Pępowniczka dzwonkowata

kategoria: grzyb
rodzina: grzybówkowate

nazwa polska: Pępowniczka dzwonkowata
inne nazwy polskie: Bedłka dzwoneczkowata, Pniakówka dzwonkowata
nazwa łacińska: Xeromphalina campanella
inne nazwy łacińskie: Agaricus campanella (1783), Agaricus fragilis (1770), Micromphale fragile (1821), Omphalia campanella (1871), Omphalina campanella (1886)
Omphalopsis campanella (Batsch) O.K. Mill. 1968

autor nazwy polskiej: Władysław Wojewoda, 1987 r.
pierwsza klasyfikacja: August Johann Georg Karl Batsch,1783 r.
aktualna klasyfikacja: Robert Kühner oraz Robert Kühner, 1934 r.

powszechność: pospolity
ochrona prawna: Ø
kategoria zagrożenia: Ø

handel: Ø

zastosowanie ogólne: NIEJADALNY
zastosowanie ogólne w stanie surowym: Ø
kategoria smaku: Ø
wyjątki zastosowania: Ø

okres występowania: marzec – wrzesień
okres maksymalny: styczeń – grudzień

gatunek wieloletni: Ø
uprawa: Ø

opis
owocnik – typ: kapeluszowy blaszkowaty owocnik – kształt: kapelusz od dzwonkowato-wypukłego (młode owocniki) do wgłębionego (starsze owocniki), parasolowaty, brzeg prążkowany owocnik – powierzchnia: sucha, gładka, nieco błyszcząca, nielepka owocnik – kolor: kapelusz – od żółtego do brązowego, ciemniejszy na środku owocnik – średnica: 0,5 – 2,5 cm owocnik – wysokość: Ø – Ø cm hymenofor – typ: blaszkowaty hymenofor – kształt: blaszki czasami połączone anastomozami, szeroko rozstawione, różnej długości hymenofor – nasada: blaszki łukowato zbiegające na trzon hymenofor – kolor: kolor kapelusza lub nieco jaśniejszy hymenofor – zmiana koloru po uszkodzeniu: Ø hymenofor – wysokość: Ø – Ø mm trzon – typ: centryczny trzon – kształt: od pełnego (młode owocniki) do pustego (starsze owocniki), okrągły w przekroju, twardy, nieco zakrzywiony, wygięty trzon – powierzchnia: gładka, nasada pokryta brunatnymi strzępkami grzybni trzon – kolor: od żółtawego (górą) do czerwonobrunatnego (dołem) trzon – średnica: 0,5 – 3 mm trzon – wysokość: 1 – 5 cm miąższ – kształt: cienki, wodnisty miąższ – kolor: żółtawy, półprzezroczysty miąższ – zmiana koloru po uszkodzeniu: nie miąższ – zapach: niewyraźny, łagodny, zapach marchwi miąższ – smak: łagodny, nieco grzybowy, niekiedy gorzki pierścień: brak pochwa: brak mleczko: brak gutacja: nie higrofaniczność: tak, łatwo nasiąka wodą zmieniając nieco barwę podłoże: drewno (martwe drewno drzew iglastych, opadłe pnie, pniaki oraz gałęzie) sposób odżywiania: saprotrof terytorium: lasy iglaste, lasy mieszane, tereny górskie (częsty), tereny nizinne (rzadszy), parki, wśród mchów gatunek organizmu sąsiadującego: Ø gatunek organizmu będącego podłożem: Jodła, Świerk, Sosna gatunek organizmu tworzącego symbiozę mikoryzową: Ø gatunek organizmu będącego żywicielem: Ø występowanie: w grupie (w kępkach) zarodniki – kształt: elipsoidalne, gładkie zarodniki – kolor: Ø zarodniki – wymiary: 6 – 7 × 3 – 4 μm wysyp zarodników – kolor: biały, kremowo-białawy

opis

owocnik – typ: kapeluszowy blaszkowaty
owocnik – kształt: kapelusz od dzwonkowato-wypukłego (młode owocniki) do wgłębionego (starsze owocniki), parasolowaty, brzeg prążkowany
owocnik – powierzchnia: sucha, gładka, nieco błyszcząca, nielepka
owocnik – kolor: kapelusz – od żółtego do brązowego, ciemniejszy na środku
owocnik – średnica: 0,5 – 2,5 cm
owocnik – wysokość: Ø – Ø cm
hymenofor – typ: blaszkowaty
hymenofor – kształt: blaszki czasami połączone anastomozami, szeroko rozstawione, różnej długości
hymenofor – nasada: blaszki łukowato zbiegające na trzon
hymenofor – kolor: kolor kapelusza lub nieco jaśniejszy
hymenofor – zmiana koloru po uszkodzeniu: Ø
hymenofor – wysokość: Ø – Ø mm
trzon – typ: centryczny
trzon – kształt: od pełnego (młode owocniki) do pustego (starsze owocniki), okrągły w przekroju, twardy, nieco zakrzywiony, wygięty
trzon – powierzchnia: gładka, nasada pokryta brunatnymi strzępkami grzybni
trzon – kolor: od żółtawego (górą) do czerwonobrunatnego (dołem)
trzon – średnica: 0,5 – 3 mm
trzon – wysokość: 1 – 5 cm
miąższ – kształt: cienki, wodnisty
miąższ – kolor: żółtawy, półprzezroczysty
miąższ – zmiana koloru po uszkodzeniu: nie
miąższ – zapach: niewyraźny, łagodny, zapach marchwi
miąższ – smak: łagodny, nieco grzybowy, niekiedy gorzki
pierścień: brak
pochwa: brak
mleczko: brak
gutacja: nie
higrofaniczność: tak, łatwo nasiąka wodą zmieniając nieco barwę

podłoże: drewno (martwe drewno drzew iglastych, opadłe pnie, pniaki oraz gałęzie)
sposób odżywiania: saprotrof
terytorium: lasy iglaste, lasy mieszane, tereny górskie (częsty), tereny nizinne (rzadszy), parki, wśród mchów
gatunek organizmu sąsiadującego: Ø
gatunek organizmu będącego podłożem: Jodła, Świerk, Sosna
gatunek organizmu tworzącego symbiozę mikoryzową: Ø
gatunek organizmu będącego żywicielem: Ø
występowanie: w grupie (w kępkach)

zarodniki – kształt: elipsoidalne, gładkie
zarodniki – kolor: Ø
zarodniki – wymiary: 6 – 7 × 3 – 4 μm
wysyp zarodników – kolor: biały, kremowo-białawy

ciekawostki
Pępowniczka dzwonkowata to grzyb jadany w Hongkongu i w Meksyku.

etymologia
campanella oznacza “małe dzwoneczki”

uwagi
Ø

właściwości lecznicze
Ø

toksyny
Ø

objawy zatrucia
Ø

leczenie zatrucia
Ø

skutki braku leczenia zatrucia
Ø

choroby grzybowe
Ø

zwalczanie chorób grzybowych
Ø

wartości odżywcze
Ø

zastosowanie kulinarne
Ø

przepisy kulinarne
Ø

mapa obrazująca najczęstsze i dokładne miejsce(a) występowania opisywanego gatunku
(lokalizacja naniesiona przez: robert węglowski, miejscowość: okolice Głogowa Małopolskiego)

zapiski i ciekawostki historyczne	bibliografia
Ø	Ø

gatunek podobny	cechy odróżniające
Pępowniczka brunatna	nieco ciemniejsza barwa kapelusza, jaśniejsze blaszki
Płomiennica zimowa	owocniki masywniejsze, trzon ciemny
Xeromphalina enigmatica	można odróżnić tylko na podstawie badań genetycznych
Xeromphalina kauffmanii	występuje na drewnie drzew liściastych

galeria przedstawiająca gatunki podobne, łatwe do pomylenia (o zbliżonym kształcie, kolorze)

Ø

przypisy i bibliografia