Kruchawica aksamitna
kategoria: grzyb wielkość: wielkoowocnikowy typ ogólny: gatunek naziemny | klasa: pieczarniaki rząd: pieczarkowce rodzina: kruchaweczkowate |
charakterystyka: niejadalny, częsty, niepodlegający ochronie |
nazwa polska: Kruchawica aksamitna inne nazwy polskie: Bedłka aksamitna, Kruchaweczka omszona, Maślanka aksamitna nazwy potoczne: Ø nazwa łacińska: Lacrymaria lacrymabunda synonimy łacińskie: Agaricus lacrymabundus (1785), Psathyra lacrymabunda (1871), Geophila lacrymabunda (1886), Hypholoma lacrymabundum (1887), Cortiniopsis lacrymabundus (1889), Drosophila lacrymabunda (1922), Psathyrella lacrymabunda (1953), Psathyrella lacrymabunda (1972) nazwa angielska: Weeping Widow, Teardrop Mushroom |
określenie nazwy polskiej: Władysław Wojewoda, 2003 r. pierwsza klasyfikacja: Jean Baptiste François Pierre Bulliard, 1785 r. aktualna klasyfikacja: Narcisse Théophile Patouillard, 1887 r. |
powszechność w kraju: częsty trend liczebności w kraju: Ø ochrona prawna: brak ochrony gatunkowej kategoria zagrożenia: Ø sugestia dotycząca ochrony: Ø historia ochrony: Ø |
zasięg na świecie: występuje w Ameryce Północnej i Europie, oraz w Afryce, Japonii i na Nowej Zelandii |
sezon: grzyb letni, jesienny okres występowania: czerwiec – wrzesień okres maksymalny: Ø – Ø |
zastosowanie ogólne: NIEJADALNY zastosowanie ogólne w stanie surowym: Ø kategoria smaku: Ø smak ogólny: Ø zapach ogólny: Ø wyjątki zastosowania: Ø |
trudność identyfikacji: łatwe cechy wyróżniające: Ø |
opis |
typ owocnika: |
owocnik – typ: kapeluszowy blaszkowaty |
część główna owocnika: |
część główna owocnika – kształt: kapelusz od dzwonkowatego (młode owocniki) do rozpostartego, płaskiego (starsze owocniki) część główna owocnika – kolor: od kremowo-ochrowego przez pomarańczowobrązowy do rdzawo-brązowego, ciemniejszy środek kapelusza |
wymiary owocnika: |
owocnik – średnica: 3 – 8(max 13[2],20[3]) cm owocnik – wysokość: Ø – Ø cm |
brzeg części głównej owocnika: |
brzeg – kształt: resztki osłony na brzegu kapelusza (młode owocniki) brzeg – kolor: Ø |
powierzchnia części głównej: |
powierzchnia – kształt: pokryta włókienkami, łuseczkami, kosmkami, matowa powierzchnia – wzór: Ø integralność skórki z miąższem: Ø powierzchnia – tendencja do pękania: tak, często popękana u starszych owocników |
hymenofor: |
hymenofor – typ: blaszkowaty hymenofor – ulokowanie: Ø hymenofor – kształt: blaszki gęste, bardzo kruche hymenofor – nasada: przyrośnięte lub wolne[4] hymenofor – kolor: od szarożółtego do brązowo-czarnego, fioletowo-szarego hymenofor – wysokość: 5 – 10 mm integralność hymenoforu z miąższem: Ø ujście hymenoforu – kształt: Ø ujście hymenoforu – kolor: Ø ujście hymenoforu – wymiary: Ø – Ø mm |
miąższ: |
miąższ – kształt: bardzo kruchy miąższ – kolor: blado-szarobrązowy, jasny, gliniasto-brązowy miąższ – zapach: grzybowy, ziemisty, niekiedy piwniczny[3], niekiedy marcepanowy miąższ – siła zapachu: słaby miąższ – smak: łagodny[2], czasami nieco gorzkawy miąższ – siła smaku: Ø miąższ – grubość w części głównej: Ø – Ø mm |
trzon: |
trzon – występowanie: tak trzon – typ: centryczny trzon – kształt: cylindryczny, kruchy, równo-gruby trzon – struktura: pusty trzon – powierzchnia: podłużnie włóknista, pokryta kosmkami, naga powyżej strefy pierścieniowej trzon – tendencja do pękania: Ø trzon – wzór na powierzchni: Ø trzon – kolor: od ochrowego do brązowego, nieco jaśniejszy od koloru kapelusza trzon – średnica: 5 – 8(max 10)[3] mm trzon – wysokość: 5 – 12 cm integralność trzonu z częścią główną: Ø podstawa trzonu – kształt: Ø |
osłona: |
osłona – występowanie: tak osłona – typ: Ø osłona – kształt: pajęczynowata osłona – kolor: Ø osłona – pozostałość: zasnówka (młode owocniki) |
resztki osłony na powierzchni części głównej: |
resztki osłony – występowanie: Ø resztki osłony – typ: Ø resztki osłony – kształt: Ø resztki osłony – rozmieszczenie: Ø resztki osłony – trwałość: Ø resztki osłony – kolor: Ø resztki osłony – wymiary: Ø × Ø mm |
osłona hymenoforu: |
osłona hymenoforu – występowanie: Ø osłona hymenoforu – kształt: Ø osłona hymenoforu – trwałość: Ø osłona hymenoforu – kolor: Ø |
pierścień: |
pierścień – występowanie: tak pierścień – kształt: jedynie w postaci nitkowatych włókienek[2], słabo zaznaczona włóknista strefa pierścieniowa[1], brak u starszych owocników[2] pierścień – trwałość: Ø pierścień – kolor: Ø pierścień – wysokość: Ø – Ø mm integralność pierścienia z trzonem: Ø |
pochwa: |
pochwa – występowanie: nie pochwa – kształt: Ø pochwa – kolor: Ø pochwa – średnica: Ø – Ø cm pochwa – wysokość: Ø – Ø cm |
mleczko: |
mleczko – występowanie: nie mleczko – kolor: Ø mleczko – smak: Ø mleczko – gęstość: Ø mleczko – obfitość: Ø |
gutacja: |
gutacja – występowanie: tak, blaszki wydzielają wodniste, czarniawe krople cieczy (na których gromadzą się czarnobrązowe zarodniki)[1] gutacja – kolor: czarniawy gutacja – obfitość: Ø |
zmienność ogólna: |
zmienność kształtu: gatunek o nieco zmiennym kształcie zmienność koloru: gatunek o w miarę niezmiennej barwie |
zmiana koloru po uszkodzeniu: |
zmiana koloru hymenoforu: Ø zmiana koloru miąższu: niezmienny zmiana koloru trzonu: Ø |
reakcje makro-chemiczne: |
KOH (wodorotlenek potasu): Ø NaOH (wodorotlenek sodu): Ø FeSO4 (siarczan żelaza II): Ø C6H5OH (fenol): Ø NH40H (woda amoniakalna): Ø C6H5NH2 (anilina): Ø AgNO3 (azotan srebra): Ø nalewka gwajakowa: Ø inne odczynniki: Ø |
wpływ czynników przyrodniczych: |
wpływ opadów: Ø wpływ światła: Ø wpływ temperatury: Ø wpływ wiatru: Ø |
występowanie: |
występowanie – typ: pojedynczo lub w grupie wielkość grupy: mała kształt grupy: wiązka |
odżywanie: |
sposób odżywiania: saprotrof |
podłoże: |
podłoże – rodzaj: gleba, drewno, inna substancja organiczna podłoże – właściwości: gleba żyzna, drewno martwe, rozkładające się kawałki kory drzewnej integralność owocnika z podłożem: Ø |
siedlisko: |
terytorium ogólne: parki, ogrody, pobocza dróg, drogi leśne, miedze[1], łąki, pastwiska, cmentarze, lasy(rzadziej) siedlisko – właściwości: często wśród traw forma terenu: Ø |
gatunek towarzyszący: |
gatunek sąsiadujący: Ø gatunek będący podłożem: Ø gatunek tworzący symbiozę: Ø gatunek będący żywicielem: Ø |
okres rozwoju: |
czas życia: Ø długość życia: Ø okres występowania: Ø pora wzrostu: Ø |
hymenium: |
hymenium – kształt: Ø |
zarodniki: |
wysyp zarodników – kolor: brązowo-czarny, fioletowo-brązowy[3] zarodniki – kształt: elipsoidalne, migdałowate, brodawkowate[3] zarodniki – powierzchnia: Ø zarodniki – kolor: Ø zarodniki – wymiary: 8 – 12 × 5 – 8 μm |
wartość energetyczna: |
owocniki surowe: Ø owocniki suszone: Ø |
wartości odżywcze: |
witaminy: Ø minerały: Ø kwasy: Ø pozostałe: Ø |
galeria obrazująca hymenofor
informacje |
ciekawostki |
---|
Według niektórych atlasów Kruchawica aksamitna to gatunek jadalny ale mało smaczny i niezbyt atrakcyjny po ugotowaniu (ciemna papka).[3,4,5] Gatunek ten często rośnie przy drogach, gdzie łatwiej może gromadzić metale ciężkie.[5] |
Za granicą (np. w Wielkiej Brytanii) gatunek ten zwany jest “płaczącą wdową” – nazwa wzięła się najprawdopodobniej z tego, że grzyby te wydzielają krople ciemnej cieczy i spotkać je można na cmentarzach, przy grobach. Do tego resztki zwisającej osłony – nieco przypominający welon żałobny. |
etymologia |
---|
Nazwa łacińska tego gatunku to Lacrymaria lacrymabunda, gdzie lacrymaria oznacza “płacz” (krople cieszy na blaszkach).[4] |
odmiany i formy |
---|
Ø |
uprawa |
---|
Ø |
transport |
---|
Ø |
przechowywanie |
---|
Ø |
robaczywienie |
---|
Ø |
handel |
---|
Ø |
uwagi ogólne |
---|
Ø |
właściwości prozdrowotne |
---|
Ø |
przygotowanie w celach leczniczych |
---|
Ø |
spożycie w celach leczniczych |
---|
Ø |
uwagi przy spożyciu w celach leczniczych |
---|
Ø |
historyczne zastosowanie w celach leczniczych |
---|
Ø |
toksyny |
---|
Ø |
czas wystąpienia pierwszych objawów zatrucia |
---|
Ø |
objawy zatrucia |
---|
Ø |
leczenie zatrucia |
---|
Ø |
skutki braku leczenia zatrucia |
---|
Ø |
zastosowanie kulinarne |
---|
Ø |
uwagi w zastosowaniu kulinarnym |
---|
Ø |
przepisy kulinarne |
---|
Ø |
choroby grzybowe |
---|
Ø |
zapobieganie chorobom grzybowym |
---|
Ø |
zwalczanie chorób grzybowych |
---|
Ø |
zastosowanie inne |
---|
Ø |
inne zastosowanie historyczne |
---|
Ø |
zapiski i ciekawostki historyczne |
---|
Ø |
mapa występowania |
mapa obrazująca najczęstsze i dokładne miejsce(a) występowania opisywanego gatunku
(lokalizacja naniesiona przez: robert węglowski, miejscowość: okolice Głogowa Małopolskiego)
gatunki podobne |
gatunek podobny: |
nazwa polska: Kruchaweczka zaroślowa nazwa łacińska: Ø zastosowanie ogólne: Ø cechy odróżniające: mniejsze, jaśniejsze owocniki |
gatunek podobny: |
nazwa polska: Kruchawica pomarańczowa nazwa łacińska: Ø zastosowanie ogólne: Ø cechy odróżniające: jaśniejszy, czerwono-pomarańczowy kolor, pierścień, tereny górskie |
galeria obrazująca gatunki podobne, najczęściej mylone
1 źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Kruchawica_aksamitna
2 źródło: https://nagrzyby.pl/atlas?id=290
3 źródło: https://grzyby.pl/gatunki/Psathyrella_velutina.htm
4 źródło: https://www.first-nature.com/fungi/lacrymaria-lacrymabunda.php
5 źródło: https://www.foragingcoursecompany.co.uk/foraging-guide-weeping-widow
przypisy i bibliografia
Zakaz kopiowania treści oraz fotografii. Strona opisowa – wersja 5.0