Koźlarz białawy
| kategoria: grzyb | rodzina: borowikowate |
| nazwa polska: Koźlarz białawy inne nazwy polskie: Borowik białawy, Borowik mszarny, Borowik śnieżny, Koźlarz babka biały, Koźlarz mszarny, Koźlarz śnieżny nazwy zwyczajowe: Borowik-upiór, Koźlarz-upiór nazwa łacińska: Leccinum holopus synonimy łacińskie: Boletus holopus (1844), Krombholzia holopus (1951), Krombholziella americana (1982), Krombholziella holopus (1982), Leccinum holopus (1971), Leccinum holopus (2007), Leccinum nucatum (1993), Leccinum olivaceosum (1994), Trachypus holopus (1952), Trachypus scaber (1939) |
| określenie nazwy polskiej: Komisja ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego, 2021 r. pierwsza klasyfikacja: Friedrich Wilhelm Rostkovius, 1844 r. aktualna klasyfikacja: Roy Watling, 1960 r. |
| kategoria wielkości: grzyb wielkoowocnikowy | typ ogólny: grzyb naziemny |
| powszechność w kraju: rzadki ochrona prawna: brak ochrony gatunkowej kategoria zagrożenia: R – rzadkie, potencjalnie zagrożone |
| zasięg na świecie: występuje w Ameryce Północnej i Europie |
| sezon: grzyb letni, jesienny okres występowania: czerwiec – listopad | czas życia: owocniki jednoroczne długość życia: Ø |
| zastosowanie ogólne: JADALNY zastosowanie ogólne w stanie surowym: Ø kategoria smaku: jadalny dobrej jakości smak ogólny: grzybowy zapach ogólny: grzybowy wyjątki zastosowania: Ø |
| trudność identyfikacji: łatwe cechy wyróżniające: Ø |
| opis główny: |
| owocnik – typ: kapeluszowy rurkowaty owocnik – kształt: kapelusz od półkolistego (młode owocniki) do poduszkowatego, spłaszczonego (starsze owocniki), skórka nie oddziela się od miąższu owocnik – powierzchnia: sucha, jedwabista, gładka, aksamitna, nieco lepka w dni wilgotne owocnik – kolor: biały lub białawy owocnik – średnica: 5 – 7(max 15) cm owocnik – wysokość: Ø – Ø cm hymenofor – typ: rurkowy hymenofor – kształt: pory drobne, pory o średnicy 2 – 3 mm, kształt porów od okrągłych do okrągławo-kanciastych, rurki wolne i oddzielające się od siebie i miąższu hymenofor – nasada: rurki głęboko wykrojone, wycięte hymenofor – kolor: od białawego (młode owocniki) do szarozielonkawego (starsze owocniki) hymenofor – wysokość: 5 – 12 mm miąższ – kształt: od grubo-mięsistego (młode owocniki) do wodnistego (starsze owocniki), od jędrnego, miękkiego (w kapeluszu) do włóknistego, łykowatego, twardego (w trzonie) miąższ – kolor: biały, niekiedy różowiejący, często niebieskawy u podstawy trzonu miąższ – zapach: grzybowy, słaby, przyjemny miąższ – smak: grzybowy, słaby, przyjemny trzon – występowanie: tak trzon – typ: centryczny trzon – kształt: cylindryczny, od nieco rozszerzonego (u podstawy) do zwężonego (u góry), pełny, niekiedy wygięty trzon – powierzchnia: pokryta kosmkami, wyraźniejszymi u podstawy trzon – kolor: białawy z białymi lub szarymi łuseczkami, kosmkami (ciemnie łuseczki u starszych owocników) trzon – średnica: 0,8 – 1,5(max 2,5) cm trzon – wysokość: 4,5 – 14 cm osłona – typ: Ø osłona – kształt: Ø osłona – pozostałość: Ø pierścień – występowanie: Ø pierścień – kształt: Ø pierścień – kolor: Ø pierścień – wysokość: Ø – Ø mm pochwa – występowanie: Ø pochwa – kształt: Ø pochwa – kolor: Ø pochwa – wysokość: Ø – Ø cm mleczko – występowanie: Ø mleczko – kolor: Ø mleczko – smak: Ø mleczko – gęstość: Ø mleczko – obfitość: Ø gutacja – występowanie: Ø gutacja – kolor: Ø |
| odżywianie i biotop: |
| sposób odżywiania: symbiont podłoże: gleba (kwaśna) terytorium: lasy liściaste, lasy mieszane, tereny podmokłe, torfowiska, bagna, wśród mchów, wrzosowiska, skraje lasów, zarośla gatunek sąsiadujący: Ø gatunek będący podłożem: Ø gatunek tworzący symbiozę mikoryzową: Brzoza brodawkowata, Brzoza papierowa gatunek będący żywicielem: Ø |
| wielkość występowania: |
| występowanie – typ: pojedynczo lub w grupie wielkość grupy: kilka owocników kształt grupy: Ø |
| zarodniki: |
| zarodniki – kształt: elipsoidalno-wrzecionowate, lekko odgięte, z porą rostkową i kilkoma kroplami tłuszczu, gładkie zarodniki – kolor: żółtawy zarodniki – wymiary:15 – 20 × 5 – 6,5 μm wysyp zarodników – kolor: jasno-brązowy, brązowy, cynamonowo-brązowy |
| zmienność ogólna: |
| zmienność kształtu: Ø zmienność koloru: Ø |
| wpływ czynników przyrodniczych: |
| wpływ opadów: Ø wpływ światła: Ø wpływ temperatury: Ø wpływ wiatru: Ø |
| zmiana koloru po uszkodzeniu: |
| hymenofor: Ø miąższ: nie lub zmiana na lekko różowawy lub lekko zielonkawo-niebieski u podstawy trzon: Ø |
| reakcje makrochemiczne: |
| KOH/NaOH: Ø FeSO4: Ø C6H5OH: Ø NH40H: Ø C6H5NH2: Ø AgNO3: Ø gwajak: Ø inne odczynniki: Ø |
| wartości odżywcze: |
| wartość energetyczna: Ø woda: Ø białko: Ø tłuszcze: Ø węglowodany: Ø sole: Ø cukry: Ø błonnik: Ø witaminy: Ø minerały: Ø kwasy: Ø przeciwutleniacze: Ø pozostałe: Ø |
| ciekawostki |
|---|
| W Rosji trwają badania nad wykorzystaniem Koźlarza białawego jako wskaźnika skażenia środowiska radioaktywnym cezem 137, ponieważ akumuluje on pokaźną ilość tego pierwiastka w swych owocnikach. |
| W Europie występuje 15 gatunków koźlarzy, duża część z tego w Polsce (około 10). |
| etymologia |
|---|
| Ø |
| odmiany i formy |
|---|
| Ø |
| uwagi |
|---|
| Ø |
| robaczywienie |
|---|
| Ø |
| właściwości prozdrowotne |
|---|
| Ø |
| transport |
|---|
| To gatunek łatwy w transporcie. |
| przechowywanie |
|---|
| Ø |
| uprawa |
|---|
| Ø |
| przygotowanie w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| spożycie w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| handel |
|---|
| Ø |
| toksyny |
|---|
| Ø |
| objawy zatrucia |
|---|
| Ø |
| leczenie zatrucia |
|---|
| Ø |
| skutki braku leczenia zatrucia |
|---|
| Ø |
| choroby grzybowe |
|---|
| Ø |
| zwalczanie chorób grzybowych |
|---|
| Ø |
| zastosowanie kulinarne |
|---|
| – suszenie – marynowanie – gotowanie |
| przepisy kulinarne |
|---|
| Ø |
mapa obrazująca najczęstsze i dokładne miejsce(a) występowania opisywanego gatunku
(lokalizacja naniesiona przez: robert węglowski, miejscowość: okolice Głogowa Małopolskiego)
(50°08’58.7″N 22°00’16.5″E)
| zapiski i ciekawostki historyczne |
|---|
| Ø |
| gatunek podobny: Koźlarz ałtajski |
| cechy odróżniające: bardzo rzadki, nie przebarwia się na niebiesko u podstawy trzonu, występuje na terenach suchych |
gatunki podobne i cechy pozwalające na odróżnienie
Ø
przypisy i bibliografia
Zakaz kopiowania treści oraz fotografii. Strona opisowa – wersja 3.0