Kruchawica aksamitna

kategoria: grzyb
rodzina: kruchaweczkowate
nazwa polska: Kruchawica aksamitna
inne nazwy polskie: Bedłka aksamitna, Kruchaweczka omszona, Maślanka aksamitna
nazwa łacińska: Lacrymaria lacrymabunda
inne nazwy łacińskie: Agaricus areolatus, Agaricus lacrymabundus, Agaricus lacrymabundus, Agaricus lacrymabundus, Agaricus velutinus, Coprinus velutinus, Drosophila velutina, Hypholoma lacrymabundum, Hypholoma velutinum, Lacrymaria lacrymabunda, Lange Lacrymaria, Lacrymaria lacrymabunda, Lacrymaria lacrymabunda, Lacrymaria velutina, Lacrymaria velutina, Psathyra lacrymabunda, Psathyrella lacrymabunda, Psathyrella lacrymabunda, Psathyrella velutina, Psilocybe areolata, Psilocybe cernua
autor nazwy polskiej: Władysław Wojewoda, 2003 r.
pierwsza klasyfikacja: Jean Baptiste François Pierre Bulliard, 1785 r.
aktualna klasyfikacja: Narcisse Théophile Patouillard, 1887 r.
powszechność: częsty
ochrona prawna: 
brak ochrony gatunkowej
kategoria zagrożenia: 
Ø
handel: Ø
zastosowanie ogólne: NIEJADALNY
zastosowanie ogólne w stanie surowym: 
Ø
kategoria smaku: 
Ø
wyjątki zastosowania: 
Ø
okres występowania: czerwiec – wrzesień
okres maksymalny: Ø – Ø
gatunek wieloletni: Ø
uprawa: Ø
opis
owocnik – typ: kapeluszowy blaszkowaty
owocnik – kształt: kapelusz od dzwonkowatego (młode owocniki) do rozpostartego, płaskiego (starsze owocniki), resztki osłony na brzegu kapelusza (młode owocniki)
owocnik – powierzchnia: pokryta włókienkami, łuseczkami, kosmkami, matowa
owocnik – kolor: od kremowoochrowego przez pomarańczowobrązowy do rdzawobrązowego, ciemniejszy środek kapelusza
owocnik – średnica: 3 – 8(13[2],20[3]) cm
owocnik – wysokość: Ø – Ø cm
hymenofor – typ: blaszkowaty
hymenofor – kształt: blaszki gęste, bardzo kruche
hymenofor – nasada: przyrośnięte lub wolne[4]
hymenofor – kolor: od szarożółtego do brązowoczarnego, fioletowoszarego
hymenofor – zmiana koloru po uszkodzeniu: Ø
hymenofor – wysokość: 5 – 10 mm
trzon – typ: centryczny
trzon – kształt: cylindryczny, pusty, kruchy
trzon – powierzchnia: podłużnie włóknista, pokryta kosmkami, naga powyżej strefy pierścieniowej
trzon – kolor: od ochrowego do brązowego, nieco jaśniejszy od koloru kapelusza
trzon – średnica: 5 – 8(10[3]) mm
trzon – wysokość: 5 – 12 cm
miąższ – kształt: bardzo kruchy
miąższ – kolor: bladoszarobrązowy
miąższ – zmiana koloru po uszkodzeniu: nie
miąższ – zapach: niewyraźny, grzybowy, ziemisty
miąższ – smak: łagodny[2], czasami nieco gorzkawy
pierścień: tak, ale jedynie w postaci nitkowatych włókienek[2], słabo zaznaczona włóknista strefa pierścieniowa[1], brak u starszych owocników[2]
pochwa: brak
mleczko: brak
gutacja: tak, blaszki wydzielają wodniste, czarniawe krople cieczy (na których gromadzą się czarnobrązowe zarodniki)[1]
higrofaniczność: tak[3]

podłoże: gleba (żyzna), drewno (rozkładające się kawałki kory drzewnej, inna substancja organiczna)[1]
sposób odżywiania: saprotrof
terytorium: parki, ogrody, pobocza dróg, drogi leśne, miedze[1], łąki, pastwiska, cmentarze, lasy (rzadziej)
gatunek organizmu sąsiadującego: Ø
gatunek organizmu będącego podłożem: Ø
gatunek organizmu tworzącego symbiozę mikoryzową: Ø
gatunek organizmu będącego żywicielem: Ø
występowanie: pojedynczo lub w grupie

zarodniki – kształt: elipsoidalne, brodawkowane[3]
zarodniki – kolor: Ø
zarodniki – wymiary: 8 – 12 × 5 – 8 μm
wysyp zarodników – kolor: brązowoczarny, fioletowobrązowy[3]
ciekawostki
Według niektórych atlasów Kruchawica aksamitna to gatunek jadalny ale mało smaczny i niezbyt atrakcyjny po ugotowaniu (ciemna papka).[3,4,5] Gatunek ten często rośnie przy drogach, gdzie łatwiej może gromadzić metale ciężkie.[5]
Za granicą (np. w Wielkiej Brytanii) gatunek ten zwany jest “płaczącą wdową” – nazwa wzięła się najprawdopodobniej z tego, że grzyby te wydzielają krople ciemnej cieczy i spotkać je można na cmentarzach, przy grobach. Do tego resztki zwisającej osłony – nieco przypominający welon żałobny.
etymologia
Nazwa łacińska tego gatunku to Lacrymaria lacrymabunda, gdzie lacrymaria oznacza “płacz” (krople cieszy na blaszkach).[4]
uwagi
Ø
właściwości lecznicze
Ø
toksyny
Ø
objawy zatrucia
Ø
leczenie zatrucia
Ø
skutki braku leczenia zatrucia
Ø
choroby grzybowe
Ø
zwalczanie chorób grzybowych
Ø
wartości odżywcze
Ø
zastosowanie kulinarne
Ø
przepisy kulinarne
Ø

mapa obrazująca najczęstsze i dokładne miejsce(a) występowania opisywanego gatunku
(lokalizacja naniesiona przez: robert węglowski, miejscowość: okolice Głogowa Małopolskiego)

zapiski i ciekawostki historyczne
bibliografia
Ø
Ø
gatunek podobny
cechy odróżniające
Kruchaweczka zaroślowa
mniejsze, jaśniejsze owocniki
Kruchawica pomarańczowa
jaśniejszy, czerwonopomarańczowy kolor, pierścień, tereny górskie

galeria przedstawiająca gatunki podobne, łatwe do pomylenia (o zbliżonym kształcie, kolorze)

1 źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Kruchawica_aksamitna
2 źródło: https://nagrzyby.pl/atlas?id=290
3 źródło: https://grzyby.pl/gatunki/Psathyrella_velutina.htm
4 źródło: https://www.first-nature.com/fungi/lacrymaria-lacrymabunda.php
5 źródło: https://www.foragingcoursecompany.co.uk/foraging-guide-weeping-widow

przypisy i bibliografia

Prawa autorskie.