Kubek prążkowany

kategoria: grzyb
wielkość: wielkoowocnikowy
typ ogólny: gatunek nadrzewny

klasa: pieczarniaki
rząd: pieczarkowce
rodzina: incertae sedis

charakterystyka: niejadalny, pospolity, niepodlegający ochronie

nazwa polska: Kubek prążkowany
inne nazwy polskie: Kubecznik porysowany, Kustrzebka prążkowana, Pucharek prążkowany
nazwy potoczne: Ø
nazwa łacińska: Cyathus striatus
synonimy łacińskie: Cyathella striata (1804), Nidularia striata (1792), Peziza striata (1778)
nazwa angielska: Fluted bird’s nest

określenie nazwy polskiej: Stanisław Kostka Anastazy Chełchowski, 1898 r.
pierwsza klasyfikacja: William Hudson, 1778 r.
aktualna klasyfikacja: Carl Ludwig (von) Willdenow, 1787 r.

powszechność w kraju: pospolity
trend liczebności w kraju: Ø
ochrona prawna: brak ochrony gatunkowej
kategoria zagrożenia: Ø
sugestia dotycząca ochrony: Ø
historia ochrony: Ø

zasięg na świecie: występuje na wszystkich kontynentach (poza Antarktydą), również na wielu wyspach

sezon: grzyb letni, jesienny
okres występowania: maj – listopad

zastosowanie ogólne: NIEJADALNY
zastosowanie ogólne w stanie surowym: Ø
kategoria smaku: Ø
smak ogólny: Ø
zapach ogólny: Ø
wyjątki zastosowania: Ø

trudność identyfikacji: bardzo łatwe
cechy wyróżniające: Ø

opis

typ owocnika:

owocnik – typ: cyfelloidalny

część główna owocnika:

część główna owocnika – kształt: kubeczkowaty, lejkowaty, zwężający się dołem
część główna owocnika – kolor: zewnętrzna powierzchnia – rdzawo-brązowy, brązowy, czarniawy, wewnętrzna powierzchnia – białawy, szary, srebrzysty,

wymiary owocnika:

owocnik – średnica: 0,8 – 1 cm
owocnik – wysokość: 1 – 2 cm

brzeg części głównej owocnika:

brzeg – kształt: niekiedy nieco wywinięty
brzeg – kolor: Ø
brzeg – szerokość: Ø

powierzchnia części głównej:

powierzchnia – kształt: zewnętrzna powierzchnia – silnie owłosiona, filcowata, wewnętrzna powierzchnia – gładka, wyraźnie podłużnie prążkowana, lśniąca
powierzchnia – wzór: Ø
integralność skórki z miąższem: Ø
powierzchnia – tendencja do pękania: Ø

hymenofor:

hymenofor – typ: Ø
hymenofor – ulokowanie: Ø
hymenofor – kształt: Ø
hymenofor – nasada: Ø
hymenofor – kolor: Ø
hymenofor – wysokość: Ø – Ø mm
integralność hymenoforu z miąższem: Ø
ujście hymenoforu – kształt: Ø
ujście hymenoforu – kolor: Ø
ujście hymenoforu – wymiary: Ø – Ø mm

miąższ:

miąższ – kształt: cienki, łamliwy
miąższ – kolor: Ø
miąższ – zapach: Ø
miąższ – siła zapachu: Ø
miąższ – smak: niemiły^[3]
miąższ – siła smaku: Ø
miąższ – grubość w części głównej: Ø – Ø mm

trzon:

trzon – występowanie: Ø
trzon – typ: Ø
trzon – kształt: Ø
trzon – struktura: Ø
trzon – powierzchnia: Ø
trzon – tendencja do pękania: Ø
trzon – wzór na powierzchni: Ø
trzon – kolor: Ø
trzon – średnica: Ø – Ø cm
trzon – wysokość: Ø – Ø cm
integralność trzonu z częścią główną: Ø
podstawa trzonu – kształt: Ø

osłona:

osłona – występowanie: Ø
osłona – typ: Ø
osłona – kształt: Ø
osłona – kolor: Ø
osłona – pozostałość: Ø

resztki osłony na powierzchni części głównej:

resztki osłony – występowanie: Ø
resztki osłony – typ: Ø
resztki osłony – kształt: Ø
resztki osłony – rozmieszczenie: Ø
resztki osłony – trwałość: Ø
resztki osłony – kolor: Ø
resztki osłony – wymiary: Ø × Ø mm

osłona hymenoforu:

osłona hymenoforu – występowanie: Ø
osłona hymenoforu – kształt: Ø
osłona hymenoforu – trwałość: Ø
osłona hymenoforu – kolor: Ø

pierścień:

pierścień – występowanie: Ø
pierścień – kształt: Ø
pierścień – trwałość: Ø
pierścień – kolor: Ø
pierścień – wysokość: Ø – Ø mm
integralność pierścienia z trzonem: Ø

pochwa:

pochwa – występowanie: Ø
pochwa – kształt: Ø
pochwa – kolor: Ø
pochwa – średnica: Ø – Ø cm
pochwa – wysokość: Ø – Ø cm

mleczko:

mleczko – występowanie: Ø
mleczko – kolor: Ø
mleczko – smak: Ø
mleczko – gęstość: Ø
mleczko – obfitość: Ø

gutacja:

gutacja – występowanie: Ø
gutacja – kolor: Ø
gutacja – obfitość: Ø

zmienność ogólna:

zmienność kształtu: Ø
zmienność koloru: Ø

zmiana koloru po uszkodzeniu:

zmiana koloru hymenoforu: Ø
zmiana koloru miąższu: Ø
zmiana koloru trzonu: Ø

reakcje makro-chemiczne:

KOH (wodorotlenek potasu): Ø
NaOH (wodorotlenek sodu): Ø
FeSO₄ (siarczan żelaza II): Ø
C₆H₅OH (fenol): Ø
NH₄0H (woda amoniakalna): Ø
C₆H₅NH₂ (anilina): Ø
AgNO3 (azotan srebra): Ø
nalewka gwajakowa: Ø
inne odczynniki: Ø

wpływ czynników przyrodniczych:

wpływ opadów: Ø
wpływ światła: Ø
wpływ temperatury: Ø
wpływ wiatru: Ø

występowanie:

występowanie – typ: pojedynczo lub w grupie^{(najczęściej)}
wielkość grupy: Ø
kształt grupy: Ø

odżywanie:

sposób odżywiania: saprotrof

podłoże:

podłoże – rodzaj: drewno (martwe drewno drzew liściastych oraz iglastych, opadłe gałązki, spróchniałe pniaki), rośliny (liście, resztki roślin), gleba (żyzna, humusowa)^[4]
podłoże – właściwości: Ø
integralność owocnika z podłożem: Ø

siedlisko:

terytorium ogólne: lasy liściaste, lasy iglaste, lasy mieszane, zarośla, parki
siedlisko – właściwości: miejsca wilgotne, zacienione
forma terenu: Ø

gatunek towarzyszący:

gatunek sąsiadujący: Ø
gatunek będący podłożem: Ø
gatunek tworzący symbiozę: Ø
gatunek będący żywicielem: Ø

okres rozwoju:

czas życia: Ø
długość życia: Ø
okres występowania: Ø – Ø
pora wzrostu: Ø

hymenium:

hymenium – opis: Ø

zarodniki:

wysyp zarodników – kolor: Ø
zarodniki – kształt: jajowate lub soczewkowate
zarodniki – powierzchnia: gładka
zarodniki – kolor: bezbarwne
zarodniki – wymiary: 18^{(min 14)} – 22 × 8 – 12 μm

wartość energetyczna:

owocniki surowe: Ø
owocniki suszone: Ø

wartości odżywcze:

witaminy: Ø
minerały: Ø
kwasy: Ø
pozostałe: Ø

informacje

ciekawostki
Płodny owocnik zamknięty jest błoną (epifragma), która po osiągnięciu przez owocnik dojrzałości rozrywa się uwalniając perydiole – krążkowate, szare lub szarobrązowe, o średnicy 1,5–2 mm. Przyczepione są do owocnika cienkimi sznureczkami (funiculus). Spadające krople deszczu powodują ich wyrzucenie z kubka wraz z kleistymi sznureczkami. Po dotknięciu do podłoża okręcają się wokół cienkich łodyg, włosków itp. ^[1] Perydolie mogą być wyrzucone z kubeczka nawet na odległość 1m. ^[2]
Dawniej w krajach niemieckojęzycznych uważano masowy pojaw kubków prążkowanych za zły znak. Wierzono, że ich perydiole to diabelskie pieniądze, a obecność grzybów świadczy o nadchodzącym kryzysie gospodarczym, a potem wojnie. ^[3]

ciekawostki

Płodny owocnik zamknięty jest błoną (epifragma), która po osiągnięciu przez owocnik dojrzałości rozrywa się uwalniając perydiole – krążkowate, szare lub szarobrązowe, o średnicy 1,5–2 mm. Przyczepione są do owocnika cienkimi sznureczkami (funiculus). Spadające krople deszczu powodują ich wyrzucenie z kubka wraz z kleistymi sznureczkami. Po dotknięciu do podłoża okręcają się wokół cienkich łodyg, włosków itp. ^[1] Perydolie mogą być wyrzucone z kubeczka nawet na odległość 1m. ^[2]

Dawniej w krajach niemieckojęzycznych uważano masowy pojaw kubków prążkowanych za zły znak. Wierzono, że ich perydiole to diabelskie pieniądze, a obecność grzybów świadczy o nadchodzącym kryzysie gospodarczym, a potem wojnie. ^[3]

etymologia
Nazwa łacińska tego gatunku to Cyathus striatus, gdzie striat tłumaczy się jako “drobno zmarszczone”.

odmiany i formy
Ø

uprawa
Ø

transport
Ø

przechowywanie
Ø

robaczywienie
Ø

handel
Ø

uwagi ogólne
Ø

właściwości prozdrowotne
Ø

przygotowanie w celach leczniczych
Ø

spożycie w celach leczniczych
Ø

uwagi przy spożyciu w celach leczniczych
Ø

historyczne zastosowanie w celach leczniczych
Ø

toksyny
Ø

czas wystąpienia pierwszych objawów zatrucia
Ø

objawy zatrucia
Ø

leczenie zatrucia
Ø

skutki braku leczenia zatrucia
Ø

zastosowanie kulinarne
Ø

uwagi w zastosowaniu kulinarnym
Ø

przepisy kulinarne
Ø

choroby grzybowe
Ø

zapobieganie chorobom grzybowym
Ø

zwalczanie chorób grzybowych
Ø

zastosowanie inne
Ø

inne zastosowanie historyczne
Ø

zapiski i ciekawostki historyczne
Ø

mapa występowania

mapa obrazująca najczęstsze i dokładne miejsce(a) występowania opisywanego gatunku
(lokalizacja naniesiona przez: robert węglowski, miejscowość: okolice Głogowa Małopolskiego)

gatunki podobne

gatunek podobny:

nazwa polska: Kubek gnojowy
nazwa łacińska: Cyathus stercoreus
zastosowanie ogólne: Ø
cechy odróżniające: wewnętrzna powierzchnia bez prążków

gatunek podobny:

nazwa polska: Kubek ołowianoszary
nazwa łacińska: Cyathus olla
zastosowanie ogólne: Ø
cechy odróżniające: wewnętrzna powierzchnia bez prążków

gatunek podobny:

nazwa polska: Kubecznik pospolity
nazwa łacińska: Crucibulum laeve
zastosowanie ogólne: Ø
cechy odróżniające: wewnętrzna powierzchnia bez prążków, żółtopomarańczowa barwa

[1] źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Kubek_pr%C4%85%C5%BCkowany
[2] źródło: https://www.medianauka.pl/kubek-prazkowany
[3] źródło: https://www.ekologia.pl/wiedza/grzyby/kubek-prazkowany
[4] źródło: http://atlas.grzybiarze.eu/cyathus-striatus/

przypisy i bibliografia

_Zakaz _{kopiowania treści oraz fotografii. Strona opisowa – wersja 5.1}