Krowiak podwinięty
| kategoria: grzyb | rodzina: krowiakowate |
| nazwa polska: Krowiak podwinięty inne nazwy polskie: Bydlęca gęba, Gwożdziak podwinięty, Krowia gęba, Świnka pospolita, nazwy zwyczajowe: Krowiak, Krówka, Olchówka, Olszówka, Pieczeń, Podolszówka, Tłuszcz, Tłustocha nazwa łacińska: Paxillus involutus synonimy łacińskie: Ø |
| autor nazwy polskiej: Ø pierwsza klasyfikacja: August Johann Georg Karl Batsch, 1786 r. aktualna klasyfikacja: Ø |
| kategoria wielkości: grzyb wielkoowocnikowy | typ ogólny: grzyb naziemny |
| sezon: grzyb letni okres występowania: czerwiec – grudzień | czas życia: owocniki jednoroczne długość życia: Ø |
| powszechność w kraju: pospolity ochrona prawna: brak ochrony gatunkowej kategoria zagrożenia: Ø zasięg ogólny: Ø |
| trudność identyfikacji: łatwe |
| zastosowanie ogólne: TRUJĄCY zastosowanie ogólne w stanie surowym: Ø kategoria smaku: Ø wyjątki zastosowania: Ø |
| opis |
|---|
| owocnik – typ: kapeluszowy blaszkowaty owocnik – kształt: kapelusz od łukowatego z wyraźnie podwiniętym brzegiem (młode owocniki) do płaskiego lub nieco wklęsłego, ale nadal z podwiniętym brzegiem (starsze owocniki), czasem z garbkiem (młode owocniki) owocnik – powierzchnia: od delikatnie pilśniowatej, aksamitnej (młode owocniki) do nagiej (starsze owocniki), sucha, błyszcząca w dni suche i śliska w dni wilgotne owocnik – kolor: żółtobrązowy, oliwkowy, ochrowobrązowy, czerwonobrązowy owocnik – średnica: 5 – 20 cm owocnik – wysokość: Ø – Ø cm hymenofor – typ: blaszkowaty hymenofor – kształt: blaszki cienkie, gęste, pofałdowane (młode owocniki) hymenofor – nasada: blaszki wyraźnie schodzące na trzon hymenofor – kolor: żółtawy lub rdzawy hymenofor – wysokość: Ø – Ø mm miąższ – kształt: od twardego (młode owocniki) do miękkiego (starsze owocniki) miąższ – kolor: żółty, żółtawobiały lub bladoochrowy miąższ – zapach: niewyraźny, kwaskowato-owocowy miąższ – smak: lekko kwaśny trzon – typ: centryczny trzon – kształt: walcowaty, gruby, pełny, czasami zwężony w dolnej części trzon – powierzchnia: naga trzon – kolor: kolor kapelusza lub tylko nieco jaśniejszy trzon – średnica: 1 – 3 cm trzon – wysokość: 3 – 7 cm pierścień: brak pochwa: Ø osłona: Ø |
| mleczko: brak gutacja: Ø |
| hymenofor – zmiana koloru po uszkodzeniu: Ø miąższ – zmiana koloru po uszkodzeniu: tak, rdzawobrązowieje, brązowieje (miąższ, blaszki oraz trzon) trzon – zmiana koloru po uszkodzeniu: Ø reakcje makrochemiczne: Ø |
| zmienność: Ø higrofaniczność: Ø |
| wpływ opadów: powierzchnia owocnika śliska w dni deszczowe wpływ światła: Ø wpływ temperatury: Ø wpływ wiatru: Ø |
| podłoże: gleba, drewno(rzadko) sposób odżywiania: Ø terytorium: lasy iglaste, lasy liściaste, lasy mieszane, parki, torfowiska, zarośla, miejsca wilgotne gatunek organizmu sąsiadującego: Ø gatunek organizmu będącego podłożem: Ø gatunek organizmu tworzącego symbiozę mikoryzową: Ø gatunek organizmu będącego żywicielem: Ø występowanie: pojedynczo lub w grupie (najczęściej w grupie) wielkość grupy: Ø kształt grupy: Ø |
| zarodniki – kształt: elipsoidalne, gładkie zarodniki – kolor: ochrowobrązowawy zarodniki – wymiary: 8 – 18 × 4,5 – 6 μm wysyp zarodników – kolor: rdzawobrązowy, żółtobrązowy |
| opis |
|---|
| woda: Ø białko: Ø tłuszcze: Ø węglowodany: Ø sole: Ø cukry: Ø błonnik: Ø |
| witaminy: Ø minerały: Ø kwasy: Ø przeciwutleniacze: Ø |
| toksyny: muksaryna – toksyna zaburzająca pracę układu nerwowego i powoduje tzw. objawy muskarynowe: poty, ślinotok, łzawienie, zwężenie źrenic, zwolnienie akcji serca i zaburzenia oddychania. Objawy zatrucia muskaryną pojawiają się niedługo po spożyciu grzyba (do 2-3 godzin), inwolutyna – toksyna prowadząca do krótkotrwałych dolegliwości żołądkowych, takich jak ból brzucha, nudności, wymioty, biegunka. Następnie przyczynia się do rozwoju zespołu hemolitycznego, czyli rozpadu czerwonych ciałek krwi i ostrej niewydolności nerek. Ponadto inwolutyna atakuje także wątrobę |
| pozostałe: Ø |
| ciekawostki |
|---|
| Przez całe dziesięciolecia Krowiak podwinięty był uznawany za jadalny i chętnie zbierany. U osób u których nastąpiły dolegliwości żołądkowe doszukiwano się innych przyczyn a nie zatrucie tym grzybem. |
| Julius Schäffer – niemiecki mykolog, śmiertelnie zatruł się posiłkiem przygotowanym właśnie z Krowiaka podwiniętego. |
| etymologia |
|---|
| Ø |
| uwagi |
|---|
| Ø |
| robaczywienie |
|---|
| Ø |
| właściwości prozdrowotne |
|---|
| Napar z owocników tego grzyba (jako płukanka) stosuje się w stanach zapalnych jamy ustnej i gardła a okłady ze zmiażdżonych okazów stosuje się w trudno gojących się ranach, owrzodzeniach, grzybicach i łuszczycy. |
| transport |
|---|
| Ø |
| uprawa |
|---|
| Ø |
| przygotowanie w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| spożycie w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| handel |
|---|
| Ø |
| objawy zatrucia |
|---|
| Ø |
| leczenie zatrucia |
|---|
| Ø |
| skutki braku leczenia zatrucia |
|---|
| Kilkukrotne spożycie Krowiaka podwiniętego nawet na przestrzeni kilku czy kilkunastu lat, prowadzi do śmierci (toksyny kumulują się w organizmie i dają o sobie znać gdy ich ilość przekroczy wartość krytyczną). |
| choroby grzybowe |
|---|
| Ø |
| zwalczanie chorób grzybowych |
|---|
| Ø |
| zastosowanie kulinarne |
|---|
| Ø |
| przepisy kulinarne |
|---|
| Ø |
mapa obrazująca najczęstsze i dokładne miejsce(a) występowania opisywanego gatunku
(lokalizacja naniesiona przez: robert węglowski, miejscowość: okolice Głogowa Małopolskiego)
| zapiski i ciekawostki historyczne |
|---|
| Ø |
| gatunek podobny: Krowiak olszowy |
| cechy odróżniające: łuskowaty kapelusz, występuje tylko pod olchami |
gatunki podobne i cechy pozwalające na odróżnienie
Ø
przypisy i bibliografia
Zakaz kopiowania treści oraz fotografii. Strona opisowa – wersja 2.0