzewa jaśnieje, później bieleje i mięknie. [1] Może stworzyć zagrożenie dla bezpieczeństwa publicznego, jeśli zainfekowane drzewo nie zostanie wykryte na czas – jest realne zagrożenie przewrócenie się zainfekowany a tym samym osłabionego drzewa lub spadnięcia gałęzi. |
zapobieganie chorobom grzybowym |
---|
Zapobieganie polega na unikaniu zranień drzewa, usuwaniu obumierających gałęzi. [1] |
zwalczanie chorób grzybowych |
---|
Zwalczenie choroby polega na wycinaniu zakażonych drzew i odkażaniu ran. [1] |
zastosowanie inne |
---|
Ø |
inne zastosowanie historyczne |
---|
Ø |
zapiski i ciekawostki historyczne |
---|
Ø |
mapa występowania |
Leaflet, © OpenStreetMap contributors
mapa obrazująca najczęstsze i dokładne miejsce(a) występowania opisywanego gatunku
(lokalizacja naniesiona przez: robert węglowski, miejscowość: okolice Głogowa Małopolskiego)
gatunki podobne |
gatunek podobny: |
nazwa polska: Czyreń gładki nazwa łacińska: Ø zastosowanie ogólne: Ø cechy odróżniające: powierzchnia spękana, pokryta guzkami i brodawkami, kolor szary do szaroczarnego |
gatunek podobny: |
nazwa polska: Czyreń muszlowy nazwa łacińska: Ø zastosowanie ogólne: Ø cechy odróżniające: ciemnobrązowy, często porośnięty mchami |
[1] źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Guzoczyrka_rozpostarta
[2] źródło: http://atlasflory.type.pl/phellinus_punctatus.html
[3] źródło: https://www.jezioro.com.pl/przyroda/index/grzyby/view/grzyby/q/p/item/862
przypisy i bibliografia
Zakaz kopiowania treści oraz fotografii. Strona opisowa – wersja 5.1