Wrośniak strefowany
| kategoria: grzyb rodzina: żagwiowate |
| nazwa polska: Wrośniak strefowany inne nazwy polskie: Gmatwek prążkowany, Gmatwek strefowany, Huba prążkowana, Huba pręgowana, Huba strefowana, Hubczak prążkowany, Hubczak strefowany, Podskórnik prążkowany, Podskórnik strefowany, Siatkowiec prążkowany, Siatkowiec strefowany, Skórzak prążkowany, Skórzak strefowany, Żagiew prążkowana, Żagiew strefowana nazwa łacińska: Trametes ochracea inne nazwy łacińskie: Agaricus multicolor, Bjerkandera zonata, Boletus multicolor, Boletus ochraceus, Boletus zonatus, Bulliardia rufescens, Coriolus concentricus, Coriolus lloydii, Coriolus ochraceus, Coriolus zonatus, Daedalea rufescens, Hansenia zonata, Microporus multicolor, Polyporus aculeatus, Polyporus lloydii, Polyporus versicolor, Polyporus versicolor, Polyporus zonatus, Polystictus concentricus, Polystictus lloydii, Polystictus ochraceus, Polystictus zonatus, Trametes multicolor, Trametes zonata, Trametes zonatella |
| autor nazwy polskiej: Stanisław Domański, 1967 r. pierwsza klasyfikacja: Christiaan Hendrik Persoon, 1794 r. aktualna klasyfikacja: Gilb. oraz Ryvarden, 1987 r. |
| powszechność: pospolity ochrona prawna: brak ochrony gatunkowej kategoria zagrożenia: Ø |
| handel: Ø |
| zastosowanie ogólne: NIEJADALNY zastosowanie ogólne w stanie surowym: Ø kategoria smaku: Ø wyjątki zastosowania: Ø |
| okres występowania: styczeń – grudzień okres maksymalny: Ø – Ø |
| gatunek wieloletni: nie, jednoroczny uprawa: Ø |
| opis |
|---|
| owocnik – typ: Ø owocnik – kształt: konsolowaty (przy bocznym przyrośnięciu do podłoża) lub talerzowaty (przy środkowym przyrośnięciu do podłoża), brzeg kapelusza ostry, cienki, falisty, w miejscu przyrośnięcia kapelusz jest wyraźnie grubszy i zazwyczaj z guzem [1] owocnik – powierzchnia: delikatnie aksamitna, filcowata, matowa, bez połysku, kapelusz jest wyraźnie koncentrycznie strefowany owocnik – kolor: od ochrowobrązowego, jasnoczerwonobrązowego do kasztanowego lub szarokawowego owocnik – średnica: 3 – 10 cm owocnik – wysokość: 0,5 – 1 cm hymenofor – typ: rurkowy hymenofor – kształt: pory okrągławe, kanciaste, u starszych owocników spłaszczone, średnica porów 2,5 – 3,3(4) mm, rurki tworzą jedną warstwę, brzeg rurek jest ząbkowany lub piłkowany [1] hymenofor – nasada: Ø hymenofor – kolor: od białego do kremowego hymenofor – zmiana koloru po uszkodzeniu: Ø hymenofor – wysokość: 1 – 4 mm trzon – typ: Ø trzon – kształt: Ø trzon – powierzchnia: Ø trzon – kolor: Ø trzon – średnica: Ø – Ø cm trzon – wysokość: Ø – Ø cm miąższ – kształt: elastyczny miąższ – kolor: biały miąższ – zmiana koloru po uszkodzeniu: Ø miąższ – zapach: lekko kwaskowaty miąższ – smak: niewyraźny pierścień: Ø pochwa: Ø mleczko: Ø gutacja: Ø higrofaniczność: Ø podłoże: drewno (martwe drewno okorowane i nieokorowane, najczęściej drzew liściastych, pnie, pniaki, gałęzie, często już wkrótce po ścięciu drzewa lub jego obumarciu) [1] sposób odżywiania: saprotrof terytorium: lasy, ogrody, parki, obrzeża dróg gatunek organizmu sąsiadującego: Ø gatunek organizmu będącego podłożem: Olsza szara, Brzoza brodawkota, Wiśnia ptasia, Buk, Topola, Śliwa, Robinia, Wierzba, Lilak, Wiąz, Jodła pospolita (bardzo rzadko) [1], Dąb[3] gatunek organizmu tworzącego symbiozę mikoryzową: Ø gatunek organizmu będącego żywicielem: Ø występowanie: w grupie (owocniki często zachodzą na siebie) zarodniki – kształt: cylindryczne, wygięte w kształt przecinka [1] zarodniki – kolor: bezbarwne zarodniki – wymiary: 5,5 – 7,5 × 2,5 – 3 μm wysyp zarodników – kolor: kremowy |
| ciekawostki |
|---|
| Wrośniak strefowany jest wymieniony jako jadalny w Brazylii na opracowanej dla FAO liście grzybów (FAO – Food and Agriculture Organization of the United Nations – Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa).[1] |
| Grzyb ten czasami wykorzystywany jest do tworzenia ozdobnych kompozycji. Często jednak w jego miąższu znajdują się larwy owadów, które nie giną podczas suszenia wrośniaka na słońcu i po kilku tygodniach powodują zniszczenia owocnika. Można temu zapobiec przetrzymując okazy w zamrażarce. Aby zapobiec blaknięciu kolorów można owocniki spryskać lakierem do włosów lub pomalować lakierem bezbarwnym. [1] |
| Wrośniak strefowany od lat wykorzystywany jest w biotechnologii do produkcji nadtlenku wodoru, kwasów organicznych i enzymów oraz do selektywnego przekształcania jednych cukrów w inne w bioreaktorach.[2] |
| etymologia |
|---|
| Nazwa łacińska tego gatunku to Trametes ochracea, gdzie Trametes znaczy “cienki”.[3] |
| uwagi |
|---|
| Ø |
| właściwości lecznicze |
|---|
| Na dzień dzisiejszy raczej nie wykorzystywany pod kątem leczniczym ale trwają badania nad ewentualnym zastosowaniem substancji czynnych z wrośniaka strefowanego w terapii zapaleń, infekcji i/lub nowotworów.[2] |
| toksyny |
|---|
| Ø |
| objawy zatrucia |
|---|
| Ø |
| leczenie zatrucia |
|---|
| Ø |
| skutki braku leczenia zatrucia |
|---|
| Ø |
| choroby grzybowe |
|---|
| Wrośniak strefowany powoduje białą zgniliznę drewna. |
| zwalczanie chorób grzybowych |
|---|
| Ø |
| wartości odżywcze |
|---|
| Ø |
| zastosowanie kulinarne |
|---|
| Ø |
| przepisy kulinarne |
|---|
| Ø |
mapa obrazująca najczęstsze i dokładne miejsce(a) występowania opisywanego gatunku
(lokalizacja naniesiona przez: robert węglowski, miejscowość: okolice Głogowa Małopolskiego)
zapiski i ciekawostki historyczne | bibliografia |
|---|---|
Ø | Ø |
gatunek podobny | cechy odróżniające |
|---|---|
Wrośniak różnobarwny | bardziej barwny, często posiada strefy o niebiesko-czarnym zabarwieniu, cieńszy w miejscu przyrośnięcia do drzewa, nie posiada u nasady zgrubienia w formie garbka |
galeria przedstawiająca gatunki podobne, łatwe do pomylenia (o zbliżonym kształcie, kolorze)
1 źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Wro%C5%9Bniak_strefowany
2 źródło: https://www.ekologia.pl/wiedza/grzyby/wrosniak-strefowany
3 źródło: https://www.first-nature.com/fungi/trametes-ochracea.php
przypisy i bibliografia