Siedzuń sosnowy

kategoria: grzyb

rodzina: siedzuniowate

nazwa polska: Siedzuń sosnowy
inne nazwy polskie: Babie ucho, Barania głowa, Kozia broda, Kozia broda kędzierzawa, Kozia broda włoska, Pański grzyb, Siedzuń borowy, Strzępiak strzępulec, Szmaciak gałęzisty, Płaskosz sorokop, Strzępiak kędzierzawy
nazwy zwyczajowe: Baran, Baraniocha, Boruch, Bździon, Bżdzión, Granatka, Jaroch, Koralle, Koralowiec, Kwoka, Móżdżek, Orosz, Orysz, Płaskorz, Sieduń, Siedź, Sorokop, Strzępulec, Szmaciak, Zigenbart
nazwa łacińska: Sparassis crispa
synonimy łacińskie: Clavaria crispa 1781, Clavaria crispa 1910, Manina crispa 1772, Masseeola crispa 1891, Merisma crispum 1818, Sparassis crispa 1821, Sparassis radicata 1917

określenie nazwy polskiej: Władysław Wojewoda, 1999 r.
pierwsza klasyfikacja: Franz Xaver von Wulfen, 1781 r.
aktualna klasyfikacja: Elias Magnus Fries, 1821 r.

kategoria wielkości: Ø

typ ogólny: Ø

powszechność w kraju: sporadyczny
ochrona prawna: brak ochrony gatunkowej
kategoria zagrożenia: R (rzadkie, potencjalnie zagrożone)

zasięg na świecie: Ø

sezon: Ø
okres występowania: lipiec – listopad

czas życia: Ø
długość życia: Ø

zastosowanie ogólne: JADALNY
zastosowanie ogólne w stanie surowym: Ø
kategoria smaku: jadalny dobrej jakości
smak ogólny: Ø
zapach ogólny: Ø
wyjątki zastosowania: Ø

trudność identyfikacji: Ø
cechy wyróżniające: Ø

opis główny:

owocnik – typ: klawarioidalny
owocnik – kształt: krzaczkowaty, nieregularny, nieregularnie kulisty, to krzaczek zbudowany z gałązek zakończonych płaskimi, zaokrąglonymi, łopatkami czy też listkami (poskręcanymi, pofalowanymi), kalafiorowaty
owocnik – powierzchnia: gładka
owocnik – kolor: od kremowego (młode owocniki) do żółtawego (starsze owocniki), brązowawe zakończenia gałązek
owocnik – średnica: 10 – 50 cm
owocnik – wysokość: 10 – 20 cm
hymenofor – typ: Ø
hymenofor – kształt: Ø
hymenofor – nasada: Ø
hymenofor – kolor: Ø
hymenofor – wysokość: Ø – Ø mm
miąższ – kształt: woskowaty, elastyczny
miąższ – kolor: biały, białawy
miąższ – zapach: przyjemny, korzenny, dość intensywny
miąższ – smak: orzechowy, słodkawy, niekiedy delikatnie piekący
trzon – występowanie: Ø
trzon – typ: Ø
trzon – kształt: krótki, gruby
trzon – powierzchnia: Ø
trzon – kolor: ciemniejszy od koloru owocnika, białawoszarawy
trzon – średnica: Ø – Ø cm
trzon – wysokość: Ø – Ø cm
osłona – typ: Ø
osłona – kształt: Ø
osłona – pozostałość: Ø
pierścień – występowanie: Ø
pierścień – kształt: Ø
pierścień – kolor: Ø
pierścień – wysokość: Ø – Ø mm
pochwa – występowanie: Ø
pochwa – kształt: Ø
pochwa – kolor: Ø
pochwa – wysokość: Ø – Ø cm
mleczko – występowanie: Ø
mleczko – kolor: Ø
mleczko – smak: Ø
mleczko – gęstość: Ø
mleczko – obfitość: Ø
gutacja – występowanie: Ø
gutacja – kolor: Ø

odżywianie i biotop:

sposób odżywiania: symbiont (częściej) lub saprotrof, pasożyt
podłoże: drewno (martwe oraz żywe korzenie drzew iglastych, owocniki wyrastają u podstawy pnia)
terytorium: lasy iglaste, lasy mieszane
gatunek sąsiadujący: Ø
gatunek będący podłożem: Sosna (najczęściej), Świerk, Modrzew (rzadziej), Daglezja
gatunek tworzący symbiozę mikoryzową: Sosna (najczęściej), Świerk, Modrzew (rzadziej), Daglezja
gatunek będący żywicielem: Sosna (najczęściej), Świerk, Modrzew (rzadziej), Daglezja

wielkość występowania:

występowanie – typ: pojedynczo
wielkość grupy: Ø
kształt grupy: Ø

zarodniki:

zarodniki – kształt: krótkoelipsoidalne, gładkie
zarodniki – kolor: jasnożółty
zarodniki – wymiary: 6 – 7 × 4 – 7 μm
wysyp zarodników – kolor: białawy, ochrowy

zmienność ogólna:

zmienność kształtu: Ø
zmienność koloru: Ø

wpływ czynników przyrodniczych:

wpływ opadów: Ø
wpływ światła: Ø
wpływ temperatury: Ø
wpływ wiatru: Ø

zmiana koloru po uszkodzeniu:

hymenofor: Ø
miąższ: Ø
trzon: Ø

reakcje makrochemiczne:

KOH/NaOH: Ø
FeSO₄: Ø
C₆H₅OH: Ø
NH₄0H: Ø
C₆H₅NH₂: Ø
AgNO3: Ø
gwajak: Ø
inne odczynniki: Ø

wartości odżywcze:

wartość energetyczna: Ø
woda: Ø
białko: Ø
tłuszcze: Ø
węglowodany: Ø
sole: Ø
cukry: Ø
błonnik: Ø
witaminy: Ø
minerały: Ø
kwasy: Ø
przeciwutleniacze: Ø
pozostałe: Ø

ciekawostki
Owocniki dorastają do 6 kilogramów wagi (notowano nawet 15 kilogramowe owocniki).
Pień zaatakowanego przez ten grzyb drzewa gnije aż do wysokości 3 metrów i wydziela zapach terpentyny.^[1]
Znajduje się na listach gatunków zagrożonych w Polsce, Belgii, Estonii, Litwie, Norwegii i Łotwie.^[1]
Poczta Polska wyemitowała 30 czerwca 1980 r. znaczek pocztowy przedstawiający Siedzunia sosnowego o nominale 8 złotych. Na znaczku grzyb został opisany jako Szmaciak gałęzisty. Znaczek pozostawał w obiegu do 31 grudnia 1994 r. ^[1]

etymologia
Ø

odmiany i formy
Ø

uwagi
Grzyb ten jest często zabrudzony, zapiaszczony lub bogaty w owady więc przed przyrządzeniem należy go dobrze umyć (najlepiej pokroić w plastry i dobrze umyć).

robaczywienie
Ø

właściwości prozdrowotne
Siedzuń sosnowy zawiera sparazol – związek antybiotyczny utrzymujący bardzo długo owocnik w świeżości, skutecznie zwalcza bakterie gram ujemne (np. gronkowca złocistego) zarówno sparassol jak i inne substancje zawarte w owocnikach tego grzyba mają wysoce skuteczne działania przeciwgrzybiczne i przeciwnowotworowe. Enzymy zawarte w tkance grzyba wykazują skuteczne działanie w leczeniu boreliozy i miastenii. Polisacharydy ze szmaciaka są potencjalnym lekiem w przypadku chorób neurodegeneracyjnych typu Parkinson, Alzheimer, Neuroborelioza, Autyzm. Związki zawarte w szmaciaku obniżają poziom złego cholesterolu, posiadają własności antyoksydacyjne, nawadniają skórę człowieka, przyśpieszają gojenie ran. Spożywanie tego grzyba przyczynia się do obniżenia ciśnienie krwi, chroni przed zawałem mięśnia sercowego, zwiększy przepływ krwi i natlenienie tkanek i komórek, obniża poziom cukru we krwi jak i ilość wytwarzanej insuliny jak i również zwiększa wytwarzanie adiponektyny.

właściwości prozdrowotne

Siedzuń sosnowy zawiera sparazol – związek antybiotyczny utrzymujący bardzo długo owocnik w świeżości, skutecznie zwalcza bakterie gram ujemne (np. gronkowca złocistego) zarówno sparassol jak i inne substancje zawarte w owocnikach tego grzyba mają wysoce skuteczne działania przeciwgrzybiczne i przeciwnowotworowe. Enzymy zawarte w tkance grzyba wykazują skuteczne działanie w leczeniu boreliozy i miastenii. Polisacharydy ze szmaciaka są potencjalnym lekiem w przypadku chorób neurodegeneracyjnych typu Parkinson, Alzheimer, Neuroborelioza, Autyzm. Związki zawarte w szmaciaku obniżają poziom złego cholesterolu, posiadają własności antyoksydacyjne, nawadniają skórę człowieka, przyśpieszają gojenie ran. Spożywanie tego grzyba przyczynia się do obniżenia ciśnienie krwi, chroni przed zawałem mięśnia sercowego, zwiększy przepływ krwi i natlenienie tkanek i komórek, obniża poziom cukru we krwi jak i ilość wytwarzanej insuliny jak i również zwiększa wytwarzanie adiponektyny.

transport
Ø

przechowywanie
Siedzuń sosnowy może przeleżeć w chłodnym miejscu nawet kilka dni – nie zepsuje się.

uprawa
Ø

przygotowanie w celach leczniczych
Ø

spożycie w celach leczniczych
Ø

handel
Ø

toksyny
Ø

objawy zatrucia
Ø

leczenie zatrucia
Ø

skutki braku leczenia zatrucia
Ø

choroby grzybowe
Ø

zwalczanie chorób grzybowych
Ø

zastosowanie kulinarne
– gotowanie – smażenie (w panierce) – suszenie – marynowanie

przepisy kulinarne
Ø

mapa obrazująca najczęstsze i dokładne miejsce(a) występowania opisywanego gatunku
(lokalizacja naniesiona przez: robert węglowski, miejscowość: okolice Głogowa Małopolskiego)

zapiski i ciekawostki historyczne
Ø

gatunek podobny: Szmaciak dębowy

cechy odróżniające: bardziej wyblakłe, szersze i bardziej listkowate zakończenia rozgałęzień

gatunek podobny: Szmaciak jodłowy

cechy odróżniające: wyrasta na korzeniach jodeł

gatunki podobne i cechy pozwalające na odróżnienie

¹źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Siedzu%C5%84_sosnowy

przypisy i bibliografia

_Zakaz _{kopiowania treści oraz fotografii. Strona opisowa – wersja 3.0}