Kruchawica aksamitna
| kategoria: grzyb wielkość: wielkoowocnikowy typ ogólny: gatunek naziemny | klasa: pieczarniaki rząd: pieczarkowce rodzina: kruchaweczkowate |
| charakterystyka: niejadalny, częsty, niepodlegający ochronie |
| nazwa polska: Kruchawica aksamitna inne nazwy polskie: Bedłka aksamitna, Kruchaweczka omszona, Maślanka aksamitna nazwy potoczne: Ø nazwa łacińska: Lacrymaria lacrymabunda synonimy łacińskie: Agaricus lacrymabundus (1785), Psathyra lacrymabunda (1871), Geophila lacrymabunda (1886), Hypholoma lacrymabundum (1887), Cortiniopsis lacrymabundus (1889), Drosophila lacrymabunda (1922), Psathyrella lacrymabunda (1953), Psathyrella lacrymabunda (1972) nazwa angielska: Weeping Widow, Teardrop Mushroom |
| określenie nazwy polskiej: Władysław Wojewoda, 2003 r. pierwsza klasyfikacja: Jean Baptiste François Pierre Bulliard, 1785 r. aktualna klasyfikacja: Narcisse Théophile Patouillard, 1887 r. |
| powszechność w kraju: częsty trend liczebności w kraju: Ø ochrona prawna: brak ochrony gatunkowej kategoria zagrożenia: Ø sugestia dotycząca ochrony: Ø historia ochrony: Ø |
| zasięg na świecie: występuje w Ameryce Północnej i Europie, oraz w Afryce, Japonii i na Nowej Zelandii |
| sezon: grzyb letni, jesienny okres występowania: czerwiec – wrzesień okres maksymalny: Ø – Ø |
| zastosowanie ogólne: NIEJADALNY zastosowanie ogólne w stanie surowym: Ø kategoria smaku: Ø smak ogólny: Ø zapach ogólny: Ø wyjątki zastosowania: Ø |
| trudność identyfikacji: łatwe cechy wyróżniające: Ø |
| opis |
| typ owocnika: |
| owocnik – typ: kapeluszowy blaszkowaty |
| część główna owocnika: |
| część główna owocnika – kształt: kapelusz od dzwonkowatego (młode owocniki) do rozpostartego, płaskiego (starsze owocniki) część główna owocnika – kolor: od kremowo-ochrowego przez pomarańczowobrązowy do rdzawo-brązowego, ciemniejszy środek kapelusza |
| wymiary owocnika: |
| owocnik – średnica: 3 – 8(max 13[2],20[3]) cm owocnik – wysokość: Ø – Ø cm |
| brzeg części głównej owocnika: |
| brzeg – kształt: resztki osłony na brzegu kapelusza (młode owocniki) brzeg – kolor: Ø |
| powierzchnia części głównej: |
| powierzchnia – kształt: pokryta włókienkami, łuseczkami, kosmkami, matowa powierzchnia – wzór: Ø integralność skórki z miąższem: Ø powierzchnia – tendencja do pękania: tak, często popękana u starszych owocników |
| hymenofor: |
| hymenofor – typ: blaszkowaty hymenofor – ulokowanie: Ø hymenofor – kształt: blaszki gęste, bardzo kruche hymenofor – nasada: przyrośnięte lub wolne[4] hymenofor – kolor: od szarożółtego do brązowo-czarnego, fioletowo-szarego hymenofor – wysokość: 5 – 10 mm integralność hymenoforu z miąższem: Ø ujście hymenoforu – kształt: Ø ujście hymenoforu – kolor: Ø ujście hymenoforu – wymiary: Ø – Ø mm |
| miąższ: |
| miąższ – kształt: bardzo kruchy miąższ – kolor: blado-szarobrązowy, jasny, gliniasto-brązowy miąższ – zapach: grzybowy, ziemisty, niekiedy piwniczny[3], niekiedy marcepanowy miąższ – siła zapachu: słaby miąższ – smak: łagodny[2], czasami nieco gorzkawy miąższ – siła smaku: Ø miąższ – grubość w części głównej: Ø – Ø mm |
| trzon: |
| trzon – występowanie: tak trzon – typ: centryczny trzon – kształt: cylindryczny, kruchy, równo-gruby trzon – struktura: pusty trzon – powierzchnia: podłużnie włóknista, pokryta kosmkami, naga powyżej strefy pierścieniowej trzon – tendencja do pękania: Ø trzon – wzór na powierzchni: Ø trzon – kolor: od ochrowego do brązowego, nieco jaśniejszy od koloru kapelusza trzon – średnica: 5 – 8(max 10)[3] mm trzon – wysokość: 5 – 12 cm integralność trzonu z częścią główną: Ø podstawa trzonu – kształt: Ø |
| osłona: |
| osłona – występowanie: tak osłona – typ: Ø osłona – kształt: pajęczynowata osłona – kolor: Ø osłona – pozostałość: zasnówka (młode owocniki) |
| resztki osłony na powierzchni części głównej: |
| resztki osłony – występowanie: Ø resztki osłony – typ: Ø resztki osłony – kształt: Ø resztki osłony – rozmieszczenie: Ø resztki osłony – trwałość: Ø resztki osłony – kolor: Ø resztki osłony – wymiary: Ø × Ø mm |
| osłona hymenoforu: |
| osłona hymenoforu – występowanie: Ø osłona hymenoforu – kształt: Ø osłona hymenoforu – trwałość: Ø osłona hymenoforu – kolor: Ø |
| pierścień: |
| pierścień – występowanie: tak pierścień – kształt: jedynie w postaci nitkowatych włókienek[2], słabo zaznaczona włóknista strefa pierścieniowa[1], brak u starszych owocników[2] pierścień – trwałość: Ø pierścień – kolor: Ø pierścień – wysokość: Ø – Ø mm integralność pierścienia z trzonem: Ø |
| pochwa: |
| pochwa – występowanie: nie pochwa – kształt: Ø pochwa – kolor: Ø pochwa – średnica: Ø – Ø cm pochwa – wysokość: Ø – Ø cm |
| mleczko: |
| mleczko – występowanie: nie mleczko – kolor: Ø mleczko – smak: Ø mleczko – gęstość: Ø mleczko – obfitość: Ø |
| gutacja: |
| gutacja – występowanie: tak, blaszki wydzielają wodniste, czarniawe krople cieczy (na których gromadzą się czarnobrązowe zarodniki)[1] gutacja – kolor: czarniawy gutacja – obfitość: Ø |
| zmienność ogólna: |
| zmienność kształtu: gatunek o nieco zmiennym kształcie zmienność koloru: gatunek o w miarę niezmiennej barwie |
| zmiana koloru po uszkodzeniu: |
| zmiana koloru hymenoforu: Ø zmiana koloru miąższu: niezmienny zmiana koloru trzonu: Ø |
| reakcje makro-chemiczne: |
| KOH (wodorotlenek potasu): Ø NaOH (wodorotlenek sodu): Ø FeSO4 (siarczan żelaza II): Ø C6H5OH (fenol): Ø NH40H (woda amoniakalna): Ø C6H5NH2 (anilina): Ø AgNO3 (azotan srebra): Ø nalewka gwajakowa: Ø inne odczynniki: Ø |
| wpływ czynników przyrodniczych: |
| wpływ opadów: Ø wpływ światła: Ø wpływ temperatury: Ø wpływ wiatru: Ø |
| występowanie: |
| występowanie – typ: pojedynczo lub w grupie wielkość grupy: mała kształt grupy: wiązka |
| odżywanie: |
| sposób odżywiania: saprotrof |
| podłoże: |
| podłoże – rodzaj: gleba, drewno, inna substancja organiczna podłoże – właściwości: gleba żyzna, drewno martwe, rozkładające się kawałki kory drzewnej integralność owocnika z podłożem: Ø |
| siedlisko: |
| terytorium ogólne: parki, ogrody, pobocza dróg, drogi leśne, miedze[1], łąki, pastwiska, cmentarze, lasy(rzadziej) siedlisko – właściwości: często wśród traw forma terenu: Ø |
| gatunek towarzyszący: |
| gatunek sąsiadujący: Ø gatunek będący podłożem: Ø gatunek tworzący symbiozę: Ø gatunek będący żywicielem: Ø |
| okres rozwoju: |
| czas życia: Ø długość życia: Ø okres występowania: Ø pora wzrostu: Ø |
| hymenium: |
| hymenium – kształt: Ø |
| zarodniki: |
| wysyp zarodników – kolor: brązowo-czarny, fioletowo-brązowy[3] zarodniki – kształt: elipsoidalne, migdałowate, brodawkowate[3] zarodniki – powierzchnia: Ø zarodniki – kolor: Ø zarodniki – wymiary: 8 – 12 × 5 – 8 μm |
| wartość energetyczna: |
| owocniki surowe: Ø owocniki suszone: Ø |
| wartości odżywcze: |
| witaminy: Ø minerały: Ø kwasy: Ø pozostałe: Ø |
galeria obrazująca hymenofor
| informacje |
| ciekawostki |
|---|
| Według niektórych atlasów Kruchawica aksamitna to gatunek jadalny ale mało smaczny i niezbyt atrakcyjny po ugotowaniu (ciemna papka).[3,4,5] Gatunek ten często rośnie przy drogach, gdzie łatwiej może gromadzić metale ciężkie.[5] |
| Za granicą (np. w Wielkiej Brytanii) gatunek ten zwany jest “płaczącą wdową” – nazwa wzięła się najprawdopodobniej z tego, że grzyby te wydzielają krople ciemnej cieczy i spotkać je można na cmentarzach, przy grobach. Do tego resztki zwisającej osłony – nieco przypominający welon żałobny. |
| etymologia |
|---|
| Nazwa łacińska tego gatunku to Lacrymaria lacrymabunda, gdzie lacrymaria oznacza “płacz” (krople cieszy na blaszkach).[4] |
| odmiany i formy |
|---|
| Ø |
| uprawa |
|---|
| Ø |
| transport |
|---|
| Ø |
| przechowywanie |
|---|
| Ø |
| robaczywienie |
|---|
| Ø |
| handel |
|---|
| Ø |
| uwagi ogólne |
|---|
| Ø |
| właściwości prozdrowotne |
|---|
| Ø |
| przygotowanie w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| spożycie w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| uwagi przy spożyciu w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| historyczne zastosowanie w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| toksyny |
|---|
| Ø |
| czas wystąpienia pierwszych objawów zatrucia |
|---|
| Ø |
| objawy zatrucia |
|---|
| Ø |
| leczenie zatrucia |
|---|
| Ø |
| skutki braku leczenia zatrucia |
|---|
| Ø |
| zastosowanie kulinarne |
|---|
| Ø |
| uwagi w zastosowaniu kulinarnym |
|---|
| Ø |
| przepisy kulinarne |
|---|
| Ø |
| choroby grzybowe |
|---|
| Ø |
| zapobieganie chorobom grzybowym |
|---|
| Ø |
| zwalczanie chorób grzybowych |
|---|
| Ø |
| zastosowanie inne |
|---|
| Ø |
| inne zastosowanie historyczne |
|---|
| Ø |
| zapiski i ciekawostki historyczne |
|---|
| Ø |
| mapa występowania |
mapa obrazująca najczęstsze i dokładne miejsce(a) występowania opisywanego gatunku
(lokalizacja naniesiona przez: robert węglowski, miejscowość: okolice Głogowa Małopolskiego)
| gatunki podobne |
| gatunek podobny: |
| nazwa polska: Kruchaweczka zaroślowa nazwa łacińska: Ø zastosowanie ogólne: Ø cechy odróżniające: mniejsze, jaśniejsze owocniki |
| gatunek podobny: |
| nazwa polska: Kruchawica pomarańczowa nazwa łacińska: Ø zastosowanie ogólne: Ø cechy odróżniające: jaśniejszy, czerwono-pomarańczowy kolor, pierścień, tereny górskie |
galeria obrazująca gatunki podobne, najczęściej mylone
1 źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Kruchawica_aksamitna
2 źródło: https://nagrzyby.pl/atlas?id=290
3 źródło: https://grzyby.pl/gatunki/Psathyrella_velutina.htm
4 źródło: https://www.first-nature.com/fungi/lacrymaria-lacrymabunda.php
5 źródło: https://www.foragingcoursecompany.co.uk/foraging-guide-weeping-widow
przypisy i bibliografia
Zakaz kopiowania treści oraz fotografii. Strona opisowa – wersja 5.0