Rozszczepka pospolita

kategoria: grzyb
rodzina: rozszczepkowate
nazwa polska: Rozszczepka pospolita
inne nazwy polskie: Dwójlistek towarzyski, Kosmatek, Olszówka pospolita
nazwa łacińska: Schizophyllum commune
inne nazwy łacińskie: Agaricus alneus 1755, Agaricus alneus 1780, Agaricus multifidus 1786, Apus alneus 1821, Daedalea commune 1871, Merulius alneus 1792, Merulius alneus 1803, Merulius communis 2004, Schizophyllum alneum 1888, Schizophyllum alneum 1898, Schizophyllum alneus 1898, Schizophyllum commune 1892, Schizophyllum multifidum 1875
autor nazwy polskiej: Barbara Gumińska oraz Władysław Wojewoda, 1968 r.
pierwsza klasyfikacja: Karol Linneusz, 1755 r.
aktualna klasyfikacja: Elias Fries, 1815 r.
powszechność: powszechny
ochrona prawna: 
brak ochrony gatunkowej
kategoria zagrożenia: 
Ø
handel: Ø
zastosowanie ogólne: NIEJADALNY
zastosowanie ogólne w stanie surowym: 
Ø
kategoria smaku: 
Ø
wyjątki zastosowania: 
Ø
okres występowania: styczeń – grudzień
okres maksymalny: Ø – Ø
gatunek wieloletni: Ø
uprawa: Ø
opis
owocnik – typ: Ø
owocnik – kształt: kolisty, półkolisty, wachlarzowaty lub muszelkowaty, do podłoża przyrasta bokiem, brzeg nieregularny, ostry, nieco podwinięty
owocnik – powierzchnia: filcowata, pokryta szczecinkami, promieniście pofałdowana lub bruzdowana
owocnik – kolor: od białawego do szarego, niekiedy z odcieniem beżowym lub różowym
owocnik – średnica: 1 – 4(4,5) cm
owocnik – wysokość: Ø – Ø cm
hymenofor – typ: blaszkowaty
hymenofor – kształt: blaszki szerokie, rzadkie, różnej długości, blaszki są podłużnie rozszczepione (podczas suchej pogody zwijają się, w ten sposób chroniąc zarodniki przed wyschnięciem)[1]
hymenofor – nasada: blaszki zbiegają się w miejscu przyczepienia owocnika do podłoża
hymenofor – kolor: od szarego do bladoczerwonobrązowego
hymenofor – zmiana koloru po uszkodzeniu: Ø
hymenofor – wysokość: Ø – Ø mm
trzon – typ: brak
trzon – kształt: Ø
trzon – powierzchnia: Ø
trzon – kolor: Ø
trzon – średnica: Ø – Ø cm
trzon – wysokość: Ø – Ø cm
miąższ – kształt: od mięsistego (młode owocniki) do łykowatego, skórzastego, kruchego (starsze owocniki), giętki i elastyczny (w dni wilgotne) [1], grubość do 5 mm
miąższ – kolor: beżowoochrowy
miąższ – zmiana koloru po uszkodzeniu: Ø
miąższ – zapach: kwaskowaty, niewyraźny
miąższ – smak: kwaskowaty, niewyraźny
pierścień: brak
pochwa: brak
mleczko: brak
gutacja: Ø
higrofaniczność: Ø

podłoże: drewno (martwe drewno drzew liściastych i iglastych (rzadziej), pnie, pniaki, suche gałęzie, wystające korzenie, zranione miejsca żywych drzew, stare i składowane drewno konstrukcyjne)
sposób odżywiania: saprotrof, pasożyt
terytorium: lasy wszystkich rodzajów, miejsca dobrze nasłonecznione, parki, ogrody
gatunek organizmu sąsiadującego: porosty, Wrośniak szorstki [1]
gatunek organizmu będącego podłożem: Ø
gatunek organizmu tworzącego symbiozę mikoryzową: Ø
gatunek organizmu będącego żywicielem: Ø
występowanie: w grupie

zarodniki – kształt: cylindryczne, eliptyczne, o gładkiej powierzchni
zarodniki – kolor: bezbarwne
zarodniki – wymiary: 3 – 4(7) × 1 – 1,5(2,5) μm
wysyp zarodników – kolor: biały, z białoróżowym odcieniem
ciekawostki
Niekiedy pomiędzy szczecinkami na powierzchni Rozszczepki pospolitej osiedlają się glony nadające kapeluszowi zielony kolor.[1]
Blaszki tego grzyba są podłużnie rozszczepione gdzie podczas suchej pogody zwijają się, w ten sposób chroniąc zarodniki przed wyschnięciem.[1]
Rozszczepka pospolita to grzyb ogólnie uznany za niejadalny ale na opracowanej dla FAO liście jest wymieniona jako grzyb jadalny w krajach: Benin, Chiny (z Hongkongiem), Demokratyczna Republika Konga, Etiopia, Ghana, Gwatemala, Indie, Laos, Madagaskar, Malawi, Meksyk, Mozambik, Nigeria, Peru, Republika Środkowoafrykańska, Zambia.[1]
Rozszczepka pospolita posiada aż 23 000 płci – nie jest ani trochę wybredna w doborze partnera – każda napotkana komórka z rodziny rozszczepkowatych nadaje się do rozmnażania.
etymologia
Nazwa łacińska tego gatunku to Schizophyllum commune, gdzie commune oznacza “pospolity” lub “wspólny”.
uwagi
Czasami wyrządza szkody w rolnictwie – poraża zafoliowane bale siana i kiszonki.[1]
Rozszczepka pospolita rzadko ale jednak atakuje ludzi. Obecność grzybni tego gatunku stwierdzono np. w drogach oddechowych u ludzi o osłabionym układzie odpornościowym. [1]
właściwości lecznicze
Gatunek ten zawiera schizophylan – substancję o właściwościach immunostymulujących i przeciwnowotworowych.[1] Schizophylan należy do grupy beta-glukanów – udowodniono skuteczność pozyskiwanych z niej preparatów w stosunku do nowotworów głowy i szyi, co opisano m.in. na łamach „Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine”.[2]
Związki zawarte w Rozszczepce pospolitej zwiększają produkcję komórek odpornościowych, m.in. limfocytów Th i makrofagów, oraz stymulują produkcję białek fazy ostrej, podwyższoną w stanach zapalnych.
toksyny
Ø
objawy zatrucia
Ø
leczenie zatrucia
Ø
skutki braku leczenia zatrucia
Ø
choroby grzybowe
Rozszczepka pospolita wywołuje białą zgniliznę drewna.[1]
zwalczanie chorób grzybowych
Ø
wartości odżywcze
Ø
zastosowanie kulinarne
Ø
przepisy kulinarne
Ø

mapa obrazująca najczęstsze i dokładne miejsce(a) występowania opisywanego gatunku
(lokalizacja naniesiona przez: robert węglowski, miejscowość: okolice Głogowa Małopolskiego)

zapiski i ciekawostki historyczne
bibliografia
Ø
Ø
gatunek podobny
cechy odróżniające
Ciżmówka zmienna
nierozszczepione blaszki, brązowe zarodniki, rośnie w bardziej wilgotnych siedliskach

galeria przedstawiająca gatunki podobne, łatwe do pomylenia (o zbliżonym kształcie, kolorze)

1 źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Rozszczepka_pospolita
2 źródło: https://stronazdrowia.pl/wlasciwosci-zdrowotne-grzybow-zastosowanie-grzybow-w-profilaktyce-walce-z-rakiem-antybiotykoopornymi-bakteriami-i-wirusami/ga/c14-14381777/zd/38241205

przypisy i bibliografia

Prawa autorskie.