Lejkowiec dęty
| kategoria: grzyb wielkość: wielkoowocnikowy typ ogólny: gatunek naziemny | klasa: pieczarniaki rząd: pieprznikowce rodzina: kolczakowate |
| nazwa polska: Lejkowiec dęty inne nazwy polskie: Lejkowiec gładki, Stroczek ciemnobrunatny nazwy potoczne: Cholewka, Fajka, Kominki, Skórzak, Trąbka śmierci, Wroniaki, Wronie uszy nazwa łacińska: Craterellus cornucopioides synonimy łacińskie: Cantharellus cornucopioides (1821), Craterella cornucopioides (1797), Craterellus ochrosporus (1914), Dendrosarcus cornucopioides (1898), Helvella cornucopioides (1791), Merulius cornucopioides (1801), Merulius purpureus (1792), Octospora cornucopioides (1788), Pezicula cornucopioides (1871), Pocillaria cornucopioides (1891), Sterbeeckia cornucopioides (1822) nazwa angielska: Horn of plenty |
| określenie nazwy polskiej: Stanisław Kostka Anastazy Chełchowski, 1898 r. pierwsza klasyfikacja: Karol Linneusz, 1753 r. aktualna klasyfikacja: Christiaan Hendrik Persoon, 1825 r. |
| powszechność w kraju: częsty trend liczebności w kraju: Ø ochrona prawna: brak ochrony gatunkowej kategoria zagrożenia: Ø sugestia dotycząca ochrony: Ø historia ochrony: Ø |
| zasięg na świecie: występuje niemal wyłącznie na półkuli północnej (w Ameryce Północnej i Środkowej, Europie i Azji), jego północny zasięg sięga po środkową część Półwyspu Skandynawskiego i Zatokę Hudsona w Kanadzie, na półkuli południowej występuje tylko na wyspie Nowa Gwinea |
| sezon: grzyb jesienny okres występowania: sierpień – listopad |
| zastosowanie ogólne: JADALNY zastosowanie ogólne w stanie surowym: Ø kategoria smaku: jadalny dobrej jakości smak ogólny: Ø zapach ogólny: Ø wyjątki zastosowania: Ø |
| trudność identyfikacji: bardzo łatwe cechy wyróżniające: Ø |
| opis |
| typ owocnika: |
| owocnik – typ: Ø |
| część główna owocnika: |
| część główna owocnika – kształt: trąbkowato-lejkowaty część główna owocnika – kolor: powierzchnia wewnętrzna – od brązowoczarnego (młode owocniki) do czarnosiwego, czarnego (starsze owocniki), powierzchnia zewnętrzna – szarobrązowy, biało oprószona przez zarodniki |
| wymiary owocnika: |
| owocnik – średnica: 3 – 8 cm owocnik – wysokość: 5 – 15 cm |
| brzeg części głównej owocnika: |
| brzeg – kształt: od podwiniętego (młode owocniki) do pofałdowanego, popękanego, postrzępionego (starsze owocniki) brzeg – kolor: Ø brzeg – szerokość: Ø |
| powierzchnia części głównej: |
| powierzchnia – kształt: powierzchnia wewnętrzna pokryta nieregularnymi czarnymi łuskami, powierzchnia zewnętrzna – od gładkiego do pomarszczonego powierzchnia – wzór: Ø integralność skórki z miąższem: Ø powierzchnia – tendencja do pękania: Ø |
| hymenofor: |
| hymenofor – typ: gładki hymenofor – ulokowanie: Ø hymenofor – kształt: Ø hymenofor – nasada: Ø hymenofor – kolor: Ø hymenofor – zmiana koloru po uszkodzeniu: Ø hymenofor – wysokość: Ø – Ø mm integralność hymenoforu z miąższem: Ø ujście hymenoforu – kształt: Ø ujście hymenoforu – kolor: Ø ujście hymenoforu – wymiary: Ø – Ø mm |
| miąższ: |
| miąższ – kształt: cienki, nieco elastyczny, sprężysty, kruchy miąższ – kolor: od szaroczarnego (młode owocniki) do czarnego (starsze owocniki) miąższ – zmiana koloru po uszkodzeniu: Ø miąższ – zapach: przyjemny, aromatyczny miąższ – siła zapachu: Ø miąższ – smak: łagodny miąższ – siła smaku: nieznaczny miąższ – grubość w części głównej: Ø – Ø mm |
| trzon: |
| trzon – występowanie: tak trzon – typ: centryczny trzon – kształt: lejkowato rozszerzający się od dołu ku górze, płynnie przechodzący w kapelusz trzon – struktura wewnętrzna: pusty trzon – powierzchnia: gładka lub pomarszczona trzon – tendencja do pękania: Ø trzon – wzór na powierzchni: Ø trzon – kolor: siwobrązowy lub siwoczarny trzon – zmiana koloru po uszkodzeniu: Ø trzon – średnica: Ø – Ø cm trzon – wysokość: 5 – 12 cm integralność trzonu z częścią główną: Ø podstawa trzonu – kształt: Ø podstawa trzonu – powierzchnia: Ø podstawa trzonu – kolor: Ø |
| osłona: |
| osłona – występowanie: Ø osłona – typ: Ø osłona – kształt: Ø osłona – kolor: Ø osłona – pozostałość: Ø |
| resztki osłony na powierzchni części głównej: |
| resztki osłony – występowanie: Ø resztki osłony – typ: Ø resztki osłony – kształt: Ø resztki osłony – rozmieszczenie: Ø resztki osłony – trwałość: Ø resztki osłony – kolor: Ø resztki osłony – wymiary: Ø × Ø mm |
| osłona hymenoforu: |
| osłona hymenoforu – występowanie: Ø osłona hymenoforu – kształt: Ø osłona hymenoforu – trwałość: Ø osłona hymenoforu – kolor: Ø |
| pierścień: |
| pierścień – występowanie: Ø pierścień – kształt: Ø pierścień – trwałość: Ø pierścień – kolor: Ø pierścień – wysokość: Ø – Ø mm integralność pierścienia z trzonem: Ø |
| pochwa: |
| pochwa – występowanie: Ø pochwa – kształt: Ø pochwa – kolor: Ø pochwa – średnica: Ø – Ø cm pochwa – wysokość: Ø – Ø cm |
| mleczko: |
| mleczko – występowanie: Ø mleczko – kolor: Ø mleczko – smak: Ø mleczko – gęstość: Ø mleczko – obfitość: Ø |
| gutacja: |
| gutacja – występowanie: Ø gutacja – kolor: Ø gutacja – obfitość: Ø |
| zmienność ogólna: |
| zmienność kształtu: gatunek o w miarę niezmiennym kształcie zmienność koloru: gatunek o w miarę niezmiennej barwie |
| reakcje makro-chemiczne: |
| KOH (wodorotlenek potasu): Ø NaOH (wodorotlenek sodu): Ø FeSO4 (siarczan żelaza II): Ø C6H5OH (fenol): Ø NH40H (woda amoniakalna): Ø C6H5NH2 (anilina): Ø AgNO3 (azotan srebra): Ø nalewka gwajakowa: Ø inne odczynniki: Ø |
| wpływ czynników przyrodniczych: |
| wpływ opadów: Ø wpływ temperatury: Ø wpływ światła: Ø |
| występowanie: |
| występowanie – typ: w grupie wielkość grupy: od kilku do nawet kilkudziesięciu owocników kształt grupy: kępka |
| odżywanie: |
| sposób odżywiania: symbiont |
| podłoże: |
| podłoże – rodzaj: gleba podłoże – właściwości: Ø integralność owocnika z podłożem: Ø |
| siedlisko: |
| terytorium ogólne: lasy liściaste, lasy mieszane siedlisko – właściwości: miejsca cieniste, wilgotne forma terenu: najczęściej obszary podgórskie |
| gatunek towarzyszący: |
| gatunek sąsiadujący: Buk pospolity, Buk zwyczajny, Dąb szypułkowy gatunek będący podłożem: Ø gatunek tworzący symbiozę: Ø gatunek będący żywicielem: Ø |
| okres rozwoju: |
| czas życia: Ø długość życia: Ø okres występowania: sierpień – listopad pora wzrostu: Ø |
| hymenium: |
| hymenium – opis: Ø |
| zarodniki: |
| wysyp zarodników – kolor: biały, kremowy zarodniki – kształt: jajowato-elipsoidalny zarodniki – powierzchnia: gładka zarodniki – kolor: bezbarwne zarodniki – wymiary: 12 – 15 × 7 – 8,5 μm |
| wartość energetyczna: |
| owocniki surowe: Ø owocniki suszone: Ø |
| wartości odżywcze: |
| witaminy: Ø minerały: Ø kwasy: Ø pozostałe: Ø |
| informacje |
| ciekawostki |
|---|
| Lejkowiec dęty dawniej nazywany był Truflą dla ubogich. |
| etymologia |
|---|
| Ø |
| odmiany i formy |
|---|
| Ø |
| uprawa |
|---|
| Ø |
| transport |
|---|
| To gatunek trudny w transporcie. |
| przechowywanie |
|---|
| Ø |
| robaczywienie |
|---|
| Gatunek nie robaczywiejący. |
| handel |
|---|
| Gatunek dopuszczony do obrotu. |
| uwagi ogólne |
|---|
| Ø |
| właściwości prozdrowotne |
|---|
| Ø |
| przygotowanie w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| spożycie w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| uwagi przy spożyciu w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| historyczne zastosowanie w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| toksyny |
|---|
| Ø |
| czas wystąpienia pierwszych objawów zatrucia |
|---|
| Ø |
| objawy zatrucia |
|---|
| Ø |
| leczenie zatrucia |
|---|
| Ø |
| skutki braku leczenia zatrucia |
|---|
| Ø |
| zastosowanie kulinarne |
|---|
| – suszony, mielony na proszek i używany jako przyprawa do zup i sosów – wykorzystuje się jako farsz do pierogów czy naleśników, czy jako dodatek do jajecznicy – duszenie – gotowanie |
| uwagi w zastosowaniu kulinarnym |
|---|
| Ø |
| przepisy kulinarne |
|---|
| Ø |
| choroby grzybowe |
|---|
| Ø |
| zapobieganie chorobom grzybowym |
|---|
| Ø |
| zwalczanie chorób grzybowych |
|---|
| Ø |
| zastosowanie inne |
|---|
| Ø |
| inne zastosowanie historyczne |
|---|
| Ø |
| zapiski i ciekawostki historyczne |
|---|
| Ø |
| mapa występowania |
mapa obrazująca najczęstsze i dokładne miejsce(a) występowania opisywanego gatunku
(lokalizacja naniesiona przez: robert węglowski, miejscowość: okolice Głogowa Małopolskiego)
| gatunki podobne |
| gatunek podobny: |
| nazwa polska: Ø nazwa łacińska: Ø zastosowanie ogólne: Ø cechy odróżniające: Ø |
Ø
przypisy i bibliografia
Zakaz kopiowania treści oraz fotografii. Strona opisowa – wersja 5.4