Lakownica spłaszczona
| kategoria: grzyb wielkość: wielkoowocnikowy typ ogólny: gatunek nadrzewny | klasa: pieczarniaki rząd: żagwiowce rodzina: żagwiowate |
| charakterystyka: niejadalny, pospolity, niepodlegający ochronie |
| nazwa polska: Lakownica spłaszczona inne nazwy polskie: Huba płaska, Wrośniak płaski nazwy potoczne: Ø nazwa łacińska: Ganoderma applanatum synonimy łacińskie: Elfvingia applanata, Friesia applanata, Boletus fomentarius, Ganoderma lipsiense, Polyporus applanatus, Fomes applanatus, Placodes applanatus, Phaeoporus applanatus nazwa angielska: Artist’s Fungus |
| określenie nazwy polskiej: Stanisław Domański, 1967 r. pierwsza klasyfikacja: Christiaan Hendrik Persoon, 1800 r. aktualna klasyfikacja: Narcisse Théophile Patouillard, 1887 r. |
| powszechność w kraju: pospolity trend liczebności w kraju: Ø ochrona prawna: brak ochrony gatunkowej kategoria zagrożenia: Ø sugestia dotycząca ochrony: Ø historia ochrony: Ø |
| zasięg na świecie: Ø |
| sezon: grzyb całoroczny okres występowania: styczeń – grudzień |
| zastosowanie ogólne: NIEJADALNY zastosowanie ogólne w stanie surowym: Ø kategoria smaku: Ø smak ogólny: gorzki zapach ogólny: grzybowy wyjątki zastosowania: Ø |
| trudność identyfikacji: bardzo łatwe cechy wyróżniające: Ø |
| opis |
| typ owocnika: |
| owocnik – typ: hubiasty rurkowaty |
| część główna owocnika: |
| część główna owocnika – kształt: kopytkowaty lub półokrągły, przyrośnięty bokiem część główna owocnika – kolor: od czerwonobrązowego do brązowoszarego, brzeg kapelusza biały (rzadziej jasnobrązowy) |
| wymiary owocnika: |
| owocnik – średnica: 10 – 50(max 60[2], 80[4]) cm owocnik – wysokość: 1 – 5(max 7[2],10[7]) cm |
| brzeg części głównej owocnika: |
| brzeg – kształt: guzowaty, spłaszczony brzeg – kolor: Ø brzeg – szerokość: Ø |
| powierzchnia części głównej: |
| powierzchnia – kształt: gładka, czasami nieco błyszcząca, zamszowa, silnie strefowana, pofalowana, guzowata, nierówna powierzchnia – wzór: Ø integralność skórki z miąższem: Ø powierzchnia – tendencja do pękania: Ø |
| hymenofor: |
| hymenofor – typ: rurkowy hymenofor – ulokowanie: Ø hymenofor – kształt: pory okrągłe, drobne (4 – 5(6[6]) na mm)[3], nawet kilka warstw rurek (poszczególne przyrosty rurek oddzielone są tkanka płonną)[3] hymenofor – nasada: Ø hymenofor – kolor: biały, blado-żółtawy (w dni suche)[2] hymenofor – wysokość: 5 – 10(max 25[2,3]) mm integralność hymenoforu z miąższem: Ø ujście hymenoforu – kształt: Ø ujście hymenoforu – kolor: Ø ujście hymenoforu – wymiary: Ø – Ø mm |
| miąższ: |
| miąższ – kształt: dość miękki, elastyczny, jednorodny, korkowaty miąższ – kolor: od białawego (młode owocniki) do cynamonowobrązowy, ciemnobrązowego (starsze owocniki) miąższ – zapach: grzybowy[2] miąższ – siła zapachu: Ø miąższ – smak: gorzki[1,2], lekko piekący miąższ – siła smaku: Ø miąższ – grubość w części głównej: Ø – 60 mm |
| trzon: |
| trzon – występowanie: nie lub tak trzon – typ: ekscentryczny trzon – kształt: krótki, przysadzisty trzon – struktura: Ø trzon – powierzchnia: Ø trzon – tendencja do pękania: Ø trzon – wzór na powierzchni: Ø trzon – kolor: Ø trzon – średnica: Ø – Ø cm trzon – wysokość: Ø – Ø cm integralność trzonu z częścią główną: Ø podstawa trzonu – kształt: Ø |
| osłona: |
| osłona – występowanie: Ø osłona – typ: Ø osłona – kształt: Ø osłona – kolor: Ø osłona – pozostałość: Ø |
| resztki osłony na powierzchni części głównej: |
| resztki osłony – występowanie: Ø resztki osłony – typ: Ø resztki osłony – kształt: Ø resztki osłony – rozmieszczenie: Ø resztki osłony – trwałość: Ø resztki osłony – kolor: Ø resztki osłony – wymiary: Ø × Ø mm |
| osłona hymenoforu: |
| osłona hymenoforu – występowanie: Ø osłona hymenoforu – kształt: Ø osłona hymenoforu – trwałość: Ø osłona hymenoforu – kolor: Ø |
| pierścień: |
| pierścień – występowanie: Ø pierścień – kształt: Ø pierścień – trwałość: Ø pierścień – kolor: Ø pierścień – wysokość: Ø – Ø mm integralność pierścienia z trzonem: Ø |
| pochwa: |
| pochwa – występowanie: Ø pochwa – kształt: Ø pochwa – kolor: Ø pochwa – średnica: Ø – Ø cm pochwa – wysokość: Ø – Ø cm |
| mleczko: |
| mleczko – występowanie: Ø mleczko – kolor: Ø mleczko – smak: Ø mleczko – gęstość: Ø mleczko – obfitość: Ø |
| gutacja: |
| gutacja – występowanie: Ø gutacja – kolor: Ø gutacja – obfitość: Ø |
| zmienność ogólna: |
| zmienność kształtu: Ø zmienność koloru: Ø |
| zmiana koloru po uszkodzeniu: |
| zmiana koloru hymenoforu: tak, na brązowawy zmiana koloru miąższu: tak, ciemnieje zmiana koloru trzonu: Ø |
| reakcje makro-chemiczne: |
| KOH (wodorotlenek potasu): Ø NaOH (wodorotlenek sodu): Ø FeSO4 (siarczan żelaza II): Ø C6H5OH (fenol): Ø NH40H (woda amoniakalna): Ø C6H5NH2 (anilina): Ø AgNO3 (azotan srebra): Ø nalewka gwajakowa: Ø inne odczynniki: Ø |
| wpływ czynników przyrodniczych: |
| wpływ opadów: Ø wpływ światła: Ø wpływ temperatury: Ø wpływ wiatru: Ø |
| występowanie: |
| występowanie – typ: pojedynczo lub w grupie (najczęściej) wielkość grupy: Ø kształt grupy: Ø |
| odżywanie: |
| sposób odżywiania: saprotrof, pasożyt(rzadziej) |
| podłoże: |
| podłoże – rodzaj: drewno (żywe (rzadko), martwe pnie i pniaki, drewno drzew i krzewów liściastych (najczęściej) lub iglastych (rzadko)) podłoże – właściwości: Ø integralność owocnika z podłożem: Ø |
| siedlisko: |
| terytorium ogólne: lasy, zarośla, parki, przy drogach siedlisko – właściwości: Ø forma terenu: Ø |
| gatunek towarzyszący: |
| gatunek sąsiadujący: Ø gatunek będący podłożem: Klon jesionolistny, Klon zwyczajny, Kasztanowiec zwyczajny, Olsza czarna, Brzoza brodawkowata, Grab, Leszczyna, Głóg, Buk, Jesion wyniosły, Topola osika, Platan klonolistny, Śliwa domowa, Skrzydłorzech kaukaski, Dąb szypułkowy, Dąb bezszypułkowy, Grochodrzew, Wierzba, Lipa, Wiąz pospolity, Jodła pospolita, Świerk pospolity, Sosna zwyczajna, Cyprysik Lawsona, Żywotnik zachodni, Żywotnik olbrzymi, Choina zachodnia gatunek tworzący symbiozę: Ø gatunek będący żywicielem: patrz “gatunek organizmu będącego podłożem” |
| okres rozwoju: |
| czas życia: Ø długość życia: Ø okres występowania: Ø – Ø pora wzrostu: Ø |
| hymenium: |
| hymenium – opis: Ø |
| zarodniki: |
| wysyp zarodników – kolor: rdzawo-brązowy lub kakaowo-brązowego[3] zarodniki – kształt: jajowaty lub jajowato kulisty zarodniki – powierzchnia: pokryta brodawkami zarodniki – kolor: Ø zarodniki – wymiary: 7[3] – 9 × 4,5 – 6,5 μm |
| wartość energetyczna: |
| owocniki surowe: Ø owocniki suszone: Ø |
| wartości odżywcze: |
| witaminy: Ø minerały: Ø kwasy: Ø pozostałe: Ø |
| informacje |
| ciekawostki |
|---|
| Często na hymenoforze występują urnowatego kształtu galasy muchówki Aganthomyia wankowiczi.[1] |
| Hymenofor u świeżych owocników po uciśnięciu natychmiast brązowieje i taki pozostaje już na stałe i niektórzy wykorzystują tę cechę do tworzenia na jej dolnej stronie oryginalnych malowideł, rysunków (Artist’s Conk, Artist’s Bracket).[3,4] |
| Lakownica spłaszczona zarodnikuj tak obficie, że owocnik przeważnie jest pokryty grubą warstwą zarodników o barwie przypominającej kakao.[3] |
| Dawniej używany stosowany był jako środek smakowy w kuchni azjatyckiej ze względu na bogaty aromat grzybowy mimo iż sam grzyb jest niejadalny. |
| etymologia |
|---|
| Nazwa łacińska tego gatunku to Ganoderma applanatum, gdzie Ganoderma oznacza “błyszcząca lub lśniąca skóry” a applanatum oznacza “spłaszczony”.[6] |
| odmiany i formy |
|---|
| Ø |
| uprawa |
|---|
| Ø |
| transport |
|---|
| Ø |
| przechowywanie |
|---|
| Ø |
| robaczywienie |
|---|
| Ø |
| handel |
|---|
| Ø |
| uwagi ogólne |
|---|
| Ø |
| właściwości prozdrowotne |
|---|
| Lakownica spłaszczona należy do tzw. grzybów reishi (chińskie okreslenie grzybów leczniczych należących do rodziny lakownicowatych). Do grzybów reishi należą Lakownica europejska, spłaszczona, źółtawa, brązowoczarna, czerwonawa, jasnomiąższowa.[5] |
| Niektóre źródła rozpisują się o właściwościach leczniczych tego gatunku choćby tutaj: link i tutaj: link. Według tych i innych źródeł grzyb ten: – pomaga w walce z otyłością – daje spore nadzieje w leczeniu Autyzmu i padaczki – hamuje wiele cytokin prozapalnych (wspomaganie terapii onkologicznych) – ułatwia organizmowi walkę z infekcjami bakterii, wirusów i grzybów – pomaga w powrocie do zdrowia po przebytym zawale – wykazuje działanie przeciwdrożdżakowe – wykazuje działanie przeciwbakteryjne – może być przydatny w leczeniu wrzodów żołądka |
| przygotowanie w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| spożycie w celach leczniczych |
|---|
| Nalewka z tego grzybka: gotujemy przez około godzinę lekko rozdrobnionego surowca (nie mielonego) a następnie zalewamy 40% alkoholem w proporcji 1:1 i podajemy bardzo długiej bo ośmio-tygodniowej maceracji w temperaturze pokojowej – taką nalewkę stosuje się raz dziennie w ilości 5 ml przez jeden miesiąc. [4] |
| uwagi przy spożyciu w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| historyczne zastosowanie w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| toksyny |
|---|
| Ø |
| czas wystąpienia pierwszych objawów zatrucia |
|---|
| Ø |
| objawy zatrucia |
|---|
| Ø |
| leczenie zatrucia |
|---|
| Ø |
| skutki braku leczenia zatrucia |
|---|
| Ø |
| zastosowanie kulinarne |
|---|
| Ø |
| uwagi w zastosowaniu kulinarnym |
|---|
| Ø |
| przepisy kulinarne |
|---|
| Ø |
| choroby grzybowe |
|---|
| Lakownica spłaszczona wywołuje białą zgniliznę drewna. |
| zapobieganie chorobom grzybowym |
|---|
| Ø |
| zwalczanie chorób grzybowych |
|---|
| Ø |
| zastosowanie inne |
|---|
| Ø |
| inne zastosowanie historyczne |
|---|
| Ø |
| zapiski i ciekawostki historyczne |
|---|
| Ø |
| mapa występowania |
mapa obrazująca najczęstsze i dokładne miejsce(a) występowania opisywanego gatunku
(lokalizacja naniesiona przez: robert węglowski, miejscowość: okolice Głogowa Małopolskiego)
| gatunki podobne |
| gatunek podobny: |
| nazwa polska: Lakownica czerwonawa nazwa łacińska: Ø zastosowanie ogólne: Ø cechy odróżniające: owocniki grubsze, ciemniejszy, czerwony miąższ, odporna na żerowanie larw owadów |
| gatunek podobny: |
| nazwa polska: Lakownica europejska nazwa łacińska: Ø zastosowanie ogólne: Ø cechy odróżniające: owocnik kopytkowaty (czasami płaski), niestrefowany, rośnie na buku, rzadka |
[1] źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Lakownica_sp%C5%82aszczona
[2] źródło: https://nagrzyby.pl/atlas?id=420
[3] źródło: https://grzyby-pk.pl/gat_g/gat_ganoderma_applanatum.php
[4] źródło: https://opastaryzgred.com/2019/11/16/dekiel/
[5] źródło: https://uns.pl/pl/blog/post/grzyby-reishi-wlasciwosci-i-dzialanie
[6] źródło: https://www.messiah.edu/Oakes/fungi_on_wood/poroid%20fungi/species%20pages/Ganoderma%20applanatum.htm
[7] źródło: https://www.first-nature.com/fungi/ganoderma-applanatum.php
przypisy i bibliografia
Zakaz kopiowania treści oraz fotografii. Strona opisowa – wersja 5.1