Maślaczek pieprzowy
kategoria: grzyb | rodzina: borowikowate |
nazwa polska: Maślaczek pieprzowy inne nazwy polskie: Borowik pieprzowy, Goryczak pieprzowym, Koźlarz pieprzowy, Maślak pieprzowy, Podgrzybek pieprzowy nazwy zwyczajowe: Ø nazwa łacińska: Chalciporus piperatus synonimy łacińskie: Boletus piperatus (1790), Ceriomyces piperatus (1909), Ixocomus piperatus (1888), Leccinum piperatum (1821), Suillus piperatus (1898), Viscipellis piperata (1886) |
określenie nazwy polskiej: Barbara Gumińska oraz Władysław Wojewoda, 1993 r. pierwsza klasyfikacja: Jean Baptiste François Pierre Bulliard, 1790 r. aktualna klasyfikacja: Frédéric Bataille, 1821 r. |
kategoria wielkości: grzyb wielkoowocnikowy | typ ogólny: grzyb naziemny |
powszechność w kraju: częsty ochrona prawna: brak ochrony gatunkowej kategoria zagrożenia: Ø |
zasięg na świecie: występuje na wszystkich kontynentach (poza Antarktydą) i na wielu wyspach |
sezon: grzyb letni, grzyb jesienny okres występowania: czerwiec – listopad | czas życia: owocniki jednoroczne długość życia: Ø |
zastosowanie ogólne: NIEJADALNY zastosowanie ogólne w stanie surowym: niejadalny kategoria smaku: jadalny średniej jakości (tylko po obróbce termicznej) smak ogólny: piekący zapach ogólny: niewyraźny wyjątki zastosowania: jako suszona przyprawa dla mdłych potraw, niekiedy jadany po ugotowaniu |
trudność identyfikacji: bardzo łatwe cechy wyróżniające: Mały, gliniasty grzybek o niewyraźnym zapachu ale wyraźnym, pieprznym, ostrym smaku. |
opis główny: |
owocnik – typ: kapeluszowy rurkowaty owocnik – kształt: kapelusz od poduszkowatego (młode owocniki) do spłaszczonego (starsze owocniki), niekiedy brzeg jest lekko pofalowany [4] owocnik – powierzchnia: gładka, śliska, mazista i lepka podczas deszczu, sucha i błyszcząca w dni suche, niekiedy popękana (tylko starsze owocniki)[6] owocnik – kolor: pomarańczowo-brązowy, blaknący z wiekiem owocnik – średnica: 2 – 5(max 8) cm owocnik – wysokość: Ø – Ø cm hymenofor – typ: rurkowy hymenofor – kształt: rurki dość krótkie, duże, kanciaste i mają nierówne brzegi, średnica porów 0,5 – 2 mm [6], hymenofor od przyrośniętego i trudnego do oddzielenia od miąższu (młode owocniki) do łatwego do oddzielenia (starsze owocniki) hymenofor – nasada: rurki nieco zbiegające na trzon hymenofor – kolor: rurki rdzawobrązowe, pory ciemniejsze, brązowoceglaste w odcieniu miedziowym [1] hymenofor – wysokość: 3 – 10 mm miąższ – kształt: od zwartego (młode owocniki) do gąbczastego (starsze owocniki) miąższ – kolor: od kremowego (w kapeluszu) do żółtego lub cytrynowożółtego (w trzonie) [1], od białawego do winnoczerwonego, brązowawego [3] miąższ – zapach: słaby[1], przyjemny miąższ – smak: ostry[1], piekący[1], pikantny[5] trzon – występowanie: tak trzon – typ: centryczny trzon – kształt: cylindryczny, pełny, czasami nieco wygięty, łamliwy trzon – powierzchnia: gładka, nieco aksamitna[6] trzon – kolor: kolor kapelusza (w dolnej części jaśniejszy, żółtawy) trzon – średnica: 0,4 – 1(max 1,8)[4] cm trzon – wysokość: 2 – 7 cm osłona – typ: Ø osłona – kształt: Ø osłona – pozostałość: Ø pierścień – występowanie: nie pierścień – kształt: Ø pierścień – kolor: Ø pierścień – wysokość: Ø – Ø mm pochwa – występowanie: nie pochwa – kształt: Ø pochwa – kolor: Ø pochwa – wysokość: Ø – Ø cm mleczko – występowanie: nie mleczko – kolor: Ø mleczko – smak: Ø mleczko – gęstość: Ø mleczko – obfitość: Ø gutacja – występowanie: nie gutacja – kolor: Ø |
odżywianie i biotop: |
sposób odżywiania: pasożyt[1], symbiont podłoże: gleba (piaszczysta, kwaśna[5]) terytorium: lasy iglaste, lasy mieszane, wrzosowiska, miejsca wilgotne, obrzeża lasów gatunek sąsiadujący: Jałowiec pospolity, Jodła pospolita, Brzoza brodawkowata, Buk, Świerk pospolity, Sosna zwyczajna [1], Dąb[5], Dąb ostrolistny[5] gatunek będący podłożem: Ø gatunek tworzący symbiozę mikoryzową: Sosna, Świerk gatunek będący żywicielem: Ø |
wielkość występowania: |
występowanie – typ: pojedynczo lub w grupie wielkość grupy: max kilka owocników w grupie kształt grupy: Ø |
zarodniki: |
zarodniki – kształt: gładkie, wrzecionowate zarodniki – kolor: Ø zarodniki – wymiary: 3 – 4(max 5,5)[4] × 8 – 12 μm wysyp zarodników – kolor: brązowy[1], cynamonowy[4] |
zmienność ogólna: |
zmienność kształtu: gatunek o w miarę niezmiennym kształcie zmienność koloru: gatunek o w miarę niezmiennej barwie |
wpływ czynników przyrodniczych: |
wpływ opadów: w dni deszczowe powierzchnia kapelusza staje się śliska, mazista i lepka wpływ światła: Ø wpływ temperatury: Ø wpływ wiatru: Ø |
zmiana koloru po uszkodzeniu: |
hymenofor: tak, delikatnie ciemnieje po naciśnięciu miąższ: nie trzon: Ø |
reakcje makrochemiczne: |
KOH/NaOH: ujemny lub zmiana koloru na szary [6] FeSO4: negatywny (kapelusz oraz miąższ) [6] C6H5OH: Ø NH40H: kapelusz – zmiana koloru na szarawy do oliwkowego, miąższ – negatywny lub zmiana koloru na różowawo-szary [6] C6H5NH2: Ø AgNO3: Ø gwajak: Ø inne odczynniki: Ø |
wartości odżywcze: |
wartość energetyczna: Ø woda: Ø białko: Ø tłuszcze: Ø węglowodany: Ø sole: Ø cukry: Ø błonnik: Ø witaminy: Ø minerały: Ø kwasy: Ø przeciwutleniacze: Ø pozostałe: Ø |
ciekawostki |
---|
Maślaczek pieprzowy rośnie w towarzystwie muchomorów, między innymi Muchomora czerwonego i Muchomora królewskiego, na grzybniach których pasożytuje. [1] |
Maślaczek pieprzowy jest niejadalny jedynie ze względu na swój piekący smak, który w większości zanika podczas gotowania. Jadalny w Rosji, Meksyku, na Ukrainie i często w Polsce. Używa się go raczej jako przyprawy do mdłych i tłustych potraw. [1] |
Dawniej z owocników Maślaczka pieprzowego produkowano barwniki do tkanin oraz papieru. Zależnie od utrwalacza dawały odcienie: ciemnej zieleni, jasnych lub ciemnych żółci i oranży, brązów i beżów. [2] |
To jeden z pierwszych grzybów pojawiających się po długiej suszy, po której nastąpił ulewny deszcz (wystarczy 5 do 7 dni). [6] |
etymologia |
---|
Nazwa łacińska tego gatunku to Chalciporus piperatus, gdzie piperatus oznacza “pieprzny”. [4] |
odmiany i formy |
---|
Ø |
uwagi |
---|
Ø |
robaczywienie |
---|
Ø |
właściwości prozdrowotne |
---|
Trwają prace nad wykorzystaniem właściwości antybiotycznych Maślaczka pieprzowego w medycynie. [2] |
transport |
---|
To gatunek łatwy w transporcie. |
przechowywanie |
---|
Ø |
uprawa |
---|
Ø |
przygotowanie w celach leczniczych |
---|
Ø |
spożycie w celach leczniczych |
---|
Ø |
handel |
---|
Ø |
toksyny |
---|
Ø |
objawy zatrucia |
---|
Ø |
leczenie zatrucia |
---|
Ø |
skutki braku leczenia zatrucia |
---|
Ø |
choroby grzybowe |
---|
Ø |
zwalczanie chorób grzybowych |
---|
Ø |
zastosowanie kulinarne |
---|
Ø |
przepisy kulinarne |
---|
Ø |
mapa obrazująca najczęstsze i dokładne miejsce(a) występowania opisywanego gatunku
(lokalizacja naniesiona przez: robert węglowski, miejscowość: okolice Głogowa Małopolskiego)
zapiski i ciekawostki historyczne |
---|
Ø |
gatunek podobny: Borowiec dęty |
cechy odróżniające: pusty trzon, zanikający pierścień |
gatunek podobny: Maślak pstry |
cechy odróżniające: wyraźnie większy, brak piekącego smaku |
gatunki podobne i cechy pozwalające na odróżnienie
1 źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Ma%C5%9Blaczek_pieprzowy
2 źródło: https://www.ekologia.pl/wiedza/grzyby/maslaczek-pieprzowy
3 źródło: https://grzybofil.pl/maslaczek-pieprzowy/
4 źródło: https://www.first-nature.com/fungi/chalciporus-piperatus.php
5 źródło: https://www.fichasmicologicas.com/?micos=1&alf=C&art=655
6 źródło: https://www.mycoquebec.org/bas.php?trie=C&l=l&nom=Chalciporus%20piperatus%20/%20Bolet%20poivr%C3%A9&tag=Chalciporus%20piperatus&gro=5
przypisy i bibliografia
Zakaz kopiowania treści oraz fotografii. Strona opisowa – wersja 3.0