Kolczak obłączasty

kategoria: grzyb
rodzina: kolczakowate

nazwa polska: Kolczak obłączasty
inne nazwy polskie: Kolczak blaszkowaty, Kolczak obłączysty, Sarna zaroślowa, Siarna, Skrzypiel
nazwa łacińska: Hydnum repandum
inne nazwy łacińskie: Ø

autor nazwy polskiej: Ø
pierwsza klasyfikacja: Feliks Berdau, 1876 r.
aktualna klasyfikacja: Ø

powszechność: pospolity
ochrona prawna: brak ochrony gatunkowej
kategoria zagrożenia: Ø

handel: dopuszczony

zastosowanie ogólne: JADALNY
zastosowanie ogólne w stanie surowym: Ø
kategoria smaku: jadalny średniej jakości
wyjątki zastosowania: Ø

okres występowania: lipiec – październik
okres maksymalny: lipiec – listopad

gatunek wieloletni: Ø
uprawa: Ø

opis
owocnik – typ: kapeluszowy kolczasty owocnik – kształt: kapelusz od wypukłego (młode owocniki) do spłaszczonego, nierównego (starsze owocniki), zmienny, brzeg podgięty i nieregularny owocnik – powierzchnia: sucha, gładka, czasem delikatnie omszona, matowa, od zamszowej (młode owocniki) do nagiej (starsze owocniki) owocnik – kolor: od białawego do bladopomarańczowego owocnik – średnica: 4 – 15(17) cm owocnik – wysokość: 4 – 8 cm hymenofor – typ: kolczasty hymenofor – kształt: kolce gęste, kruche, łatwo się odłamują, szydlasto-szpiczaste hymenofor – nasada: kolce nieco zbiegające po trzonie hymenofor – kolor: od białawego do bladopomarańczowego hymenofor – zmiana koloru po uszkodzeniu: Ø hymenofor – wysokość: 2 – 6 mm trzon – typ: ekscentryczny (częściej), centryczny (rzadziej) trzon – kształt: twardy, pełny, często nieregularnie powyginany trzon – powierzchnia: Ø trzon – kolor: od białego, kremowego do rdzawobrązowawego, po uskzodzeniu może zmieniać kolor na chromowożółty trzon – średnica: 1,5 – 4 cm trzon – wysokość: 3 – 7 cm miąższ – kształt: kruchy, twardy, mięsisty, gruby, zwarty, stopniowo przechodzący w kapelusz, krępy miąższ – kolor: od białego (młode owocniki) do żółtawego (starsze owocniki) miąższ – zmiana koloru po uszkodzeniu: nie miąższ – zapach: przyjemny miąższ – smak: przyjemny (starsze owocniki gorzkawe, kwaskowate) pierścień: Ø pochwa: Ø mleczko: Ø gutacja: Ø higrofaniczność: Ø podłoże: gleba (ilasta, wapienna) sposób odżywiania: symbiont terytorium: lasy iglaste, lasy liściaste, lasy mieszane, częściej na terenach górzystych gatunek organizmu sąsiadującego: Ø gatunek organizmu będącego podłożem: Ø gatunek organizmu tworzącego symbiozę mikoryzową: Świerk, Buk gatunek organizmu będącego żywicielem: Ø występowanie: w grupie, (czasami kilka owocników zrośnięte ze sobą) zarodniki – kształt: gładkie, prawie kuliste zarodniki – kolor: bezbarwne zarodniki – wymiary: 6,5 – 9 × 5,5 – 7 μm wysyp zarodników – kolor: od białego do bladokremowego

opis

owocnik – typ: kapeluszowy kolczasty
owocnik – kształt: kapelusz od wypukłego (młode owocniki) do spłaszczonego, nierównego (starsze owocniki), zmienny, brzeg podgięty i nieregularny
owocnik – powierzchnia: sucha, gładka, czasem delikatnie omszona, matowa, od zamszowej (młode owocniki) do nagiej (starsze owocniki)
owocnik – kolor: od białawego do bladopomarańczowego
owocnik – średnica: 4 – 15(17) cm
owocnik – wysokość: 4 – 8 cm
hymenofor – typ: kolczasty
hymenofor – kształt: kolce gęste, kruche, łatwo się odłamują, szydlasto-szpiczaste
hymenofor – nasada: kolce nieco zbiegające po trzonie
hymenofor – kolor: od białawego do bladopomarańczowego
hymenofor – zmiana koloru po uszkodzeniu: Ø
hymenofor – wysokość: 2 – 6 mm
trzon – typ: ekscentryczny (częściej), centryczny (rzadziej)
trzon – kształt: twardy, pełny, często nieregularnie powyginany
trzon – powierzchnia: Ø
trzon – kolor: od białego, kremowego do rdzawobrązowawego, po uskzodzeniu może zmieniać kolor na chromowożółty
trzon – średnica: 1,5 – 4 cm
trzon – wysokość: 3 – 7 cm
miąższ – kształt: kruchy, twardy, mięsisty, gruby, zwarty, stopniowo przechodzący w kapelusz, krępy
miąższ – kolor: od białego (młode owocniki) do żółtawego (starsze owocniki)
miąższ – zmiana koloru po uszkodzeniu: nie
miąższ – zapach: przyjemny
miąższ – smak: przyjemny (starsze owocniki gorzkawe, kwaskowate)
pierścień: Ø
pochwa: Ø
mleczko: Ø
gutacja: Ø
higrofaniczność: Ø

podłoże: gleba (ilasta, wapienna)
sposób odżywiania: symbiont
terytorium: lasy iglaste, lasy liściaste, lasy mieszane, częściej na terenach górzystych
gatunek organizmu sąsiadującego: Ø
gatunek organizmu będącego podłożem: Ø
gatunek organizmu tworzącego symbiozę mikoryzową: Świerk, Buk
gatunek organizmu będącego żywicielem: Ø
występowanie: w grupie, (czasami kilka owocników zrośnięte ze sobą)

zarodniki – kształt: gładkie, prawie kuliste
zarodniki – kolor: bezbarwne
zarodniki – wymiary: 6,5 – 9 × 5,5 – 7 μm
wysyp zarodników – kolor: od białego do bladokremowego

ciekawostki
Do spożycia zbiera się młode owocniki. Kolce należy usunąć gdyż nie prezentują się apetycznie.
Kolczak obłączasty tworzy niekiedy tzw. czarcie kręgi/koła.
Powierzchnia kolców to powierzchnia zarodnikowa.

etymologia
Ø

uwagi
Ø

właściwości lecznicze
Ø

toksyny
Ø

objawy zatrucia
Ø

leczenie zatrucia
Ø

skutki braku leczenia zatrucia
Ø

choroby grzybowe
Ø

zwalczanie chorób grzybowych
Ø

wartości odżywcze
Ø

zastosowanie kulinarne
– suszenie – konserwowanie – smażenie – duszenie – gotowanie – jako grzyb domieszkowy

przepisy kulinarne
Ø

mapa obrazująca najczęstsze i dokładne miejsce(a) występowania opisywanego gatunku
(lokalizacja naniesiona przez: robert węglowski, miejscowość: okolice Głogowa Małopolskiego)

zapiski i ciekawostki historyczne	bibliografia
Ø	Ø

gatunek podobny	cechy odróżniające
Bielaczek owczy	Ø
Kolczak rudawy	bardziej intensywny kolor, kolce nie zbiegają na trzon, są wyraźnie odcięte od trzonu
Pieprznik jadalny	brak kolców
Sarniak świerkowy	większe owocniki, ciemny kolor, łuski na powierzchni kapelusza

galeria przedstawiająca gatunki podobne, łatwe do pomylenia (o zbliżonym kształcie, kolorze)

Ø

przypisy i bibliografia