Wrośniak różnobarwny
| kategoria: grzyb | rodzina: żagwiowate |
| nazwa polska: Wrośniak różnobarwny inne nazwy polskie: Huba różnokolorowa, Hubczak różnobarwny, Hubka różnobarwna, Skórzak różnobarwny, Żagiew różnobarwna nazwy zwyczajowe: Huba motyl, Ogon indyka nazwa łacińska: Trametes versicolor synonimy łacińskie: Agarico-suber versicolor, Agaricus versicolor, Bjerkandera versicolor, Boletus versicolor, Coriolus versicolor, Hansenia versicolor, Microporus fuscatus, Microporus nigricans, Microporus versicolor, Ochroporus nigricans, Polyporus fuscatus, Polyporus nigricans, Polyporus versicolor, Polystictus fuscatus, Polystictus nigricans, Polystictus versicolor, Poria versicolor, Sistoversicolor trema |
| autor nazwy polskiej: Stanisław Domański, 1967 r. pierwsza klasyfikacja: Karol Linneusz, 1753 r. aktualna klasyfikacja: Curtis Gates Lloyd, 1921 r. |
| kategoria wielkości: grzyb wielkoowocnikowy | typ ogólny: grzyb nadrzewny |
| sezon: grzyb całoroczny okres występowania: styczeń – grudzień | czas życia: owocniki wieloletnie długość życia: Ø |
| powszechność w kraju: powszechny ochrona prawna: brak ochrony gatunkowej kategoria zagrożenia: Ø zasięg ogólny: gatunek kosmopolityczny, wszędobylski, występuje na wszystkich kontynentach poza Antarktydą, na wielu wyspach |
| trudność identyfikacji: bardzo łatwe |
| zastosowanie ogólne: NIEJADALNY zastosowanie ogólne w stanie surowym: Ø kategoria smaku: Ø wyjątki zastosowania: Ø |
| opis |
|---|
| owocnik – typ: hubiasty polyporoidalny owocnik – kształt: konsolowaty lub talerzowaty, rozetowaty, muszelkowaty, wachlarzowaty, nerkowaty, przyrasta do drzewa bokiem lub środkowo, brzeg ostry, cienki [1], falisty, u nasady lekko wklęsły owocnik – powierzchnia: od filcowatej (młode owocniki) do nagiej, błyszczącej (starsze owocniki), nierówna, promieniście pofałdowana, bruzdkowana, krótko owłosiona lub szorstka [1] owocnik – kolor: różne odcienie brązowego, wyraźne koncentryczne strefy o różnych odcieniach (od brązowego, do ciemnoniebieskiego, czarnego) [1], brzeg najczęściej jaśniejszy, kremowy, biały owocnik – średnica: 3(min 2) – 8(max 11) cm owocnik – wysokość: 2 – 5 mm hymenofor – typ: rurkowy hymenofor – kształt: brzegi rurek ząbkowane lub piłkowane, rurki tworzą jedną tylko warstwę, pory od okrągłych (młode owocniki) do kanciastych, nieregularnych (starsze owocniki), średnica porów 0,15 – 0,4 mm [1] hymenofor – nasada: Ø hymenofor – kolor: od kremowego (młode owocniki) do jasnobrązowego (starsze owocniki) [1] hymenofor – wysokość: 0,5 – 2 mm miąższ – kształt: elastyczny, bardzo cienki, skórzasty miąższ – kolor: biały miąższ – zapach: bardzo słaby, przyjemny, aromatyczny, grzybowy miąższ – smak: niewyraźny trzon – typ: Ø trzon – kształt: Ø trzon – powierzchnia: Ø trzon – kolor: Ø trzon – średnica: Ø – Ø cm trzon – wysokość: Ø – Ø cm pierścień: brak pochwa: brak osłona: Ø |
| mleczko: brak gutacja: Ø |
| hymenofor – zmiana koloru po uszkodzeniu: Ø miąższ – zmiana koloru po uszkodzeniu: Ø trzon – zmiana koloru po uszkodzeniu: Ø reakcje makrochemiczne: Ø |
| zmienność: jest to gatunek bardzo zmienny jeśli chodzi o ubarwienie, mniej jeśli chodzi o kształt higrofaniczność: Ø |
| wpływ opadów: Ø wpływ światła: Ø wpływ temperatury: Ø wpływ wiatru: Ø |
| podłoże: drewno (martwe drzewa, martwe pniaki, gałęzie drzew liściastych, rzadziej iglastych, drewno konstrukcyjne[5]) sposób odżywiania: saprotrof, pasożyt (bardzo rzadko)[4,5] terytorium: wszystkie rodzaje lasów, zarośla, ogrody, parki, częściej tereny nizinne niż górskie, sady, cmentarze gatunek organizmu sąsiadującego: Ø gatunek organizmu będącego podłożem: Jodła pospolita, Klon zwyczajny, Kasztanowiec pospolity, Olsza czarna, Olsza szara, Brzoza brodawkowata, Grab, Leszczyna, Irga, Buk, Jesion wyniosły, Glediczja trójcierniowa, Jabłoń domowa, Czeremcha zwyczajna, Świerk pospolity, Topola osika, Dąb bezszypułkowy, Dąb szypułkowy, Dąb czerwony, Dąb szypułkowy, Sumak octowiec, Wierzba, Jarząb pospolity, Lilak, Kalina koralowa [1] gatunek organizmu tworzącego symbiozę mikoryzową: Ø gatunek organizmu będącego żywicielem: Ø występowanie: w grupie wielkość grupy: Ø kształt grupy: owocniki zachodzą na siebie dachówkowato, szeregowo lub rozetowato |
| zarodniki – kształt: gładkie zarodniki – kolor: bezbarwne zarodniki – wymiary: 5,5 – 6 × 1,5 – 2 μm wysyp zarodników – kolor: słomkowożółty |
| składniki |
|---|
| woda: Ø białko: Ø tłuszcze: Ø węglowodany: Ø sole: Ø cukry: proste – ksyloza, mannoza, ramnoza, ksyloza, glukoza, arabinoza, galaktoza błonnik: Ø |
| witaminy: B minerały: chrom, mangan, miedź, nikiel kwasy: tłuszczowe (nasycone, nienasycone), glukuronowe, fenolowe przeciwutleniacze: Ø |
| toksyny: Ø |
| pozostałe: polisacharydy PS-P i PS-K, ergosterole, tetaraol, glikoproteiny, cerevisterol, sistostreol, triterpenoidy |
| ciekawostki |
|---|
| Wrośniak różnobarwny na opracowanej dla FAO liście grzybów jest wymieniony jako jadalny w Chinach, Hongkongu, Laosie i Meksyku. [1] Jest tam wykorzystywany w kuchni choćby jako przyprawa. |
| Naukowcy testują możliwość wykorzystania Wrośniaka różnobarwnego do ochrony drzew przed Opieńkami zakażając pniaki drzew liściastych grzybnią Wrośniaka, która szybko w nich rozwijając się uniemożliwia wykorzystanie ich przez Opieńki. [1] |
| Gatunek ten jest często wykorzystywany do tworzenia ozdobnych kompozycji. |
| Na starszych owocnikach Wrośniaka różnobarwnego często rozwijają się glony, przez co owocniki zmieniają kolor na mniej lub bardziej zielonkawy. [1] |
| Grzyb ten pojawia się często już wkrótce po ścięciu drzewa lub jego obumarciu. |
| W niektórych krajach uzyskiwany z nich zielony i niebieski barwnik używano do barwienia tkanin i wełny. [5] |
| etymologia |
|---|
| Nazwa łacińska tego gatunku to Trametes versicolor, gdzie Trametes oznacza “ktoś kto jest cienki” a versicolor oznacza “różnobarwny”. |
| uwagi |
|---|
| Ø |
| robaczywienie |
|---|
| Gatunek ten jest często wykorzystywany do tworzenia ozdobnych kompozycji ale należy uważać na larwy owadów w miąższu, które nie giną podczas suszenia wrośniaka i po jakimś czasie powodują zniszczenia owocnika. Aby temu zapobiec trzeba przetrzymywać grzyby w zamrażarce. Aby zapobiec blaknięciu kolorów, owocniki można spryskać lakierem do włosów lub pomalować lakierem bezbarwnym. [1] |
| właściwości prozdrowotne |
|---|
| Krestin – preparat opracowany w 1973 roku – zawiera coriolan – substancję otrzymaną z Wrośniaka różnobarwnego – substancję o działaniu imunostymulujacym i przeciwnowotworowym. Preparat używany jest w leczeniu raka żołądka i ostrej białaczki. [1] |
| Z owocnika Wrośniaka różnobarwnego naukowcy izolują polisacharyd związany z resztą białkową, określany nazwą polisacharyd K i wykorzystywany w niektórych krajach jako obiecujący adiuwant przeciwnowotworowy. [1] |
| Według Chińskich specjalistów Wrośniak różnobarwny uspokaja, przeciwdziała bezsenności i kołataniu serca. |
| Wrośniak różnobarwny oprócz tego, że hamuje wzrost komórek nowotworowych, to dodatkowo łagodzi negatywne skutki chemio i radioterapii, takie jak zmęczenie, utrata apetytu, nudności i ból. |
| Jest najczęściej stosowanym grzybem w rozmaitych problemach onkologicznych. Podawany w leczeniu raku płuc, przełyku, raku piersi, szyjki macicy, krwi (białaczce), chłoniaka (rak tkanki limfatycznej), jelita, czerniak (rak skóry), mózgu. Zawsze, gdy są przerzuty. [2] |
| Stosuje się w ostrych zakażeniach układu oddechowego, chorobach autoimmunologicznych: gruczoły tarczycy, reumatoidalne zapalenie stawów, astma oskrzelowa. [2] |
| Gatunek ten wykazuje działanie przeciwzapalne zarówno w zapaleniu ostrym, jak i przewlekłym. Dlatego jest stosowany razem z Lakownicą i Uszakiem w leczeniu chorób zapalnych układu ruchowego. [2] |
| Gatunek ten wykazuje także działanie hepatoochronne, chroni i regeneruje komórki wątroby. [2] |
| W 2012 roku japońscy eksperci wyodrębnili z niego ternatynę (cykliczny heptapeptyd), która może mieć zastosowanie w terapii cukrzycy typu 2 i otyłości. [3] |
| Za sprawą silnych właściwości immunostymulujących, fitoterapeuci rekomendują stosowanie wrośniaka także w prewencji i w łagodzeniu wczesnych etapów boreliozy. [3] |
| transport |
|---|
| To gatunek bardzo łatwy w transporcie. |
| uprawa |
|---|
| W sprzedaży dostępne są grzybnie na kołkach. Dane producentów: czas trwania zbiorów to 3 – 8 lat, miejsce uprawy to zacienione miejsce w ogrodzie, pierwsze zbiory po 6 – 12 miesiącach, temperatura hodowli to +10ºC do +21ºC. |
| przygotowanie w celach leczniczych |
|---|
| Suszone grzyby: Po zebraniu owocników trzeba je rozdrobnić, a następnie ususzyć w piekarniku (w temp. 50°C) bądź w suszarce do grzybów. Najlepiej, aby były przechowywane w hermetycznie zamkniętym naczyniu (np. słoiku), w suchym miejscu i bez dostępu światła. |
| Suszone, zmielone grzyby: Mielimy suszone owocniki na drobny proszek. |
| spożycie w celach leczniczych |
|---|
| Suszone grzyby: Odwar z wrośniaka: 10 gram suszonego grzyba zalewamy 500 ml wody, gotujemy na wolnym ogniu 45(max 80) minut, odcedzamy, pijemy dwa razy dziennie. |
| Suszone, zmielone grzyby: 30 min. przed posiłkiem lub 60 min. po, 1 lub 2 płaskie miarki (ok. 6-12 g) dodać do soku owocowego lub zielonej herbaty. Nie zalewać wrzątkiem. Zaleca się łączyć z produktami bogatymi w witaminę C, która wspomaga wchłanianie składników ekstraktu. |
| Uwagi: Nie ma rekomendowanego dziennego spożycia dla wrośniaka różnobarwnego. |
| handel |
|---|
| Wrośniak różnobarwny jest w sprzedaży jako zdrowotny suplement – suszony, mielony lub w postaci płynu. |
| objawy zatrucia |
|---|
| Ø |
| leczenie zatrucia |
|---|
| Ø |
| skutki braku leczenia zatrucia |
|---|
| Ø |
| choroby grzybowe |
|---|
| Wrośniak różnobarwny powoduje białą zgniliznę drewna. |
| zwalczanie chorób grzybowych |
|---|
| Ø |
| zastosowanie kulinarne |
|---|
| Ø |
| przepisy kulinarne |
|---|
| Ø |
mapa obrazująca najczęstsze i dokładne miejsce(a) występowania opisywanego gatunku
(lokalizacja naniesiona przez: robert węglowski, miejscowość: okolice Głogowa Małopolskiego)
| zapiski i ciekawostki historyczne |
|---|
| “zapiski wspomnieniowe mieszkańców Żabnicy; w okresie głodu z czasów końca I wojny światowej, gotowano z nich zupę, ale nie dawała żadnej siły do pracy i gospodynie nie podawały jej mężczyznom pracującym w pobliskiej hucie“ “Karta Groni” [5] |
| gatunek podobny: Skórnik szorstki |
| cechy odróżniające: gładki hymenofor |
| gatunek podobny: Wrośniak anyżkowy |
| cechy odróżniające: anyżkowy zapach, jasna barwa |
| gatunek podobny: Skórnik szorstki |
| cechy odróżniające: większy, jaśniejszy |
| gatunek podobny: Wrośniak omszony |
| cechy odróżniające: Ø |
| gatunek podobny: Wrośniak strefowany |
| cechy odróżniające: owocnik grubszy, mniej różnobarwny, matowy, posiada garb u nasady |
| gatunek podobny: Wrośniak szorstki |
| cechy odróżniające: jasna barwa |
gatunki podobne i cechy pozwalające na odróżnienie
1 źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Wro%C5%9Bniak_r%C3%B3%C5%BCnobarwny
2 źródło: https://www.mycomedica.pl/coriolus.html
3 źródło: https://bonavita.pl/wrosniak-roznobarwny-jakie-ma-zalety
4 źródło: https://www.medianauka.pl/wrosniak-roznobarwny
5 źródło: http://atlasflory.type.pl/trametes_versicolor.html
przypisy i bibliografia
Zakaz kopiowania treści oraz fotografii. Strona opisowa – wersja 2.0