Łuskwiak zmienny

kategoria: grzybrodzina: Ø
nazwa polska: Łuskwiak zmienny
inne nazwy polskie: Bedłka zmienna, Łuszczak zmienny, Opieńka zmienna
nazwy zwyczajowe: Łuszczak
nazwa łacińska: Kuehneromyces mutabilis
synonimy łacińskie: Agaricus mutabilis 1774, Dryophila mutabilis 1886, Galerina mutabilis 1960, Kuehneromyces mutabilis 1946, Kuehneromyces mutabilis 1993, Lepiota caudicina 1821, Pholiota mutabilis 1871
autor nazwy polskiej: Franciszek Błoński, 1890 r.
pierwsza klasyfikacja: Jacob Christian Schäffer, 1774 r.
aktualna klasyfikacja: 1946 r.
kategoria wielkości: grzyb wielkoowocnikowytyp ogólny: grzyb nadrzewny
sezon: grzyb wiosenny
okres występowania: kwiecień – listopad(max grudzień)		czas życia: owocniki jednoroczne
długość życia: Ø
powszechność w kraju: pospolity
ochrona prawna: brak ochrony gatunkowej
kategoria zagrożenia: Ø
zasięg ogólny: występuje na całej półkuli północnej [1]
trudność identyfikacji: umiarkowanie trudne
zastosowanie ogólne: JADALNY
zastosowanie ogólne w stanie surowym: Ø
kategoria smaku: jadalny dobrej jakości
wyjątki zastosowania: Ø
opis
owocnik – typ: kapeluszowy blaszkowaty
owocnik – kształt: kapelusz od półkolistego (młode owocniki) do płaskiego (starsze owocniki), z tępym garbkiem pośrodku [1]
owocnik – powierzchnia: gładkiej, naga, śluzowata (w dni wilgotne)
owocnik – kolor: od bladoochrowego (w dni suche) do cynamonowobrązowawego (w dni wilgotne), miodowożółty, ochrowy
owocnik – średnica: 2 – 7 cm
owocnik – wysokość: Ø – Ø cm
hymenofor – typ: blaszkowaty
hymenofor – kształt: blaszki gęste, ciasno ustawione, okryte osłoną (tylko młode owocniki) [1], blaszki nierównej długości [4]
hymenofor – nasada: blaszki przyrośnięte do trzonu, niekiedy zbiegające po nim [1]
hymenofor – kolor: od białawego (młode owocniki) do żółtobrunatnego, rdzawobrązowego (starsze owocniki)
hymenofor – wysokość: 3 – 5 mm
miąższ – kształt: od cienkiego, miękkiego, wodnistego (w kapeluszu) do twardego, łykowatego (w trzonie)
miąższ – kolor: rdzawobrązowy[1], białawy[3]
miąższ – zapach: przyjemny, przypominający świeże, cięte drewno [1], korzenny[3]
miąższ – smak: nieznaczny, łagodny[3]
trzon – typ: centryczny
trzon – kształt: cylindryczny, powyginany, łykowaty, od pełnego (młode owocniki) do pustego (starsze owocniki)
trzon – powierzchnia: od gładkiej lub delikatnie prążkowanej (powyżej pierścienia) do pokrytej ciemnobrązowymi kosmkami (poniżej pierścienia)
trzon – kolor: kolor kapelusza [1], jaśniejszy w górnej części, ciemniejszy w dolnej części
trzon – średnica: 0,5 – 0,8(max 1)[4] cm
trzon – wysokość: 5 – 7(max 12)[4] cm
pierścień: tak, skórzasty, z licznymi odstającymi łuseczkami [1], wywinięty w górę, brązowy, wysoko osadzony, nietrwały
pochwa: Ø
osłona: tak, pokrywająca hymenofor u młodych owocników
mleczko: Ø
gutacja: Ø
hymenofor – zmiana koloru po uszkodzeniu: Ø
miąższ – zmiana koloru po uszkodzeniu: nie
trzon – zmiana koloru po uszkodzeniu: Ø
reakcje makrochemiczne: Ø
zmienność: gatunek o nieco zmiennej barwie
higrofaniczność: tak, silnie, ciemnieje i jest lepki w dni wilgotne, mocno chłonie wodę
wpływ opadów: w dni deszczowe – cynamonowobrązowawy, śluzowaty, w dni suche – środek bladoochrowy, brzeg brązowawy, prążkowany [1]
wpływ światła: Ø
wpływ temperatury: Ø
wpływ wiatru: Ø
podłoże: drewno (pniaki, obumarłe pnie leżące blisko ziemi, gałęzie drzew liściastych, drewno żywe[4])
sposób odżywiania: saprotrof
terytorium: lasy liściaste, lasy mieszane, parki, ogrody
gatunek organizmu sąsiadującego: Ø
gatunek organizmu będącego podłożem: najczęściej: Olsza szara, Olsza czarna, Brzoza brodawkowata, Grab, Leszczyna, Buk, Wierzba, Dąb, Lipa drobnolistna, rzadziej: Jodła, Sosna, Świerk
gatunek organizmu tworzącego symbiozę mikoryzową: Ø
gatunek organizmu będącego żywicielem: Ø
występowanie: w grupie
wielkość grupy: od kilkunastu do kilkudziesięciu owocników
kształt grupy: wiązka
zarodniki – kształt: jajowate, gładkie
zarodniki – kolor: bladobrązowy
zarodniki – wymiary: 6 – 7 × 4 – 4,5 μm
wysyp zarodników – kolor: rdzawobrązowy
opis
woda: Ø
białko: tak
tłuszcze: Ø
węglowodany: tak
sole: Ø
cukry: Ø
błonnik: tak
witaminy: A, grupa B (B1, B3, B5), D (małe ilości), C (małe ilości)
minerały: wapń, potas, fosfor
kwasy: Ø
przeciwutleniacze: Ø
toksyny: Ø
pozostałe: Ø
ciekawostki
Łuskwiak zmienny dobrze się rozwija w chłodne dni. [3]
Gatunek ten rośnie głównie na drewnie drzew liściastych, bardzo rzadko iglastych – na takich spotyka się go częściej w górach.
etymologia
Ø
uwagi
Łuskwiak zmienny to grzyb do zbierania wyłącznie przez doświadczonych grzybiarzy ze względu na duże podobieństwo do trującej Hełmówki jadowitej.
robaczywienie
Ø
właściwości prozdrowotne
Ø
transport
Ø
uprawa
Tak. Szczepi się grzybnią kłody bukowe, nawet na skalę przemysłową. [2]
przygotowanie w celach leczniczych
Ø
spożycie w celach leczniczych
Ø
handel
To gatunek dopuszczony do obrotu (tylko jeśli pochodzi z kontrolowanych upraw). [2,3,4]
objawy zatrucia
Ø
leczenie zatrucia
Ø
skutki braku leczenia zatrucia
Ø
choroby grzybowe
Ø
zwalczanie chorób grzybowych
Ø
zastosowanie kulinarne
– do zup, sosów
– smażenie
– duszenie
– gotowanie
– pieczenie
– grillowanie
Spożywać powinno się tylko kapelusze, ponieważ trzony są zbyt łykowate. [1]
Zmienia kolor zupy na brązowy. [1]
przepisy kulinarne
Ø

mapa obrazująca najczęstsze i dokładne miejsce(a) występowania opisywanego gatunku
(lokalizacja naniesiona przez: robert węglowski, miejscowość: okolice Głogowa Małopolskiego)

zapiski i ciekawostki historyczne
Ø
gatunek podobny: Hełmówka jadowita
cechy odróżniające: trzon pokryty białymi kosmkami osłony, które tworzą zygzakowaty wzorek, rośnie wyłącznie na pniakach drzew iglastych
gatunek podobny: Łuskwiak wąskoblaszkowy
cechy odróżniające: Ø
gatunek podobny: Maślanka łagodna
cechy odróżniające: blaszki w niebieskawym odcieniu

gatunki podobne i cechy pozwalające na odróżnienie

1 źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%81uskwiak_zmienny
2 źródło: https://smacznapyza.blogspot.com/2013/08/uszczak-zmienny.html
3 źródło: https://www.ekologia.pl/wiedza/grzyby/luskwiak-zmienny
4 źródło: https://grzybofil.pl/luszczak-zmienny/

przypisy i bibliografia

Zakaz kopiowania treści oraz fotografii. Strona opisowa – wersja 2.0

Prawa autorskie.