Próchnilec gałęzisty
| kategoria: grzyb rodzina: próchnilcowate |
| nazwa polska: Próchnilec gałęzisty inne nazwy polskie: Goździeniec gałęzisty nazwa łacińska: Xylaria hypoxylon inne nazwy łacińskie: Clavaria hypoxylon (1753), Sphaeria hypoxylon (1796), Sphaeria ramosa, Xylaria adscendens (1851), Xylosphaera hypoxylon (1822) |
| autor nazwy polskiej: Ø pierwsza klasyfikacja: Karol Linneusz, 1753 r. aktualna klasyfikacja: Robert Kaye Greville, 1824 r. |
| powszechność: pospolity ochrona prawna: brak ochrony gatunkowej kategoria zagrożenia: Ø |
| handel: Ø |
| zastosowanie ogólne: NIEJADALNY zastosowanie ogólne w stanie surowym: Ø kategoria smaku: Ø wyjątki zastosowania: Ø |
| okres występowania: marzec – grudzień okres maksymalny: styczeń – grudzień |
| gatunek wieloletni: Ø uprawa: Ø |
| opis |
|---|
| owocnik – typ: maczugowate owocnik – kształt: łopatkowaty, rogowaty, krzaczkowaty, nitkowaty, gałązki na podstawce, szerokość gałązek 2 – 6(8[4]) mm, owocniki nie zawsze są rozgałęzione, górna część owocnika spłaszczona, górna część owocnika przypomina kształtem poroże lub wachlarz owocnik – powierzchnia: z drobnymi brodawkami owocnik – kolor: od czarnego (dołem) do białoszarego (górą), białawy kolor górnej części owocnika to efekt obecności bezpłciowych zarodników, na jesień cały owocnik może być czarny owocnik – średnica: Ø – Ø cm owocnik – wysokość: 2 – 8(10) cm hymenofor – typ: Ø hymenofor – kształt: Ø hymenofor – nasada: Ø hymenofor – kolor: Ø hymenofor – zmiana koloru po uszkodzeniu: Ø hymenofor – wysokość: Ø – Ø mm trzon – typ: Ø trzon – kształt: cienki, często powyginany trzon – powierzchnia: filcowata, aksamitna, szczecinkowata trzon – kolor: czarny trzon – średnica: Ø – Ø cm trzon – wysokość: Ø – Ø cm miąższ – kształt: korkowaty, twardy, zdrewniały, sprężysty, niełamliwy miąższ – kolor: biały miąższ – zmiana koloru po uszkodzeniu: Ø miąższ – zapach: niewyraźny miąższ – smak: niewyraźny pierścień: brak pochwa: brak mleczko: brak gutacja: Ø higrofaniczność: Ø podłoże: drewno (martwe drewno drzew liściastych, rzadziej iglastych, pnie, zwalone gałęzie) sposób odżywiania: saprotrof terytorium: lasy liściaste, lasy mieszane, parki gatunek organizmu sąsiadującego: Ø gatunek organizmu będącego podłożem: Buk[3], Sosna (rzadko)[4] gatunek organizmu tworzącego symbiozę mikoryzową: Ø gatunek organizmu będącego żywicielem: Ø występowanie: w grupie zarodniki – kształt: ellipsoidalne, gładkie zarodniki – kolor: bezbarwne, brązowy[6] zarodniki – wymiary: (10)12 – 15 × 5 – 6 μm wysyp zarodników – kolor: od białawego, szarego do czarniawego[1] |
| ciekawostki |
|---|
| Próchnilec gałęzisty występuje częściej na powierzchniach cięcia drewna. |
| Próchnilec gałęzisty to gatunek bioluminescencyjny. Emituje bardzo mało światła i aby to zobaczyć trzeba specjalnego sprzętu optycznego lub fotografii o długim czasie naświetlania.[4] |
| Wiosną, górna część owocnika jest białoszara od obecności bezpłciowych zarodników. Zarodniki płciowe są wytwarzane w dalszej części sezonu, co daje grzybowi dwie szanse na rozmnażanie.[5] |
| etymologia |
|---|
| Nazwa łacińska to Xylaria hypoxylon; gdzie “hypo” znaczy “poniżej”, “pod” a “xylon” oznacza “drewno”. |
| uwagi |
|---|
| Ø |
| właściwości lecznicze |
|---|
| Gatunek ten wykazuje własności przeciwnowotworowe[1] oraz przeciwwirusowe[5]. Zawiera liczne substancje bioaktywne. |
| toksyny |
|---|
| Ø |
| objawy zatrucia |
|---|
| Ø |
| leczenie zatrucia |
|---|
| Ø |
| skutki braku leczenia zatrucia |
|---|
| Ø |
| choroby grzybowe |
|---|
| Ø |
| zwalczanie chorób grzybowych |
|---|
| Ø |
| wartości odżywcze |
|---|
| Ø |
| zastosowanie kulinarne |
|---|
| Ø |
| przepisy kulinarne |
|---|
| Ø |
mapa obrazująca najczęstsze i dokładne miejsce(a) występowania opisywanego gatunku
(lokalizacja naniesiona przez: robert węglowski, miejscowość: okolice Głogowa Małopolskiego)
zapiski i ciekawostki historyczne | bibliografia |
|---|---|
Ø | Ø |
gatunek podobny | cechy odróżniające |
|---|---|
Próchnilec głogowy | rośnie na szupinkach głogów, tylko w siedliskach łęgowych |
Próchnilec nitkowaty | rośnie na ogonkach liściowych paproci oraz butwiejących pędach bylin |
Próchnilec owocolubny | rośnie na próchniejących owocach buka, cieńsze i nierozgałęzione owocniki |
galeria przedstawiająca gatunki podobne, łatwe do pomylenia (o zbliżonym kształcie, kolorze)
1 źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Pr%C3%B3chnilec_ga%C5%82%C4%99zisty
2 źródło: Grzyby ilustrowana encyklopedia, Reader's Digest, 2006 r.
3 źródło: Grzyby owocnikowe i ich oznaczanie, Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda, 1968 r.
4 źródło: https://www.first-nature.com/fungi/xylaria-hypoxylon.php
5 źródło: https://www.woodlandtrust.org.uk/trees-woods-and-wildlife/fungi-and-lichens/candlesnuff-fungus/
6 źródło: http://linnet.geog.ubc.ca/Atlas/Atlas.aspx?sciname=Xylaria%20hypoxylon
przypisy i bibliografia