Monetnica maślana
| kategoria: grzyb wielkość: wielkoowocnikowy typ ogólny: gatunek naziemny | klasa: pieczarniaki rząd: pieczarkowce rodzina: Omphalotaceae |
| nazwa polska: Monetnica maślana inne nazwy polskie: Bedłka maślana, Pieniążek maślany nazwy potoczne: Ø nazwa łacińska: Rhodocollybia butyracea synonimy łacińskie: Agaricus asemus (1818), Agaricus bibulosus (1892), Agaricus butyraceus (1792), Agaricus leiopus (1797), Collybia asema (1876), Collybia bibulosum (1893), Collybia butyracea (1871) nazwa angielska: Butter Cap |
| określenie nazwy polskiej: Władysław Wojewoda, 2003 r. pierwsza klasyfikacja: Jean Baptiste François Pierre Bulliard, 1792 r. aktualna klasyfikacja: Joanne Williams Lennox, 1979 r. |
| powszechność w kraju: pospolity trend liczebności w kraju: Ø ochrona prawna: brak ochrony gatunkowej kategoria zagrożenia: Ø sugestia dotycząca ochrony: Ø historia ochrony: Ø |
| zasięg na świecie: występuje w Europie i Ameryce Północnej, oraz w Argentynie i Japonii |
| sezon: Ø okres występowania: Ø – Ø |
| zastosowanie ogólne: JADALNY zastosowanie ogólne w stanie surowym: Ø kategoria smaku: jadalny średniej jakości smak ogólny: Ø zapach ogólny: Ø wyjątki zastosowania: Ø |
| trudność identyfikacji: łatwe cechy wyróżniające: Ø |
| opis |
| typ owocnika: |
| owocnik – typ: kapeluszowy blaszkowaty |
| część główna owocnika: |
| część główna owocnika – kształt: kapelusz od łukowatego (młode owocniki) do rozpostartego z garbkiem na środku (starsze owocniki), brzeg wywinięty (tylko starsze owocniki), brzeg prążkowany (tylko w wilgotne dni) część główna owocnika – kolor: w dni wilgotne – od siwego do rdzawo-brązowego, czerwonobrązowego, w dni suche – od blado-ochrowego do siwobiałego, brzeg kapelusza oraz garb zazwyczaj ciemniejsze |
| wymiary owocnika: |
| owocnik – średnica: 3 – 7(max 10) cm owocnik – wysokość: Ø – Ø cm |
| brzeg części głównej owocnika: |
| brzeg – kształt: Ø brzeg – kolor: Ø brzeg – szerokość: Ø |
| powierzchnia części głównej: |
| powierzchnia – kształt: gładka, jedwabista, nieco tłusta w dotyku, lśniąca powierzchnia – wzór: Ø integralność skórki z miąższem: Ø powierzchnia – tendencja do pękania: Ø |
| hymenofor: |
| hymenofor – typ: blaszkowaty hymenofor – ulokowanie: Ø hymenofor – kształt: blaszki szerokie, gęste hymenofor – nasada: blaszki przy trzonie od wykrojonych do wolnych hymenofor – kolor: białawy hymenofor – wysokość: 7 – 10 mm integralność hymenoforu z miąższem: Ø ujście hymenoforu – kształt: ostrza drobno karbowane ujście hymenoforu – kolor: Ø ujście hymenoforu – wymiary: Ø – Ø mm |
| miąższ: |
| miąższ – kształt: cienki, wodnisty, miękki, w kapeluszu elastyczny miąższ – kolor: od białawego (w dni suche) do brązowawego (w dni wilgotne), ogólnie jaśniejszy od kapelusza miąższ – zapach: Ø miąższ – siła zapachu: niewyraźny miąższ – smak: łagodny miąższ – siła smaku: niewyraźny miąższ – grubość w części głównej: Ø – Ø mm |
| trzon: |
| trzon – występowanie: tak trzon – typ: centryczny trzon – kształt: chrząstkowaty, podstawa często rozdęta, pusta, zewnętrzna warstwa – elastyczna, gumowata, wewnętrzna – watowato-piankowata trzon – struktura: Ø trzon – powierzchnia: pokryta białymi, kosmkowatymi włókienkami, podstawa podłużnie żłobkowana, podstawa pokryta filcowato białą grzybnią trzon – tendencja do pękania: Ø trzon – wzór na powierzchni: Ø trzon – kolor: od jasnobrązowego do czerwonobrązowego trzon – średnica: 0,7(min 0,5) – 1,5(max 2) cm trzon – wysokość: 4 – 8 cm integralność trzonu z częścią główną: Ø podstawa trzonu – kształt: Ø podstawa trzonu – kolor: Ø |
| osłona: |
| osłona – występowanie: Ø osłona – typ: Ø osłona – kształt: Ø osłona – kolor: Ø osłona – pozostałość: Ø |
| resztki osłony na powierzchni części głównej: |
| resztki osłony – występowanie: Ø resztki osłony – typ: Ø resztki osłony – kształt: Ø resztki osłony – rozmieszczenie: Ø resztki osłony – trwałość: Ø resztki osłony – kolor: Ø resztki osłony – wymiary: Ø × Ø mm |
| osłona hymenoforu: |
| osłona hymenoforu – występowanie: Ø osłona hymenoforu – kształt: Ø osłona hymenoforu – trwałość: Ø osłona hymenoforu – kolor: Ø |
| pierścień: |
| pierścień – występowanie: Ø pierścień – kształt: Ø pierścień – trwałość: Ø pierścień – kolor: Ø pierścień – wysokość: Ø – Ø mm integralność pierścienia z trzonem: Ø |
| pochwa: |
| pochwa – występowanie: Ø pochwa – kształt: Ø pochwa – kolor: Ø pochwa – średnica: Ø – Ø cm pochwa – wysokość: Ø – Ø cm |
| mleczko: |
| mleczko – występowanie: Ø mleczko – kolor: Ø mleczko – smak: Ø mleczko – gęstość: Ø mleczko – obfitość: Ø |
| gutacja: |
| gutacja – występowanie: Ø gutacja – kolor: Ø gutacja – obfitość: Ø |
| zmienność ogólna: |
| zmienność kształtu: Ø zmienność koloru: Ø |
| zmiana koloru po uszkodzeniu: |
| zmiana koloru hymenoforu: Ø zmiana koloru miąższu: nie zmiana koloru trzonu: Ø |
| reakcje makro-chemiczne: |
| KOH (wodorotlenek potasu): Ø NaOH (wodorotlenek sodu): Ø FeSO4 (siarczan żelaza II): Ø C6H5OH (fenol): Ø NH40H (woda amoniakalna): Ø C6H5NH2 (anilina): Ø AgNO3 (azotan srebra): Ø nalewka gwajakowa: Ø inne odczynniki: Ø |
| wpływ czynników przyrodniczych: |
| wpływ opadów: Ø wpływ światła: Ø wpływ temperatury: Ø wpływ wiatru: Ø |
| występowanie: |
| występowanie – typ: pojedynczo lub w grupie(najczęściej) wielkość grupy: Ø kształt grupy: Ø |
| odżywanie: |
| sposób odżywiania: saprotrof |
| podłoże: |
| podłoże – rodzaj: gleba (głównie kwaśna) podłoże – właściwości: Ø integralność owocnika z podłożem: Ø |
| siedlisko: |
| terytorium ogólne: lasy liściaste, lasy iglaste siedlisko – właściwości: Ø forma terenu: Ø |
| gatunek towarzyszący: |
| gatunek sąsiadujący: Sosna gatunek będący podłożem: Ø gatunek tworzący symbiozę: Ø gatunek będący żywicielem: Ø |
| okres rozwoju: |
| czas życia: Ø długość życia: Ø okres występowania: Ø – Ø pora wzrostu: Ø |
| hymenium: |
| hymenium – opis: Ø |
| zarodniki: |
| wysyp zarodników – kolor: biały, kremowy zarodniki – kształt: elipsoidalne zarodniki – powierzchnia: gładka zarodniki – kolor: bezbarwne zarodniki – wymiary: 6 – 7,5 × 3 – 3,5 μm |
| wartość energetyczna: |
| owocniki surowe: Ø owocniki suszone: Ø |
| wartości odżywcze: |
| witaminy: Ø minerały: Ø kwasy: Ø pozostałe: Ø |
galeria obrazująca hymenofor
| informacje |
| ciekawostki |
|---|
| Monetnica maślana niekiedy tworzy czarcie kręgi. |
| etymologia |
|---|
| Ø |
| odmiany i formy |
|---|
| – Monetnica maślana forma szarobrązowa |
| uprawa |
|---|
| Ø |
| transport |
|---|
| Ø |
| przechowywanie |
|---|
| Ø |
| robaczywienie |
|---|
| Ø |
| handel |
|---|
| Ø |
| uwagi ogólne |
|---|
| Ø |
| właściwości prozdrowotne |
|---|
| Ø |
| przygotowanie w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| spożycie w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| uwagi przy spożyciu w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| historyczne zastosowanie w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| toksyny |
|---|
| Ø |
| czas wystąpienia pierwszych objawów zatrucia |
|---|
| Ø |
| objawy zatrucia |
|---|
| Ø |
| leczenie zatrucia |
|---|
| Ø |
| skutki braku leczenia zatrucia |
|---|
| Ø |
| zastosowanie kulinarne |
|---|
| – jako grzyb domieszkowy |
| uwagi w zastosowaniu kulinarnym |
|---|
| Większość atlasów sugeruje zbierać Monetnicę maślaną w celach spożywczych bez trzonów (z uwagi na łykowatość trzonów). Jej smak jest zwykle opisywany jako niewyszukany, nieco mdły. |
| przepisy kulinarne |
|---|
| Ø |
| choroby grzybowe |
|---|
| Ø |
| zapobieganie chorobom grzybowym |
|---|
| Ø |
| zwalczanie chorób grzybowych |
|---|
| Ø |
| zastosowanie inne |
|---|
| Ø |
| inne zastosowanie historyczne |
|---|
| Ø |
| zapiski i ciekawostki historyczne |
|---|
| Ø |
| mapa występowania |
mapa obrazująca najczęstsze i dokładne miejsce(a) występowania opisywanego gatunku
(lokalizacja naniesiona przez: robert węglowski, miejscowość: okolice Głogowa Małopolskiego)
| gatunki podobne |
| gatunek podobny: |
| nazwa polska: Gąska mydlana nazwa łacińska: Ø zastosowanie ogólne: Ø cechy odróżniające: Ø |
| gatunek podobny: |
| nazwa polska: Kępkowiec brązowooliwkowy nazwa łacińska: Ø zastosowanie ogólne: Ø cechy odróżniające: Ø |
| gatunek podobny: |
| nazwa polska: Łysostopek wrzecionowatotrzonowy nazwa łacińska: Ø zastosowanie ogólne: Ø cechy odróżniające: Ø |
| gatunek podobny: |
| nazwa polska: Monetnica sucha nazwa łacińska: Ø zastosowanie ogólne: Ø cechy odróżniające: Ø |
Ø
przypisy i bibliografia
Zakaz kopiowania treści oraz fotografii. Strona opisowa – wersja 5.2