Błyskoporek promienisty
| kategoria: grzyb rodzina: szczeciniakowate |
| nazwa polska: Błyskoporek promienisty inne nazwy polskie: Huba promienista, Włóknouszek promienisty, Żagiew promienista nazwa łacińska: Xanthoporia radiata inne nazwy łacińskie: Boletus radiatus (1799), Inodermus radiatus (1886), Inonotus radiatus (1881), Microporus radiatus (1898), Mensularia radiata (1916), Polyporus radiatus (1821), Polystictus radiatus (1886), Trametes radiata (1849) |
| autor nazwy polskiej: Władysław Wojewoda, 1999 r. pierwsza klasyfikacja: James Sowerby, 1799 r. aktualna klasyfikacja: Ţura, Zmitr., Wasser, Raats i Nevo, 2012 r. |
| powszechność: częsty ochrona prawna: brak ochrony gatunkowej kategoria zagrożenia: Ø |
| handel: Ø |
| zastosowanie ogólne: NIEJADALNY zastosowanie ogólne w stanie surowym: Ø kategoria smaku: Ø wyjątki zastosowania: Ø |
| okres występowania: lipiec – listopad okres maksymalny: styczeń – grudzień |
| gatunek wieloletni: nie, jednoroczny uprawa: Ø |
| opis |
|---|
| owocnik – typ: hubiasty polyporoidalny owocnik – kształt: konsolowaty, rozpostarty lub rozpostarto-odgięty, owocnik przyrośnięty bokiem do podłoża, brzeg od okrągłego (młode owocniki) do ostrego (starsze owocniki) owocnik – powierzchnia: nierówna, od promieniście pofałdowanej, bruzdowanej, aksamitnie owłosionej, filcowatej (młode owocniki) do nagiej (starsze owocniki) owocnik – kolor: od żółtego (młode owocniki) do żółtobrązowego, czerwonobrązowego, ciemnobrązowego (starsze owocniki) owocnik – średnica: 2 – 8(15) cm owocnik – wysokość: 1 – 5(6) cm hymenofor – typ: rurkowy hymenofor – kształt: rurki drobne, okrągłe lub delikatnie kanciaste, gatunek ten tworzy jedną warstwę rurek, średnica porów to 0,2 – 0,4 mm hymenofor – nasada: Ø hymenofor – kolor: od umbrowocynamonowego do rudordzawego, spłowiały (tylko starsze owocniki) hymenofor – zmiana koloru po uszkodzeniu: tak, nieco ciemnieje[3] hymenofor – wysokość: 3 – 10 mm trzon – typ: Ø trzon – kształt: Ø trzon – powierzchnia: Ø trzon – kolor: Ø trzon – średnica: Ø – Ø cm trzon – wysokość: Ø – Ø cm miąższ – kształt: włóknisty, od mięsistego, wodnistego (młode owocniki) do suchego, korkowatego, twardego, łamliwego (starsze owocniki), grubość do 1 cm miąższ – kolor: rdzawobrązowy miąższ – zmiana koloru po uszkodzeniu: Ø miąższ – zapach: słabo wyczuwalny, mdły miąższ – smak: lekko gorzkawy pierścień: brak pochwa: brak mleczko: brak gutacja: tak, brązowa wydzielina higrofaniczność: Ø podłoże: drewno (żywe i martwe pnie i gałęzie drzew i krzewów liściastych) sposób odżywiania: saprotrof, pasożyt terytorium: lasy liściaste, lasy mieszane, parki, ogrody gatunek organizmu sąsiadującego: Ø gatunek organizmu będącego podłożem: Olsza szara (najczęściej)[2,3], Olsza czarna (często)[4], Brzoza brodawkowata, Grab, Leszczyna, Topola osika, Wierzba, Lipa[4] gatunek organizmu tworzącego symbiozę mikoryzową: Ø gatunek organizmu będącego żywicielem: Ø występowanie: w grupie (często ułożone są dachówkowato lub zrastają się ze sobą) zarodniki – kształt: elipsoidalne, gładkie zarodniki – kolor: od żółtego do brązowego zarodniki – wymiary: 5 – 6,5 × 3 – 4,5 μm wysyp zarodników – kolor: jasnokremowożółty |
| ciekawostki |
|---|
| Błyskoporek promienisty to gatunek niejadalny ze względu na zbyt twardy, włóknisty miąższ i gorzkawy smak. |
| etymologia |
|---|
| Nazwa łacińska tego gatunku to Xanthoporia radiata, gdzie radiata oznacza “promień”, “promieniście”. Jest to najprawdopodobniej nawiązanie do promieniście pofałdowanej powierzchni owocników tego gatunku.[2] |
| uwagi |
|---|
| Ø |
| właściwości lecznicze |
|---|
| Ø |
| toksyny |
|---|
| Ø |
| objawy zatrucia |
|---|
| Ø |
| leczenie zatrucia |
|---|
| Ø |
| skutki braku leczenia zatrucia |
|---|
| Ø |
| choroby grzybowe |
|---|
| Błyskoporek promienisty wywołuje zgniliznę drewna typu białego. Atakuje biel i twardziel.[1] |
| zwalczanie chorób grzybowych |
|---|
| Błyskoporek promienisty atakuje drzewa osłabione. Zakażenie następuje przez rany. Ochrona przed atakiem sprowadza się do wygładzania ran i zabezpieczania ich środkami grzybobójczymi.[1] |
| wartości odżywcze |
|---|
| Ø |
| zastosowanie kulinarne |
|---|
| Ø |
| przepisy kulinarne |
|---|
| Ø |
mapa obrazująca najczęstsze i dokładne miejsce(a) występowania opisywanego gatunku
(lokalizacja naniesiona przez: robert węglowski, miejscowość: okolice Głogowa Małopolskiego)
zapiski i ciekawostki historyczne | bibliografia |
|---|---|
Ø | Ø |
gatunek podobny | cechy odróżniające |
|---|---|
Błyskoporek cynamonowy | owłosiona powierzchnia, występuje na żywych i martwych Topolach osikach[4] |
Błyskoporek dębowy | występuje głównie na żywych Dębach, bardziej masywne i zaokrąglone owocniki[4] |
Błyskoporek guzkowaty | występuje głównie na Bukach, mniejsze owocniki, nieco ciemniejsza barwa owocników |
Błyskoporek szczotkowaty | większe owocniki (20 – 30 cm)m występuje na drzewach owocowych i innych liściastych[4] |
Niszczyca płotowa | hymenofor blaszkowaty |
Włoknouszek płaczący | Ø |
Włoknouszek szczotkowaty | Ø |
Włoknouszek wielokształtny | Ø |
galeria przedstawiająca gatunki podobne, łatwe do pomylenia (o zbliżonym kształcie, kolorze)
1 źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/B%C5%82yskoporek_promienisty
2 źródło: https://www.first-nature.com/fungi/inonotus-radiatus.php
3 źródło: https://gardenlux-en.designluxpro.com/sad-i-ogorod/griby/trutovik-luchistyy-foto-i-opisanie.html
4 źródło: https://wikigrib.ru/trutovik-luchistyj/
przypisy i bibliografia