Mleczaj smaczny

kategoria: grzyb
rodzina: gołąbkowate

nazwa polska: Mleczaj smaczny
inne nazwy polskie: Krówka, Mlecz, Mleczaj krówka, Mleczaj smaczny, Mleczak, Mleczan, Mleczarka, Mlecznik, Rydz czerwony, Rydz smaczny, Surojadka
nazwa łacińska: Lactifluus volemus
inne nazwy łacińskie: Agaricus ichoratus 1786, Agaricus lactifluus 1753, Agaricus oedematopus 1772, Agaricus volemus 1821, Agaricus volemus 1821, Galorrheus camphoratus 1871, Galorrheus ichoratus 1871, Galorrheus volemus 1871, Lactarius ichoratus 1838, Lactarius lactifluus 1886, Lactarius lactifluus 1908, Lactarius oedematopus 1838, Lactarius volemus 1897, Lactarius volemus 1838, Lactarius volemus 1956, Lactifluus ichoratus 1891, Lactifluus oedematopus 1891, Lactarius volemus 1838

autor nazwy polskiej: Komisja ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego, 2021 r.
pierwsza klasyfikacja: Elias Magnus Fries, 1821 r.
aktualna klasyfikacja: Otto Kuntze, 1891 r.

powszechność: częsty
ochrona prawna: brak ochrony gatunkowej
kategoria zagrożenia: Ø

handel: dopuszczony do obrotu

zastosowanie ogólne: JADALNY
zastosowanie ogólne w stanie surowym: jadalny
kategoria smaku: jadalny dobrej jakości
wyjątki zastosowania: Ø

okres występowania: czerwiec – październik
okres maksymalny: Ø – Ø

gatunek wieloletni: Ø
uprawa: Ø

opis
owocnik – typ: kapeluszowy blaszkowaty owocnik – kształt: kapelusz od wypukłego z lekko podwiniętym brzegiem (młode owocniki) do płytko wklęsłego z wyprostowanym brzegiem (starsze owocniki), kapelusz masywny owocnik – powierzchnia: gładka, bez prążkowań, matowa, nieco aksamitna, popękana (tylko starsze owocniki), bez strefowań owocnik – kolor: rudopomarańczowy, żółtorudy, pomarańczowobrązowy owocnik – średnica: 5 – 15 cm owocnik – wysokość: Ø – Ø cm hymenofor – typ: blaszkowaty hymenofor – kształt: blaszki dość gęste, ostrze blaszek gładkie, blaszki przy brzegu często rozwidlone hymenofor – nasada: przyrośnięto-zbiegające hymenofor – kolor: od białego (młode owocniki) do jasnożółtawego, jasnoochrowego (starsze owocniki) hymenofor – zmiana koloru po uszkodzeniu: tak, na rdzawobrązowy hymenofor – wysokość: 4 – 7 mm trzon – typ: centryczny trzon – kształt: cylindryczny, pełny, maczugowaty trzon – powierzchnia: gładka, naga, sucha, popękana (tylko starsze owocniki) trzon – kolor: pomarańczowożółtawy (jaśniejszy od kapelusza) trzon – średnica: 1 – 3,5 cm trzon – wysokość: 6 – 12 cm miąższ – kształt: jędrny, twardy, kruchy miąższ – kolor: od białawego (młode owocniki) do jasnożółtego, jasnoochrowego (starsze owocniki) miąższ – zmiana koloru po uszkodzeniu: Ø miąższ – zapach: silny, aromatyczny, słodki, zapach śledzi lub raków miąższ – smak: słodkawy pierścień: brak pochwa: brak mleczko: obfite, białe, nie zmieniające barwy na powietrzu lub tylko nieco ciemnieje, łagodne ale zostawiające nieco gorzki posmak gutacja: Ø higrofaniczność: Ø podłoże: gleba (wapienna, gliniasta) sposób odżywiania: symbiont terytorium: lasy liściaste, lasy iglaste, częściej tereny górzyste gatunek organizmu sąsiadującego: Ø gatunek organizmu będącego podłożem: Ø gatunek organizmu tworzącego symbiozę mikoryzową: Buk, Dąb, Grab, Osika, Świerk, Sosna gatunek organizmu będącego żywicielem: Ø występowanie: pojedynczo lub w grupie (maksymalnie kilka w grupie) zarodniki – kształt: prawie kuliste, lekko kolczaste, usiatkowane zarodniki – kolor: Ø zarodniki – wymiary: 8 – 10 × 8 – 9,5 μm wysyp zarodników – kolor: jasnokremowy

opis

owocnik – typ: kapeluszowy blaszkowaty
owocnik – kształt: kapelusz od wypukłego z lekko podwiniętym brzegiem (młode owocniki) do płytko wklęsłego z wyprostowanym brzegiem (starsze owocniki), kapelusz masywny
owocnik – powierzchnia: gładka, bez prążkowań, matowa, nieco aksamitna, popękana (tylko starsze owocniki), bez strefowań
owocnik – kolor: rudopomarańczowy, żółtorudy, pomarańczowobrązowy
owocnik – średnica: 5 – 15 cm
owocnik – wysokość: Ø – Ø cm
hymenofor – typ: blaszkowaty
hymenofor – kształt: blaszki dość gęste, ostrze blaszek gładkie, blaszki przy brzegu często rozwidlone
hymenofor – nasada: przyrośnięto-zbiegające
hymenofor – kolor: od białego (młode owocniki) do jasnożółtawego, jasnoochrowego (starsze owocniki)
hymenofor – zmiana koloru po uszkodzeniu: tak, na rdzawobrązowy
hymenofor – wysokość: 4 – 7 mm
trzon – typ: centryczny
trzon – kształt: cylindryczny, pełny, maczugowaty
trzon – powierzchnia: gładka, naga, sucha, popękana (tylko starsze owocniki)
trzon – kolor: pomarańczowożółtawy (jaśniejszy od kapelusza)
trzon – średnica: 1 – 3,5 cm
trzon – wysokość: 6 – 12 cm
miąższ – kształt: jędrny, twardy, kruchy
miąższ – kolor: od białawego (młode owocniki) do jasnożółtego, jasnoochrowego (starsze owocniki)
miąższ – zmiana koloru po uszkodzeniu: Ø
miąższ – zapach: silny, aromatyczny, słodki, zapach śledzi lub raków
miąższ – smak: słodkawy
pierścień: brak
pochwa: brak
mleczko: obfite, białe, nie zmieniające barwy na powietrzu lub tylko nieco ciemnieje, łagodne ale zostawiające nieco gorzki posmak
gutacja: Ø
higrofaniczność: Ø

podłoże: gleba (wapienna, gliniasta)
sposób odżywiania: symbiont
terytorium: lasy liściaste, lasy iglaste, częściej tereny górzyste
gatunek organizmu sąsiadującego: Ø
gatunek organizmu będącego podłożem: Ø
gatunek organizmu tworzącego symbiozę mikoryzową: Buk, Dąb, Grab, Osika, Świerk, Sosna
gatunek organizmu będącego żywicielem: Ø
występowanie: pojedynczo lub w grupie (maksymalnie kilka w grupie)

zarodniki – kształt: prawie kuliste, lekko kolczaste, usiatkowane
zarodniki – kolor: Ø
zarodniki – wymiary: 8 – 10 × 8 – 9,5 μm
wysyp zarodników – kolor: jasnokremowy

ciekawostki
Mleczaj smaczny dużo rzadziej robaczywieje w porównaniu do innych gatunków (ze względu na dużą zawartość mleczka).
Gatunek ten rośnie nawet w okresach suszy.
Rybny zapach zanika podczas obróbki cieplnej.

etymologia
Ø

uwagi
Ø

właściwości lecznicze
Ø

toksyny
Ø

objawy zatrucia
Ø

leczenie zatrucia
Ø

skutki braku leczenia zatrucia
Ø

choroby grzybowe
Ø

zwalczanie chorób grzybowych
Ø

wartości odżywcze
Ø

zastosowanie kulinarne
– na surowo – solony – smażony (w panierce) – marynowany – grilowany

przepisy kulinarne
Ø

mapa obrazująca najczęstsze i dokładne miejsce(a) występowania opisywanego gatunku
(lokalizacja naniesiona przez: robert węglowski, miejscowość: okolice Głogowa Małopolskiego)

zapiski i ciekawostki historyczne	bibliografia
Ø	Ø

gatunek podobny	cechy odróżniające
Mleczaj bukowy	Ø
Mleczaj delikatny	Ø
Mleczaj dębowy	Ø
Mleczaj matowy	Ø
Mleczaj pomarańczowy	Ø

galeria przedstawiająca gatunki podobne, łatwe do pomylenia (o zbliżonym kształcie, kolorze)

Ø

przypisy i bibliografia