Murszak rdzawy
| kategoria: grzyb | rodzina: Laetiporaceae |
| nazwa polska: Murszak rdzawy inne nazwy polskie: Huba gąbczasta, Murszak Schweinitza, Murszak wklęsły, Żagiew płaskowklęsła, Żagiew wklęsła nazwy zwyczajowe: Ø nazwa łacińska: Phaeolus schweinitzii synonimy łacińskie: Calodon spadiceus, Cladomeris schweinitzii, Coltricia schweinitzii, Hapalopilus schweinitzii, Hydnellum spadiceum, Inodermus schweinitzii, Inonotus spongia, Mucronoporus spongia, Phaeolus spadiceus, Polyporus schweinitzii, Polystictus herbergii |
| określenie nazwy polskiej: Barbara Gumińska oraz Władysław Wojewoda, 1983 r. pierwsza klasyfikacja: Elias Magnus Fries, 1821 r. aktualna klasyfikacja: Narcisse Théophile Patouillard, 1900 r. |
| kategoria wielkości: grzyb wielkoowocnikowy | typ ogólny: grzyb nadrzewny |
| powszechność w kraju: pospolity ochrona prawna: brak ochrony gatunkowej kategoria zagrożenia: Ø |
| zasięg na świecie: Ø |
| sezon: grzyb letni, grzyb jesienny okres występowania: lipiec – wrzesień | czas życia: owocniki jednoroczne długość życia: Ø |
| zastosowanie ogólne: NIEJADALNY zastosowanie ogólne w stanie surowym: Ø kategoria smaku: Ø smak ogólny: kwaskowaty zapach ogólny: słaby wyjątki zastosowania: Ø |
| trudność identyfikacji: łatwe cechy wyróżniające: Ø |
| opis główny: |
| owocnik – typ: hubiasty owocnik – kształt: kapelusz – kolisty, półkolisty, nerkowaty lub nieregularny kształt, grubość kapelusza 1 – 4 cm, brzeg falisty lub podwinięty owocnik – powierzchnia: nierówna, pofałdowana, guzowata, od filcowatej, włochatej, kosmatej (młode owocniki) do nagiej (starsze owocniki) owocnik – kolor: od czarniawego, ciemnoczerwonego, pomarańczowego (środek kapelusza) do siarkowożółtego, żółtroochrowego (brzeg kapelusza) owocnik – średnica: 8 – 30 cm owocnik – wysokość: Ø – Ø cm hymenofor – typ: rurkowy hymenofor – kształt: labiryntowaty (sąsiednie rurki łączą się ze sobą), jedna warstwa, ostrza rurek od grubych (młode owocniki) do cienkich, ząbkowanych (starsze owocniki), ostrza delikatnie owłosione, pory okrągłe ,kanciaste lub nieregularne, średnica porów 0,3 – 2,5 mm hymenofor – nasada: rurki zbiegają daleko na trzon hymenofor – kolor: żółty, rdzawożółty, ochrowy, oliwkowozielony hymenofor – wysokość: 3 – 10(max 15) mm miąższ – kształt: od gąbczastego, soczystego (młode owocniki) do twardego (starsze owocniki), suchy miąższ jest włóknisty, korkowaty, kruchy i lekki, grubość 1 – 1,5 cm miąższ – kolor: od pomarańczowego do brązowego, nieco strefowany miąższ – zapach: słaby, słodki miąższ – smak: kwaskowaty trzon – występowanie: Ø trzon – typ: centryczny lub ekscentryczny trzon – kształt: krótki, lejkowaty lub spłaszczony, pełny, zwężający się w kierunku podstawy trzon – powierzchnia: aksamitna, pokryta hymenoforem trzon – kolor: brązowy trzon – średnica: 3 – 5 cm trzon – wysokość: 1 – 6 cm osłona – typ: Ø osłona – kształt: Ø osłona – pozostałość: Ø pierścień – występowanie: Ø pierścień – kształt: Ø pierścień – kolor: Ø pierścień – wysokość: Ø – Ø mm pochwa – występowanie: Ø pochwa – kształt: Ø pochwa – kolor: Ø pochwa – wysokość: Ø – Ø cm mleczko – występowanie: Ø mleczko – kolor: Ø mleczko – smak: Ø mleczko – gęstość: Ø mleczko – obfitość: Ø gutacja – występowanie: tak, młodsze owocniki wydzielają miodowobrązowawe krople gutacja – kolor: miodowobrązowawy |
| odżywianie i biotop: |
| sposób odżywiania: pasożyt, saprotrof podłoże: drewno (martwe lub żywe korzenie, pnie, pniaki drzew iglastych, bardzo rzadko liściastych[2]) terytorium: Ø gatunek sąsiadujący: Ø gatunek będący podłożem: Sosna (najczęściej[2]), Modrzew, Świerk, Czereśnia (rzadko)[2], Daglezja, Wiśnia, Leszczyna gatunek tworzący symbiozę mikoryzową: Ø gatunek będący żywicielem: Ø |
| wielkość występowania: |
| występowanie – typ: pojedynczo lub w grupie wielkość grupy: Ø kształt grupy: Ø |
| zarodniki: |
| zarodniki – kształt: eliptyczne, gładkie zarodniki – kolor: Ø zarodniki – wymiary: 6 – 9 × 2,5 – 5 μm wysyp zarodników – kolor: białawy lub żółtawy |
| zmienność ogólna: |
| zmienność kształtu: Ø zmienność koloru: Ø |
| wpływ czynników przyrodniczych: |
| wpływ opadów: Ø wpływ światła: Ø wpływ temperatury: Ø wpływ wiatru: Ø |
| zmiana koloru po uszkodzeniu: |
| hymenofor: tak, brązowieje miąższ: Ø trzon: Ø |
| reakcje makrochemiczne: |
| KOH/NaOH: Ø FeSO4: Ø C6H5OH: Ø NH40H: Ø C6H5NH2: Ø AgNO3: Ø gwajak: Ø inne odczynniki: Ø |
| wartości odżywcze: |
| wartość energetyczna: Ø woda: Ø białko: Ø tłuszcze: Ø węglowodany: Ø sole: Ø cukry: Ø błonnik: Ø witaminy: Ø minerały: Ø kwasy: Ø przeciwutleniacze: Ø pozostałe: Ø |
| ciekawostki |
|---|
| W sąsiedztwie Murszaka rdzawego niekiedy rośnie bardzo rzadki Złociec czerwonawy (jadalny pasożyt murszaków). |
| Wierzch owocników (szczególnie młodych, w miejscu przyrostu) po dotknięciu natychmiast brązowieje. |
| Murszak rdzawy jest wysoko ceniony przez producentów barwników za barwienie przędzy. To doskonały naturalny źródło zielonego, żółtego, złotego i brązowego barwnika. |
| Podobno zawiera związki halucynogenne i uspokajające. Używany w ceremoniach rytualnych niektórych wysp Pacyfiku.[3] |
| etymologia |
|---|
| Phaeolus oznacza “ciemny” lub “niejasny”. |
| odmiany i formy |
|---|
| Ø |
| uwagi |
|---|
| Kilka źródeł podaje, że gatunek ten może być trujący – ale to wymagania badań naukowych. |
| robaczywienie |
|---|
| Ø |
| właściwości prozdrowotne |
|---|
| Ø |
| transport |
|---|
| Ø |
| przechowywanie |
|---|
| Ø |
| uprawa |
|---|
| Ø |
| przygotowanie w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| spożycie w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| handel |
|---|
| Ø |
| toksyny |
|---|
| Ø |
| objawy zatrucia |
|---|
| Ø |
| leczenie zatrucia |
|---|
| Ø |
| skutki braku leczenia zatrucia |
|---|
| Ø |
| choroby grzybowe |
|---|
| Murszak rdzawy wywołuje silną zgniliznę brunatną. Murszejące drewno pod działaniem tego gatunku grzyba wydziela zapach terpentyny.[1] |
| zwalczanie chorób grzybowych |
|---|
| Ochrona drzew przed działaniem tego grzyba polega na usuwaniu z lasu porażonych drzew.[1] |
| zastosowanie kulinarne |
|---|
| Ø |
| przepisy kulinarne |
|---|
| Ø |
mapa obrazująca najczęstsze i dokładne miejsce(a) występowania opisywanego gatunku
(lokalizacja naniesiona przez: robert węglowski, miejscowość: okolice Głogowa Małopolskiego)
| zapiski i ciekawostki historyczne |
|---|
| Ø |
| gatunek podobny: Błyskoporek szczotkowaty |
| cechy odróżniające: występuje na drzewie liściastym |
| gatunek podobny: Korzeniowiec sosnowy |
| cechy odróżniające: Ø |
| gatunek podobny: Laetiporus persicinus |
| cechy odróżniające: Ø |
| gatunek podobny: Niszczyca anyżkowa |
| cechy odróżniające: intensywny anyżkowy zapach |
| gatunek podobny: Phellinus gilvus |
| cechy odróżniające: występuje na drzewie liściastym |
| gatunek podobny: Smolucha świerkowa |
| cechy odróżniające: Ø |
| gatunek podobny: Szczeciniak filcowaty |
| cechy odróżniające: mniejsze owocniki, bardziej jednolita jaśniejsza barwa owocników, wywołuje białą zgniliznę drewna |
| gatunek podobny: Żółciak siarkowy |
| cechy odróżniające: kolor wocników żółtawy |
gatunki podobne i cechy pozwalające na odróżnienie
1 źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Murszak_rdzawy
2 źródło: https://grzyby.pl/gatunki/Phaeolus_schweinitzii.htm
3 źródło: https://www.fichasmicologicas.com/?micos=1&alf=*&art=155
przypisy i bibliografia
Zakaz kopiowania treści oraz fotografii. Strona opisowa – wersja 3.0