Pieczarka okazała

kategoria: grzyb

rodzina: pieczarkowate

nazwa polska: Pieczarka okazała
inne nazwy polskie: Pieczarka olbrzymia, Pieczarka osobliwa
nazwy zwyczajowe: Ø
nazwa łacińska: Agaricus augustus
synonimy łacińskie: Agaricus peronatus (1892), Agaricus perrarus (1880), Fungus augustus (1898), Fungus peronatus (1898), Pratella augusta (1878), Psalliota augusta (1872), Psalliota peronata (1892), Psalliota perrara (1881)

określenie nazwy polskiej: Barbara Gumińska oraz Władysław Wojewoda, 1983 r.
pierwsza klasyfikacja: Elias Magnus Fries, 1838 r.
aktualna klasyfikacja: Elias Magnus Fries, 1838 r.

kategoria wielkości: grzyb wielkoowocnikowy

typ ogólny: grzyb naziemny

powszechność w kraju: częsty
ochrona prawna: brak ochrony gatunkowej
kategoria zagrożenia: Ø

zasięg na świecie: występuje w Ameryce Północnej, Europie i Japonii

sezon: grzyb letni, grzyb jesienny
okres występowania: lipiec – październik

czas życia: owocniki jednoroczne
długość życia: Ø

zastosowanie ogólne: JADALNY
zastosowanie ogólne w stanie surowym: Ø
kategoria smaku: jadalny dobrej jakości
smak ogólny: grzybowy
zapach ogólny: anyżkowy lub migdałowy
wyjątki zastosowania: Ø

trudność identyfikacji: łatwe
cechy wyróżniające: Ø

opis główny:

owocnik – typ: kapeluszowy blaszkowaty
owocnik – kształt: od nieco kulistego (młode owocniki) do wypukłego, spłaszczonego (starsze owocniki)
owocnik – powierzchnia: pokryta gęstymi, przylegającymi, żółtobrązowymi lub brązowymi łuskami ^[1], łuseczki układają się koncentrycznie, środek kapelusza bez łuseczek, gładki
owocnik – kolor: jasno-ochrowy, ciemniejszy w centrum kapelusza, żółto-złotawy
owocnik – średnica: 10^{(min 5)} – 30 cm
owocnik – wysokość: Ø – Ø cm
hymenofor – typ: blaszkowaty
hymenofor – kształt: blaszki szerokie, gęsto ustawione, gładkie ostrza blaszek
hymenofor – nasada: blaszki wolne
hymenofor – kolor: od białego, szarawego (młode owocniki) do bladoszaroróżowego, szarobrązowego, czekaladowobrązowego (starsze owocniki), kremowy z różowawą dominantą
hymenofor – wysokość: Ø – Ø mm
miąższ – kształt: gęsty
miąższ – kolor: biały
miąższ – zapach: anyżkowy lub migdałowy ^[1,2], gorzkich migdałów, przyjemny
miąższ – smak: przyjemny^[2], grzybowy, orzechowy
trzon – występowanie: Ø
trzon – typ: Ø
trzon – kształt: wysmukły, twardawy, od pełnego (młode owocniki) do pustego (starsze owocniki), od jędrnego, zwartego (młode owocniki) do łykowatego (starsze owocniki)
trzon – powierzchnia: poniżej pierścienia pokryta kosmkowatymi łuskami, powyżej pierścienia gładki
trzon – kolor: biały lub ochrowożółty ^[2]
trzon – średnica: 1,5 – 4 cm
trzon – wysokość: 8 – 20 cm
osłona – typ: Ø
osłona – kształt: Ø
osłona – pozostałość: pierścień
pierścień – występowanie: tak
pierścień – kształt: zwisający, duży, miękki, skórkowy, błoniasty
pierścień – kolor: biały lub żółtawy
pierścień – wysokość: Ø – Ø mm
pochwa – występowanie: nie
pochwa – kształt: Ø
pochwa – kolor: Ø
pochwa – wysokość: Ø – Ø cm
mleczko – występowanie: nie
mleczko – kolor: Ø
mleczko – smak: Ø
mleczko – gęstość: Ø
mleczko – obfitość: Ø
gutacja – występowanie: Ø
gutacja – kolor: Ø

odżywianie i biotop:

sposób odżywiania: saprotrof
podłoże: gleba (piaszczysta, wapienna)
terytorium: lasy iglaste, miejsca suche, miejsca nasłonecznione, częściej tereny górskie, pobocza dróg, parki, zarośla, lasy liściaste
gatunek sąsiadujący: Sosna, Sekwoja
gatunek będący podłożem: Ø
gatunek tworzący symbiozę mikoryzową: Ø
gatunek będący żywicielem: Ø

wielkość występowania:

występowanie – typ: pojedynczo lub w grupie
wielkość grupy: mała
kształt grupy: Ø

zarodniki:

zarodniki – kształt: eliptyczne, gładkie
zarodniki – kolor: Ø
zarodniki – wymiary: 7 – 10 × 4,5 – 6 μm
wysyp zarodników – kolor: ciemnopurpurowy^[2], czekoladowobrązowy, fioletowo-brązowy

zmienność ogólna:

zmienność kształtu: gatunek o w miarę niezmiennym kształcie
zmienność koloru: gatunek o w miarę niezmiennej barwie

wpływ czynników przyrodniczych:

wpływ opadów: Ø
wpływ światła: Ø
wpływ temperatury: Ø
wpływ wiatru: Ø

zmiana koloru po uszkodzeniu:

hymenofor: Ø
miąższ: tak, słabo żółknieje, potem brązowieje
trzon: Ø

reakcje makrochemiczne:

KOH/NaOH: miąższ, kolor żółty
FeSO₄: Ø
C₆H₅OH: Ø
NH₄0H: Ø
C₆H₅NH₂: Ø
AgNO3: Ø
gwajak: Ø
inne odczynniki: Ø

wartości odżywcze:

wartość energetyczna: Ø
woda: tak
białko: tak
tłuszcze: Ø
węglowodany: Ø
sole: Ø
cukry: Ø
błonnik: tak
witaminy: z grupy B, D
minerały: jod, magnez, miedź, potas, selenu
kwasy: Ø
przeciwutleniacze: Ø
pozostałe: Ø

ciekawostki
Ø

etymologia
Nazwa łacińska tego gatunku to Agaricus augustus, gdzie Agaricus pochodzi od greckiego Agarikon, co oznacza “grzyb”, a augustus oznacza “sierpień” lub “godny uwagi, majestatyczny”.
Nazwa powszechna w atlasach zagranicznych to Książe grzybów, Szlachetny książę (The Prince Mushroom).

odmiany i formy
Ø

uwagi
Pieczarka okazała ma tendencje do biokumulacji metali ciężkich (np. kadmu), więc nie należy pozyskiwać egzemplarzy rosnących przy drogach i w pobliżu zakładów.

robaczywienie
Ø

właściwości prozdrowotne
Ø

transport
Ø

przechowywanie
Ø

uprawa
Ø

przygotowanie w celach leczniczych
Ø

spożycie w celach leczniczych
Ø

handel
Ø

toksyny
Ø

objawy zatrucia
Ø

leczenie zatrucia
Ø

skutki braku leczenia zatrucia
Ø

choroby grzybowe
Ø

zwalczanie chorób grzybowych
Ø

zastosowanie kulinarne
– smażenie – duszenie – gotowanie
Należy obrać kapelusz z łusek przed spożyciem.

przepisy kulinarne
Ø

mapa obrazująca najczęstsze i dokładne miejsce(a) występowania opisywanego gatunku
(lokalizacja naniesiona przez: robert węglowski, miejscowość: okolice Głogowa Małopolskiego)

zapiski i ciekawostki historyczne
Ø

gatunek podobny: Agaricus phaeolepidotus

cechy odróżniające: trujący, zapach fenolu lub karbidu

gatunek podobny: Pieczarka polna

cechy odróżniające: uszkodzony miąższ różowieje

gatunki podobne i cechy pozwalające na odróżnienie

¹źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Pieczarka_okaza%C5%82a
²źródło: https://nagrzyby.pl/atlas?id=449

przypisy i bibliografia

_Zakaz _{kopiowania treści oraz fotografii. Strona opisowa – wersja 3.0}