Rozszczepka pospolita
kategoria: grzyb rodzina: rozszczepkowate |
nazwa polska: Rozszczepka pospolita inne nazwy polskie: Dwójlistek towarzyski, Kosmatek, Olszówka pospolita nazwa łacińska: Schizophyllum commune inne nazwy łacińskie: Agaricus alneus 1755, Agaricus alneus 1780, Agaricus multifidus 1786, Apus alneus 1821, Daedalea commune 1871, Merulius alneus 1792, Merulius alneus 1803, Merulius communis 2004, Schizophyllum alneum 1888, Schizophyllum alneum 1898, Schizophyllum alneus 1898, Schizophyllum commune 1892, Schizophyllum multifidum 1875 |
autor nazwy polskiej: Barbara Gumińska oraz Władysław Wojewoda, 1968 r. pierwsza klasyfikacja: Karol Linneusz, 1755 r. aktualna klasyfikacja: Elias Fries, 1815 r. |
powszechność: powszechny ochrona prawna: brak ochrony gatunkowej kategoria zagrożenia: Ø |
handel: Ø |
zastosowanie ogólne: NIEJADALNY zastosowanie ogólne w stanie surowym: Ø kategoria smaku: Ø wyjątki zastosowania: Ø |
okres występowania: styczeń – grudzień okres maksymalny: Ø – Ø |
gatunek wieloletni: Ø uprawa: Ø |
opis |
---|
owocnik – typ: Ø owocnik – kształt: kolisty, półkolisty, wachlarzowaty lub muszelkowaty, do podłoża przyrasta bokiem, brzeg nieregularny, ostry, nieco podwinięty owocnik – powierzchnia: filcowata, pokryta szczecinkami, promieniście pofałdowana lub bruzdowana owocnik – kolor: od białawego do szarego, niekiedy z odcieniem beżowym lub różowym owocnik – średnica: 1 – 4(4,5) cm owocnik – wysokość: Ø – Ø cm hymenofor – typ: blaszkowaty hymenofor – kształt: blaszki szerokie, rzadkie, różnej długości, blaszki są podłużnie rozszczepione (podczas suchej pogody zwijają się, w ten sposób chroniąc zarodniki przed wyschnięciem)[1] hymenofor – nasada: blaszki zbiegają się w miejscu przyczepienia owocnika do podłoża hymenofor – kolor: od szarego do bladoczerwonobrązowego hymenofor – zmiana koloru po uszkodzeniu: Ø hymenofor – wysokość: Ø – Ø mm trzon – typ: brak trzon – kształt: Ø trzon – powierzchnia: Ø trzon – kolor: Ø trzon – średnica: Ø – Ø cm trzon – wysokość: Ø – Ø cm miąższ – kształt: od mięsistego (młode owocniki) do łykowatego, skórzastego, kruchego (starsze owocniki), giętki i elastyczny (w dni wilgotne) [1], grubość do 5 mm miąższ – kolor: beżowoochrowy miąższ – zmiana koloru po uszkodzeniu: Ø miąższ – zapach: kwaskowaty, niewyraźny miąższ – smak: kwaskowaty, niewyraźny pierścień: brak pochwa: brak mleczko: brak gutacja: Ø higrofaniczność: Ø podłoże: drewno (martwe drewno drzew liściastych i iglastych (rzadziej), pnie, pniaki, suche gałęzie, wystające korzenie, zranione miejsca żywych drzew, stare i składowane drewno konstrukcyjne) sposób odżywiania: saprotrof, pasożyt terytorium: lasy wszystkich rodzajów, miejsca dobrze nasłonecznione, parki, ogrody gatunek organizmu sąsiadującego: porosty, Wrośniak szorstki [1] gatunek organizmu będącego podłożem: Ø gatunek organizmu tworzącego symbiozę mikoryzową: Ø gatunek organizmu będącego żywicielem: Ø występowanie: w grupie zarodniki – kształt: cylindryczne, eliptyczne, o gładkiej powierzchni zarodniki – kolor: bezbarwne zarodniki – wymiary: 3 – 4(7) × 1 – 1,5(2,5) μm wysyp zarodników – kolor: biały, z białoróżowym odcieniem |
ciekawostki |
---|
Niekiedy pomiędzy szczecinkami na powierzchni Rozszczepki pospolitej osiedlają się glony nadające kapeluszowi zielony kolor.[1] |
Blaszki tego grzyba są podłużnie rozszczepione gdzie podczas suchej pogody zwijają się, w ten sposób chroniąc zarodniki przed wyschnięciem.[1] |
Rozszczepka pospolita to grzyb ogólnie uznany za niejadalny ale na opracowanej dla FAO liście jest wymieniona jako grzyb jadalny w krajach: Benin, Chiny (z Hongkongiem), Demokratyczna Republika Konga, Etiopia, Ghana, Gwatemala, Indie, Laos, Madagaskar, Malawi, Meksyk, Mozambik, Nigeria, Peru, Republika Środkowoafrykańska, Zambia.[1] |
Rozszczepka pospolita posiada aż 23 000 płci – nie jest ani trochę wybredna w doborze partnera – każda napotkana komórka z rodziny rozszczepkowatych nadaje się do rozmnażania. |
etymologia |
---|
Nazwa łacińska tego gatunku to Schizophyllum commune, gdzie commune oznacza “pospolity” lub “wspólny”. |
uwagi |
---|
Czasami wyrządza szkody w rolnictwie – poraża zafoliowane bale siana i kiszonki.[1] |
Rozszczepka pospolita rzadko ale jednak atakuje ludzi. Obecność grzybni tego gatunku stwierdzono np. w drogach oddechowych u ludzi o osłabionym układzie odpornościowym. [1] |
właściwości lecznicze |
---|
Gatunek ten zawiera schizophylan – substancję o właściwościach immunostymulujących i przeciwnowotworowych.[1] Schizophylan należy do grupy beta-glukanów – udowodniono skuteczność pozyskiwanych z niej preparatów w stosunku do nowotworów głowy i szyi, co opisano m.in. na łamach „Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine”.[2] |
Związki zawarte w Rozszczepce pospolitej zwiększają produkcję komórek odpornościowych, m.in. limfocytów Th i makrofagów, oraz stymulują produkcję białek fazy ostrej, podwyższoną w stanach zapalnych. |
toksyny |
---|
Ø |
objawy zatrucia |
---|
Ø |
leczenie zatrucia |
---|
Ø |
skutki braku leczenia zatrucia |
---|
Ø |
choroby grzybowe |
---|
Rozszczepka pospolita wywołuje białą zgniliznę drewna.[1] |
zwalczanie chorób grzybowych |
---|
Ø |
wartości odżywcze |
---|
Ø |
zastosowanie kulinarne |
---|
Ø |
przepisy kulinarne |
---|
Ø |
mapa obrazująca najczęstsze i dokładne miejsce(a) występowania opisywanego gatunku
(lokalizacja naniesiona przez: robert węglowski, miejscowość: okolice Głogowa Małopolskiego)
zapiski i ciekawostki historyczne | bibliografia |
---|---|
Ø | Ø |
gatunek podobny | cechy odróżniające |
---|---|
Ciżmówka zmienna | nierozszczepione blaszki, brązowe zarodniki, rośnie w bardziej wilgotnych siedliskach |
galeria przedstawiająca gatunki podobne, łatwe do pomylenia (o zbliżonym kształcie, kolorze)
1 źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Rozszczepka_pospolita
2 źródło: https://stronazdrowia.pl/wlasciwosci-zdrowotne-grzybow-zastosowanie-grzybow-w-profilaktyce-walce-z-rakiem-antybiotykoopornymi-bakteriami-i-wirusami/ga/c14-14381777/zd/38241205
przypisy i bibliografia