Szyszkowiec łuskowaty
| kategoria: grzyb wielkość: wielkoowocnikowy typ ogólny: gatunek naziemny | klasa: pieczarniaki rząd: borowikowce rodzina: borowikowate |
| nazwa polska: Szyszkowiec łuskowaty inne nazwy polskie: Łuskogrzyb szyszkowaty, Łuskogrzyb strzępiastotrzonowy, Łuskowiec strzępiastotrzonowy, Szyszkowiec szyszkowaty nazwy potoczne: Leśny dziad, Leśny starzec nazwa łacińska: Strobilomyces strobilaceus synonimy łacińskie: Boletus cinereus (1801), Boletus floccopus, Boletus strobilaceus (1772), Boletus strobiliformis (1789), Boletus strobiliformis (1785), Eriocorys strobilacea (1886), Eriocorys strobilacea var. floccopus (1886), Strobilomyces floccopus (1882), Strobilomyces strobiliformis (1923) nazwa angielska: Old man of the woods |
| określenie nazwy polskiej: Barbara Gumińska oraz Władysław Wojewoda, 1983 r. pierwsza klasyfikacja: Giovanni Antonio Scopoli, 1770 r. aktualna klasyfikacja: Miles Joseph Berkeley, 1851 r. |
| powszechność w kraju: rzadki trend liczebności w kraju: malejący ochrona prawna: częściowa ochrona gatunkowa kategoria zagrożenia: R – rzadkie, potencjalnie zagrożone sugestia dotycząca ochrony: Ø historia ochrony: do 2014 r. pod ścisłą ochroną gatunkową |
| zasięg na świecie: występuje głównie w Ameryce Północnej i Europie, podano też jego stanowiska w Korei, Japonii i Afryce Zachodniej |
| sezon: grzyb letni, jesienny okres występowania: czerwiec – listopad |
| zastosowanie ogólne: JADALNY zastosowanie ogólne w stanie surowym: Ø kategoria smaku: jadalny najniższej jakości smak ogólny: Ø zapach ogólny: Ø wyjątki zastosowania: Ø |
| trudność identyfikacji: bardzo łatwe cechy wyróżniające: Ø |
| opis |
| typ owocnika: |
| owocnik – typ: kapeluszowy rurkowaty |
| część główna owocnika: |
| część główna owocnika – kształt: kapelusz od półkolistego (młode owocniki) do spłaszczonego (starsze owocniki) część główna owocnika – kolor: od szarobrązowego do czarnobrązowego |
| wymiary owocnika: |
| owocnik – średnica: 5 – 15(max 20) cm owocnik – wysokość: Ø – Ø cm |
| brzeg części głównej owocnika: |
| brzeg – kształt: podwinięty, na brzegu kapelusza często zwisa w strzępach biaława osłona brzeg – kolor: Ø brzeg – szerokość: Ø |
| powierzchnia części głównej: |
| powierzchnia – kształt: pokryta charakterystycznymi, dachówkowato ułożonymi wełnistymi kosmkami, kosmki są grube, odstające, szarobrunatne z ciemniejszym zakończeniem, sucha powierzchnia – wzór: Ø integralność skórki z miąższem: Ø powierzchnia – tendencja do pękania: Ø |
| hymenofor: |
| hymenofor – typ: rurkowy hymenofor – ulokowanie: Ø hymenofor – kształt: rurki o szerokich i kanciastych porach hymenofor – nasada: rurki przyrośnięte lub zbiegające hymenofor – kolor: od białawego, białoszarego (młode owocniki) do szarobrązowego (starsze owocniki) hymenofor – zmiana koloru po uszkodzeniu: tak, czerwienieje, na końcu zmienia kolor na czarnofioletowy hymenofor – wysokość: Ø – 14 mm integralność hymenoforu z miąższem: Ø ujście hymenoforu – kształt: pory kanciaste, duże, szerokie, pokryte białoszarą osłoną (młode owocniki) ujście hymenoforu – kolor: Ø ujście hymenoforu – wymiary: Ø – Ø mm |
| miąższ części głównej owocnika: |
| miąższ – kształt: mięsisty, niekiedy suchy i sprężysty, zdrewniały (w trzonie), gąbczasty miąższ – kolor: białawy miąższ – zmiana koloru po uszkodzeniu: tak, czerwienieje miąższ – zapach: nieprzyjemny, ziemisty miąższ – siła zapachu: słaby miąższ – smak: delikatnie gorzkawy miąższ – siła smaku: słaby miąższ – grubość w części głównej: Ø – Ø mm |
| trzon: |
| trzon – występowanie: tak trzon – typ: centryczny trzon – kształt: smukły, cylindryczny, zwężający się lekko w kierunku kapelusza, bardzo twardy, włóknisto-mięsisty trzon – struktura wewnętrzna: pełny trzon – powierzchnia: pokryta licznymi watowatymi, szarobrunatnymi kosmkami trzon – tendencja do pękania: Ø trzon – wzór na powierzchni: Ø trzon – kolor: kolor kapelusza trzon – zmiana koloru po uszkodzeniu: tak, czerwienieje trzon – średnica: 1 – 2(max 3) cm trzon – wysokość: 6 – 15 cm integralność trzonu z częścią główną: Ø podstawa trzonu – kształt: nieco zgrubiały podstawa trzonu – powierzchnia: Ø podstawa trzonu – kolor: Ø |
| osłona: |
| osłona – występowanie: Ø osłona – typ: Ø osłona – kształt: Ø osłona – kolor: Ø osłona – pozostałość: Ø |
| resztki osłony na powierzchni części głównej: |
| resztki osłony – występowanie: Ø resztki osłony – typ: Ø resztki osłony – kształt: Ø resztki osłony – rozmieszczenie: Ø resztki osłony – trwałość: Ø resztki osłony – kolor: Ø resztki osłony – wymiary: Ø × Ø mm |
| osłona hymenoforu: |
| osłona hymenoforu – występowanie: Ø osłona hymenoforu – kształt: Ø osłona hymenoforu – trwałość: Ø osłona hymenoforu – kolor: Ø |
| pierścień: |
| pierścień – występowanie: Ø pierścień – kształt: Ø pierścień – trwałość: Ø pierścień – kolor: Ø pierścień – wysokość: Ø – Ø mm integralność pierścienia z trzonem: Ø |
| pochwa: |
| pochwa – występowanie: Ø pochwa – kształt: Ø pochwa – kolor: Ø pochwa – średnica: Ø – Ø cm pochwa – wysokość: Ø – Ø cm |
| mleczko: |
| mleczko – występowanie: Ø mleczko – kolor: Ø mleczko – smak: Ø mleczko – gęstość: Ø mleczko – obfitość: Ø |
| gutacja: |
| gutacja – występowanie: Ø gutacja – kolor: Ø gutacja – obfitość: Ø |
| zmienność ogólna: |
| zmienność kształtu: gatunek o nieco zmiennym kształcie zmienność koloru: gatunek o w miarę niezmiennej barwie |
| reakcje makro-chemiczne: |
| KOH (wodorotlenek potasu): Ø NaOH (wodorotlenek sodu): Ø FeSO4 (siarczan żelaza II): Ø C6H5OH (fenol): Ø NH40H (woda amoniakalna): Ø C6H5NH2 (anilina): Ø AgNO3 (azotan srebra): Ø nalewka gwajakowa: Ø inne odczynniki: Ø |
| wpływ czynników przyrodniczych: |
| wpływ opadów: Ø wpływ temperatury: Ø wpływ światła: Ø |
| występowanie: |
| występowanie – typ: Ø wielkość grupy: Ø kształt grupy: Ø |
| odżywanie: |
| sposób odżywiania: symbiont |
| podłoże: |
| podłoże – rodzaj: gleba podłoże – właściwości: gleba żyzna integralność owocnika z podłożem: Ø |
| siedlisko: |
| terytorium ogólne: lasy iglaste, lasy mieszane, lasy liściaste siedlisko – właściwości: Ø forma terenu: tereny górskie |
| gatunek towarzyszący: |
| gatunek sąsiadujący: Ø gatunek będący podłożem: Ø gatunek tworzący symbiozę: Świerk, Jodła, Buk gatunek będący żywicielem: Ø |
| okres rozwoju: |
| czas życia: owocniki jednoroczne długość życia: Ø okres występowania: Ø – Ø pora wzrostu: Ø |
| hymenium: |
| hymenium – opis: Ø |
| zarodniki: |
| wysyp zarodników – kolor: purpurowobrunatny zarodniki – kształt: kuliste lub elipsoidalne zarodniki – powierzchnia: siateczkowata zarodniki – kolor: Ø zarodniki – wymiary: 10 – 13 × 8 – 10 μm |
| wartość energetyczna: |
| owocniki surowe: Ø owocniki suszone: Ø |
| wartości odżywcze: |
| witaminy: Ø minerały: Ø kwasy: Ø pozostałe: Ø |
| informacje |
| ciekawostki |
|---|
| Poczta Polska wyemitowała 30 czerwca 1980 r. znaczek pocztowy przedstawiający Szyszkowca łuskowatego, błędnie opisanego jako szyszkowiec szyszkowaty, o nominale 2,5 zł, w serii Grzyby niejadalne pod ochroną. |
| etymologia |
|---|
| Ø |
| odmiany i formy |
|---|
| Ø |
| uprawa |
|---|
| Ø |
| transport |
|---|
| Ø |
| przechowywanie |
|---|
| Ø |
| robaczywienie |
|---|
| Ø |
| handel |
|---|
| Ø |
| uwagi ogólne |
|---|
| Ø |
| właściwości prozdrowotne |
|---|
| Ø |
| przygotowanie w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| spożycie w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| uwagi przy spożyciu w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| historyczne zastosowanie w celach leczniczych |
|---|
| Ø |
| toksyny |
|---|
| Ø |
| czas wystąpienia pierwszych objawów zatrucia |
|---|
| Ø |
| objawy zatrucia |
|---|
| Ø |
| leczenie zatrucia |
|---|
| Ø |
| skutki braku leczenia zatrucia |
|---|
| Ø |
| zastosowanie kulinarne |
|---|
| Ø |
| uwagi w zastosowaniu kulinarnym |
|---|
| Ø |
| przepisy kulinarne |
|---|
| Ø |
| choroby grzybowe |
|---|
| Ø |
| zapobieganie chorobom grzybowym |
|---|
| Ø |
| zwalczanie chorób grzybowych |
|---|
| Ø |
| zastosowanie inne |
|---|
| Ø |
| inne zastosowanie historyczne |
|---|
| Ø |
| zapiski i ciekawostki historyczne |
|---|
| Ø |
| mapa występowania |
mapa obrazująca najczęstsze i dokładne miejsce(a) występowania opisywanego gatunku
(lokalizacja naniesiona przez: robert węglowski, miejscowość: okolice Głogowa Małopolskiego)
| gatunki podobne |
| gatunek podobny: |
| nazwa polska: Ø nazwa łacińska: Ø zastosowanie ogólne: Ø cechy odróżniające: Ø |
Ø
przypisy i bibliografia
Zakaz kopiowania treści oraz fotografii. Strona opisowa – wersja 5.5