Suchogrzybek oprószony
| kategoria: grzyb wielkość: wielkoowocnikowy typ ogólny: gatunek naziemny | klasa: pieczarniaki rząd: borowikowce rodzina: borowikowate |
| nazwa polska: Suchogrzybek oprószony inne nazwy polskie: Borowik oprószony, Grzyb omszony, Grzyb oprószony, Podgrzybek aksamitny, Podgrzybek oprószony, Zajączek oprószony nazwy potoczne: Ø nazwa łacińska: Xerocomellus pruinatus synonimy łacińskie: Boletellus pruinatus (1992), Boletus pascuus (1846), Boletus pruinatus (1835), Boletus subtomentosus (1825), Versipellis pruinata (1886), Xerocomus pascuus (1931), Xerocomus pruinatus (1888) nazwa angielska: Matt Bolete |
| określenie nazwy polskiej: Komisja ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego, 2021 r. pierwsza klasyfikacja: Elias Fries, 1835 r. aktualna klasyfikacja: Josef Šutara, 2008 r. |
| powszechność w kraju: pospolity trend liczebności w kraju: Ø ochrona prawna: brak ochrony gatunkowej kategoria zagrożenia: Ø sugestia dotycząca ochrony: Ø historia ochrony: Ø |
| zasięg na świecie: szeroko rozpowszechniony w Europie |
| sezon: grzyb jesienny okres występowania: wrzesień – listopad |
| zastosowanie ogólne: JADALNY zastosowanie ogólne w stanie surowym: Ø kategoria smaku: jadalny dobrej jakości smak ogólny: owocowy zapach ogólny: owocowy wyjątki zastosowania: Ø |
| trudność identyfikacji: łatwe cechy wyróżniające: Ø |
| opis |
| typ owocnika: |
| owocnik – typ: kapeluszowy rurkowaty |
| część główna owocnika: |
| część główna owocnika – kształt: kapelusz od półkolistego (młode owocniki) do łukowatego, poduchowatego (starsze owocniki) część główna owocnika – kolor: kapelusz – czerwonobrunatny , kasztanowy, kasztanowo-fioletowy |
| wymiary owocnika: |
| owocnik – średnica: 3 – 12 cm owocnik – wysokość: Ø – Ø cm |
| brzeg części głównej owocnika: |
| brzeg – kształt: Ø brzeg – kolor: Ø brzeg – szerokość: Ø |
| powierzchnia części głównej: |
| powierzchnia – kształt: aksamitna, matowa, nierówna powierzchnia – wzór: Ø integralność skórki z miąższem: Ø powierzchnia – tendencja do pękania: Ø |
| hymenofor: |
| hymenofor – typ: rurkowy hymenofor – ulokowanie: Ø hymenofor – kształt: Ø hymenofor – nasada: Ø hymenofor – kolor: od blado-ochrowego (młode owocniki) do bladożółtego, żółtego (starsze owocniki), pory – od białawego (młode owocniki) do żółtego, żółtozielonego hymenofor – wysokość: Ø – Ø mm integralność hymenoforu z miąższem: Ø ujście hymenoforu – kształt: kanciaste pory ujście hymenoforu – kolor: Ø ujście hymenoforu – wymiary: Ø – Ø mm |
| miąższ: |
| miąższ – kształt: soczysty, od miękkiego (młode owocniki) do twardego, nieco włóknistego (starsze owocniki), jędrny, zwarty miąższ – kolor: żółty miąższ – zapach: owocowy[2], przyjemny[1] miąższ – siła zapachu: słaby miąższ – smak: Ø miąższ – siła smaku: Ø miąższ – grubość w części głównej: Ø – Ø mm |
| trzon: |
| trzon – występowanie: tak trzon – typ: centryczny trzon – kształt: cylindryczny, walcowaty, włóknisty, twardy trzon – struktura: pełny trzon – powierzchnia: podłużnie włóknista trzon – tendencja do pękania: Ø trzon – wzór na powierzchni: Ø trzon – kolor: czerwono-żółty (czerwone przebarwienia na żółtym trzonie) trzon – średnica: 1 – 2,5 cm trzon – wysokość: 4 – 12 cm integralność trzonu z częścią główną: Ø podstawa trzonu – kształt: Ø podstawa trzonu – kolor: Ø |
| osłona: |
| osłona – występowanie: Ø osłona – typ: Ø osłona – kształt: Ø osłona – kolor: Ø osłona – pozostałość: Ø |
| resztki osłony na powierzchni części głównej: |
| resztki osłony – występowanie: Ø resztki osłony – typ: Ø resztki osłony – kształt: Ø resztki osłony – rozmieszczenie: Ø resztki osłony – trwałość: Ø resztki osłony – kolor: Ø resztki osłony – wymiary: Ø × Ø mm |
| osłona hymenoforu: |
| osłona hymenoforu – występowanie: Ø osłona hymenoforu – kształt: Ø osłona hymenoforu – trwałość: Ø osłona hymenoforu – kolor: Ø |
| pierścień: |
| pierścień – występowanie: Ø pierścień – kształt: Ø pierścień – trwałość: Ø pierścień – kolor: Ø pierścień – wysokość: Ø – Ø mm integralność pierścienia z trzonem: Ø |
| pochwa: |
| pochwa – występowanie: Ø pochwa – kształt: Ø pochwa – kolor: Ø pochwa – średnica: Ø – Ø cm pochwa – wysokość: Ø – Ø cm |
| mleczko: |
| mleczko – występowanie: Ø mleczko – kolor: Ø mleczko – smak: Ø mleczko – gęstość: Ø mleczko – obfitość: Ø |
| gutacja: |
| gutacja – występowanie: Ø gutacja – kolor: Ø gutacja – obfitość: Ø |
| zmienność ogólna: |
| zmienność kształtu: Ø zmienność koloru: Ø |
| zmiana koloru po uszkodzeniu: |
| zmiana koloru hymenoforu: tak, na niebieskawy [1] zmiana koloru miąższu: tak, na czerwonobrązowy, niebieskawy [1] zmiana koloru trzonu: Ø |
| reakcje makro-chemiczne: |
| KOH (wodorotlenek potasu): Ø NaOH (wodorotlenek sodu): Ø FeSO4 (siarczan żelaza II): Ø C6H5OH (fenol): Ø NH40H (woda amoniakalna): Ø C6H5NH2 (anilina): Ø AgNO3 (azotan srebra): Ø nalewka gwajakowa: Ø inne odczynniki: Ø |
| wpływ czynników przyrodniczych: |
| wpływ opadów: podczas wilgotnej pogody szybko opanowywany przez pleśń [1] wpływ światła: Ø wpływ temperatury: Ø wpływ wiatru: Ø |
| występowanie: |
| występowanie – typ: pojedynczo lub w grupie wielkość grupy: kilka, kilkanaście owocników kształt grupy: rozproszona |
| odżywanie: |
| sposób odżywiania: symbiont |
| podłoże: |
| podłoże – rodzaj: gleba podłoże – właściwości: ziemia wapienna, kwaśna integralność owocnika z podłożem: Ø |
| siedlisko: |
| terytorium ogólne: lasy liściaste, lasy mieszane, lasy iglaste (rzadziej) siedlisko – właściwości: Ø forma terenu: częściej w rejonach górzystych |
| gatunek towarzyszący: |
| gatunek sąsiadujący: Ø gatunek będący podłożem: Ø gatunek tworzący symbiozę: Buk(najczęściej), Świerk, Dąb, rzadziej Sosna, Jodła, Brzoza, Wiąz gatunek będący żywicielem: Ø |
| okres rozwoju: |
| czas życia: Ø długość życia: Ø okres występowania: Ø – Ø pora wzrostu: Ø |
| hymenium: |
| hymenium – opis: Ø |
| zarodniki: |
| wysyp zarodników – kolor: brązowy zarodniki – kształt: eliptyczne, nieco wrzecionowate zarodniki – powierzchnia: gładka zarodniki – kolor: oliwkowo-brązowy[2] zarodniki – wymiary: 11 – 15 × 4,5 – 6 μm |
| wartość energetyczna: |
| owocniki surowe: Ø owocniki suszone: Ø |
| wartości odżywcze: |
| witaminy: Ø minerały: Ø kwasy: Ø pozostałe: Ø |
| informacje |
| ciekawostki |
|---|
| Suchogrzybek oprószony rośnie chętniej w chłodne dni, po pierwszych przymrozkach. [1] Owocuje aż do wystąpienia trwałych przymrozków i pokrywy śnieżnej. [3] |
| Kapelusz Suchogrzybka oprószonego nie pęka ani z wiekiem, ani podczas suszy. [1] |
| Suchogrzybek oprószony to grzyb mikoryzowy, pojawiający się jedynie w okolicy drzewa z którym żyje w mikoryzie, przeważnie 1-5 m od pnia, zależnie od rozległości systemu korzeniowego. [3] |
| etymologia |
|---|
| Nazwa łacińska tego gatunku to Xerocomellus pruinatus, gdzie pruinatus oznacza “z drobnym nalotem” lub “matowy”. |
| odmiany i formy |
|---|
| Ø |
| uprawa |
|---|
| Ø |
| transport |
|---|
| Ø |
| przechowywanie |
|---|
| Ø |
| robaczywienie |
|---|
| Niestety grzyb ten jest często robaczywy. |
| handel |
|---|
| Ø |
| uwagi ogólne |
|---|
| Podgrzybnica złotopylna – to rodzaj grzyba, który często atakuje starsze owocniki, często podczas wilgotnej pogody. Potocznie mówi się o tym, że grzyb zaatakowała pleśń. Tradycyjna medycyna chińska wykorzystuje Podgrzybnice zewnętrznie na rany, celem zatamowania krwotoku. Naukowcy wykazali obecność statyn w tychże mikroskopijnych grzybach. |
| właściwości prozdrowotne |
|---|
| Ø |
| przygotowanie w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| spożycie w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| uwagi przy spożyciu w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| historyczne zastosowanie w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| toksyny |
|---|
| Ø |
| czas wystąpienia pierwszych objawów zatrucia |
|---|
| Ø |
| objawy zatrucia |
|---|
| Ø |
| leczenie zatrucia |
|---|
| Ø |
| skutki braku leczenia zatrucia |
|---|
| Ø |
| zastosowanie kulinarne |
|---|
| Ø |
| uwagi w zastosowaniu kulinarnym |
|---|
| Ø |
| przepisy kulinarne |
|---|
| Ø |
| choroby grzybowe |
|---|
| Ø |
| zapobieganie chorobom grzybowym |
|---|
| Ø |
| zwalczanie chorób grzybowych |
|---|
| Ø |
| zastosowanie inne |
|---|
| Ø |
| inne zastosowanie historyczne |
|---|
| Ø |
| zapiski i ciekawostki historyczne |
|---|
| Ø |
| mapa występowania |
mapa obrazująca najczęstsze i dokładne miejsce(a) występowania opisywanego gatunku
(lokalizacja naniesiona przez: robert węglowski, miejscowość: okolice Głogowa Małopolskiego)
| gatunki podobne |
| gatunek podobny: |
| nazwa polska: Podgrzybek brunatny nazwa łacińska: Ø zastosowanie ogólne: Ø cechy odróżniające: Ø |
| gatunek podobny: |
| nazwa polska: Podgrzybek czerwonawy nazwa łacińska: Ø zastosowanie ogólne: Ø cechy odróżniające: Ø |
| gatunek podobny: |
| nazwa polska: Podgrzybek grubosiatkowany nazwa łacińska: Ø zastosowanie ogólne: Ø cechy odróżniające: kapelusz jaśniejszy, podczas suchej pogody pękający na poletka |
| gatunek podobny: |
| nazwa polska: Podgrzybek zajączek nazwa łacińska: Ø zastosowanie ogólne: Ø cechy odróżniające: oliwkowo-brązowy kapelusz pękający na poletka |
| gatunek podobny: |
| nazwa polska: Podgrzybek złotopory nazwa łacińska: Ø zastosowanie ogólne: Ø cechy odróżniające: Ø |
| gatunek podobny: |
| nazwa polska: Podgrzybek żeberkowany nazwa łacińska: Ø zastosowanie ogólne: Ø cechy odróżniające: Ø |
[1] źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Suchogrzybek_opr%C3%B3szony
[2] źródło: https://nagrzyby.pl/atlas?id=752
[3] źródło: https://przyrodniczo.pl/grzyby/borowik-podgrzybek-oproszony
przypisy i bibliografia
Zakaz kopiowania treści oraz fotografii. Strona opisowa – wersja 5.2